IBPBII/1/4511-28/15/MD - Ustalenie skutków podatkowych umorzenia opłaty za usługi edukacyjne

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 8 stycznia 2015 r. (data wpływu do Biura - 14 stycznia 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia opłaty za usługi edukacyjne - jest prawidłowe.

W dniu 14 stycznia 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia opłaty za usługi edukacyjne.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest absolwentką Politechniki. Ze względu na swoją trudną - udokumentowaną - sytuację materialną, złożyła 8 marca 2014 r. wniosek o częściowe zwolnienie z opłaty za czesne za drugi semestr studiów podyplomowych. 7 kwietnia 2014 r. uprawniony organ Uczelni wydał decyzję, na mocy której Wnioskodawczynię zwolniono od obowiązku ponoszenia opłat za świadczone usługi edukacyjne. Zwolnienie z ww. opłaty nastąpiło w związku z utratą pracy Wnioskodawczyni i jej trudną sytuację materialną. Następnie ww. Uczelnia wystawiła Wnioskodawczyni PIT-8C, wpisując kwotę umorzenia (950,00 zł).

Decyzja, na podstawie której Wnioskodawczyni została zwolniona z konieczności opłaty czesnego za drugi semestr studiów, została wydana zgodnie z Uchwałą Senatu Uczelni z 19 września 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad pobierania opłat za świadczone usługi edukacyjne oraz trybu i warunków zwalniania z tych opłat oraz art. 99 ust. 1-3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym, który przyznaje wyraźnie uprawnienia do tego, aby władze uczelni, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, mogły zwalniać studentów z konieczności ponoszenia opłat za świadczone usługi dydaktyczne.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy umorzenie opłaty za usługi edukacyjne, ujęte przez Uczelnię w PIT-8C podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy kwotę tę należy wykazać w zeznaniu rocznym.

Zdaniem Wnioskodawczyni przepisy o szkolnictwie wyższym, tj. art. 99 ust. 1-3 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, przyznaje wyraźnie uprawnienie do tego, aby władze uczelni w szczególnie uzasadnionych przypadkach mogły zwalniać studentów z konieczności ponoszenia opłat za świadczone usługi dydaktyczne.

W oparciu o te przepisy Senat Uczelni wydał 19 września 2013 r. Uchwałę w sprawie szczegółowych zasad pobierania opłat za świadczone usługi edukacyjne, oraz trybu i warunków zwalniania z tych opłat. Na mocy wyżej przywołanej uchwały, Wnioskodawczyni została zwolniona od opłat za czesne za drugi semestr studiów.

Według Wnioskodawczyni taki rodzaj decyzji, podjęty ze względu na trudną sytuację finansową studenta, powinien przyjąć charakter pomocy materialnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Pojęcie "świadczenia" dla celów podatkowych ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. W sytuacji bowiem, gdy w ujęciu cywilistycznym interpretuje się je najczęściej na tle stosunku zobowiązaniowego, w ten sposób, iż rozumie się je jako zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania, polegające na zadośćuczynieniu interesowi wierzyciela, będące działaniem czy też zaniechaniem, to na gruncie prawa podatkowego pod pojęciem "świadczenia nieodpłatnego" rozumieć należy te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Zaprezentowana definicja, mająca swoje źródło w orzecznictwie sądów administracyjnych, znajduje odzwierciedlenie w definicji słownikowej omawianego pojęcia, zgodnie z którą "nieodpłatne świadczenie" oznacza wszelkie świadczenia nie wymagające opłaty; takie za które się nie płaci, bezpłatne.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zgodnie z art. 99 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r. poz. 572, z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do 30 września 2014 r., uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z:

1. kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych oraz uczestników niestacjonarnych studiów doktoranckich;

1a.kształceniem studentów na studiach stacjonarnych, jeżeli są to ich studia na drugim lub kolejnym kierunku studiów w formie stacjonarnej;

1b.kształceniem studentów na studiach stacjonarnych, w przypadku korzystania z zajęć poza dodatkowym limitem punktów ECTS określonym w art. 170a ust. 2;

Stosownie do art. 99 ust. 3 ww. ustawy senat uczelni publicznej określa zasady pobierania opłat, wiążące rektora przy zawieraniu umów ze studentem, o których mowa w art. 160 ust. 3, oraz tryb i warunki zwalniania - w całości lub części - z tych opłat studentów lub doktorantów, w szczególności osiągających wybitne wyniki w nauce, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Z wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni uczęszczała na studia podyplomowe. W dniu 8 marca 2014 r. Wnioskodawczyni, powołując się na trudną - udokumentowaną - sytuację materialną, złożyła wniosek o częściowe zwolnienie z opłaty za czesne za drugi semestr. Wnioskodawczyni otrzymała na powyższe zgodę na podstawie decyzji z 7 kwietnia 2014 r. Decyzja ta została wydana zgodnie z uchwałą Senatu Uczelni z 19 września 2013 r., opartą na przepisach ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym.

Z przywołanych wyżej przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym wynika, iż senat uczelni publicznej może zwolnić w całości lub w części z opłat m.in. studentów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Należy w tym miejscu zauważyć, iż działający w imieniu Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nie może wypowiadać się w zakresie stwierdzenia, czy zwolnienie studenta z obowiązku uiszczania opłaty (czesnego) za studia można uznać (lub nie) za świadczenie pomocy materialnej dla studenta, ponieważ kwestia ta nie stanowi zagadnienia regulowanego przepisami prawa podatkowego.

Zgodnie bowiem z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).

Stosownie do treści § 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego, w związku z art. 14a § 6 Ordynacji podatkowej, Dyrektorzy Izb Skarbowych upoważnieni są w imieniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych do udzielania pisemnych interpretacji indywidualnych w zakresie przepisów prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy - Ordynacja podatkowa w sprawach pozostających we właściwości naczelników urzędów i dyrektorów izb skarbowych oraz naczelników urzędów i dyrektorów izb celnych.

Zgodnie z art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, pod pojęciem przepisów prawa podatkowego rozumie się przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych, przy czym mianem ustaw podatkowych - w rozumieniu art. 3 pkt 1 Ordynacji podatkowej określa się ustawy dotyczące podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych określające podmiot, przedmiot opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące prawa i obowiązki organów podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców prawnych oraz osób trzecich.

Z powyższych regulacji wynika, że upoważniony Dyrektor Izby Skarbowej ma obowiązek wydać pisemną interpretację co do zakresu i sposobu zastosowania ustaw podatkowych oraz wydanych na ich podstawie aktów wykonawczych i ratyfikowanych umów międzynarodowych związanych z materią podatkową. Interpretacja natomiast to ocena prawna stanowiska pytającego z przytoczeniem przepisów prawa. Organ nie dokonuje zatem interpretacji innych przepisów niż przepisy podatkowe, w tym przepisów ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że jeśli umorzenie opłaty za studia podyplomowe, z uwagi na trudną sytuację materialną Wnioskodawczyni, ma charakter świadczenia pomocy materialnej przyznanej na podstawie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, to - jak wskazała we wniosku Wnioskodawczyni - do ustalenia czego Dyrektor Izby Skarbowej nie jest uprawniony, tego rodzaju świadczenie korzysta na mocy art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako mieszczące się w dyspozycji powołanego przepisu, ze zwolnienia od podatku. W takiej sytuacji Uczelnia nie powinna sporządzać informacji PIT-8C, jak również nie zachodzi konieczność wykazania tej kwoty w zeznaniu rocznym.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.