IBPBII/1/436-94/10/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 16 kwietnia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 20 kwietnia 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 20 kwietnia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca będący spółką z o.o. planuje zawarcie z bankiem w Niemczech oraz swoim jedynym udziałowcem - niemiecką spółką B. - Umowy D., na mocy, której przystąpi do systemu zarządzania płynnością finansową tzw. systemu cash poolingu, opartego na następującej strukturze:

Spółka, wchodząca w skład międzynarodowej grupy B. będzie posiadała w banku polskim rachunek bankowy prowadzony w złotych polskich, a także rachunek bankowy w banku niemieckim prowadzony w euro. Niemiecka spółka B. pełni w ramach omawianego systemu cash poolingu rolę tzw. cash pool leadera (lider). W tym celu posiada w banku w Niemczech rachunek bankowy docelowy main bank account (rachunek lidera) prowadzony w euro.

W systemie cash poolling na bazie oddzielnych analogicznych umów uczestniczą również inne zagraniczne podmioty z grupy B., posiadające rachunki bankowe prowadzone przez bank w Niemczech lub przez inne banki zagraniczne.

Cash pooling wykonywany jest na podstawie umowy w następujący sposób:

Jako punkt wyjściowy omawianej struktury dla celów realizacji systemu cash pooling na koniec każdego dnia roboczego ustalane jest saldo na rachunku spółki w PLN, a następnie po przeliczeniu na euro zostaje ono przeksięgowane na rachunek spółki w euro w banku w Niemczech. W wyniku tej operacji saldo wykazane wcześniej na rachunku spółki w banku w Polsce wyrażone w PLN zostaje wykazane w odpowiedniej kwocie w euro na rachunku spółki w banku w Niemczech.

Również na koniec każdego dnia roboczego (po ww. operacjach) ustalane jest saldo na wskazanym powyżej rachunku spółki w euro.

Następnie, po ustaleniu salda, na koniec każdego dnia roboczego dokonywane są dzienne przelewy środków pieniężnych pomiędzy rachunkiem spółki w euro a rachunkiem lidera, w taki sposób, aby na koniec danego dnia rachunek spółki w euro wykazywał saldo zerowe, tzn.:

* w przypadku, gdy przed końcem danego dnia rachunek spółki w euro wykazuje saldo dodatnie, kwota ta zostaje przez bank w Niemczech przelana z tego rachunku na rachunek lidera,

* w przypadku, gdy przed końcem danego dnia rachunek spółki w euro wykazuje saldo ujemne, bank w Niemczech przelewa odpowiednio środki z rachunku lidera na rachunek spółki w euro,

Głównym celem systemu cash pooling jest zapewnienie optymalizacji w zarządzaniu stanem środków pieniężnych na rachunkach bankowych podmiotów z grupy B. (w tym spółki wnioskodawcy) względem banków. System ma zapewnić zoptymalizowanie wysokości odsetek otrzymywanych i płaconych przez poszczególnych posiadaczy rachunków z tytułu posiadanych sald dodatnich i ujemnych względem banków i zmniejszenia w ten sposób potrzeb kredytowych grupy.

W wyniku wskazanych powyżej przeliczeń powstaną wzajemne rozrachunki pomiędzy wnioskodawcą a spółka B. Będące wynikiem tych rozrachunków wzajemne należności i zobowiązania będą odpowiednio oprocentowane na podstawie odrębnej umowy cash pool (Cash Pool Agreement) zawartej pomiędzy spółką B. a wnioskodawcą. Stronie, która posiada należności przysługują zawsze odsetki według stopy określonej we wskazanej umowie cash pool. Po zakończeniu danego miesiąca niemiecki bank dostarcza informacje dotyczące przepływów pieniężnych z tytułu wykonania umowy umożliwiając tym samym wnioskodawcy i spółce B. na rozliczenie odsetek z tytułu jej wykonania. Natomiast odsetki są przelewane między rachunkami danego uczestnika cash poolingu, w tym rachunkiem wnioskodawcy w euro, a rachunkiem lidera w niemieckim banku (bądź też ewentualnie między ich innymi rachunkami bankowymi).

Bank w Niemczech pobiera wynagrodzenie za świadczenie opisywanej usługi (na podstawie punktu 6 umowy).

Spółka B. jest udziałowcem spółki wnioskodawcy posiadającym ponad 25% jej udziałów.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy z tytułu zawarcia przedmiotowej umowy cash poolingu, jak również jakichkolwiek w jej ramach wykonywanych czynności, na spółce nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Równocześnie, w przypadku uznania przez Organ podatkowy, że zaprezentowane przez spółkę stanowisko jest nieprawidłowe wnioskodawca prosi o wskazanie prawidłowego sposobu kwalifikacji wyżej wymienionych czynności w zakresie zadanych pytań.

Zdaniem spółki, kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansową spółek z grupy kapitałowej (cash pooling), świadczona przez niemiecki bank na podstawie umowy zawartej pomiędzy tym bankiem a spółką oraz spółką B. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W myśl art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, opodatkowaniu tym podatkiem podlega zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych. Spółka stoi zatem na stanowisku, że czynność polegająca na zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej na podstawie umowy, która nie znajduje odpowiednika w kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ww. ustawy.

Zdaniem Spółki, celem ustawodawcy tworzącego opisywaną normę prawną w takiej właśnie postaci było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Treść umowy wskazuje, że jest to rozbudowany, międzynarodowy system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy kapitałowej. Nie jest to zatem żadna z umów wymienionych w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Ponadto, spółka zauważa, iż organy statystyczne już wielokrotnie klasyfikowały czynności polegające na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej (cash pooling) jako usługę pośrednictwa finansowego świadczoną przez banki. W opinii spółki, jest to dodatkowe potwierdzenie, iż usługa świadczona przez niemiecki bank w ramach umowy nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca zauważa również, iż konstrukcja cash poolingu polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto. W konsekwencji, sama umowa cash poolingu zawiera co prawda w sobie pewne elementy umowy pożyczki, jednak nie wyczerpuje równocześnie pewnych jej znamion.

Reasumując, brak jest podstaw - zdaniem wnioskodawcy - do zakwalifikowania transakcji dokonywanych w ramach operacji cash poolingu jako umów pożyczek, mimo że umowy te zawierają pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez inne. Ponadto umowa, która nie znajduje odpowiednika w kodeksie cywilnym, pozostając umową nienazwaną, nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swojego stanowiska wnioskodawca przywołał wiążące interpretacje przepisów prawa podatkowego wydane przez:

Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 września 2009 r., sygn. IPPB2/436-241/ 09-2/MZ; z dnia 31 sierpnia 2009 r., sygn. IPPB2/436-211/09-3/AK; z dnia 18 sierpnia 2009 r. sygn. 1PPB2/436-187/09-2/AK; z dnia 11 sierpnia 2009 r. sygn. IPPB2/436-183/09-2/AK; z dnia 11 sierpnia 2009 r., sygn. IPPB2/436-181/09-4/AK; z dnia 7 sierpnia 2006 r., sygn. IPPB2/438-180/09-5/AK; z dnia 6 sierpnia 2009 r., sygn. IPPB2/436-173/09-4/MS; z dnia 6 sierpnia 2009 r., sygn. IPPB2/436-156/09-4/MZ; z dnia 29 lipca 2009 r., sygn. IPPB2/436-163/09-2/AF; z dnia 20 lipca 2009 r., sygn. IPPB2/436-158/09-5/MZ; z dnia 16 lipca 2009 r., sygn. IPPB2/436-157/09-4/AF; z dnia 9 lipca 2009 r., sygn. IPPB2 /436-140/09-4/AK; z dnia 23 lipca 2008 r., sygn. IPPB2/438-138/08-4/AS; z dnia 30 maja 2008 r., sygn. IPPB2/436-89/08-2/MZ; z dnia 30 maja 2008 r., sygn. PPB2/436-90/08-2/MZ; z dnia 12 grudnia 2007 r., sygn. IPPB2/436-97/07-4/AA; z dnia 17 października 2007 r., sygn. IPPB2/436-27/07-4/MZ; z dnia 17 października 2007 r., sygn. IPPB2/436-27/ 7-4/MZ; z dnia 23 lipca 2008 r., sygn. IPPB2/436-138/08-4/AS;

Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 30 lipca 2009 r., sygn. ITPB2/436-83/09/BK; z dnia 12 czerwca 2008 r., sygn. ITPB2/438-64/08/BK; z dnia 4 czerwca 2008 r., sygn. ITPB2/436-52/08/BK;

Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 13 sierpnia 2008 r., sygn. ILPB2/438-36/ 08-2/AJ; z dnia 3 czerwca 2008 r., sygn. ILPB2/436-13/08-4/AJ; z dnia 13 sierpnia 2008 r., sygn. ILP82/436-38/0S-2/AJ;

Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 sierpnia 2008 r., sygn. IBPB2/438-89/08/MZ; z dnia 19 listopada 2007 r., sygn. IBPB2/436-15/07/HS; z dnia 12 czerwca 2008 r., sygn. IBPB2/436-92/08/MZ; z dnia 4 sierpnia 2008 r., sygn. JBPB2/436-89/08/MZ;

z dnia 12 czerwca 2008 r., sygn. IBPB2/436-62/08/MZ;

W świetle wskazanych wyżej argumentów spółka stoi na stanowisku, że przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie obejmuje czynności wykonywanych w związku z usługą kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach przedmiotowej umowy. W związku z powyższym zdaniem spółki, przedmiotowy cash pooling nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie wyjaśnia się, że wniosek w pozostałej części, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych zostanie rozstrzygnięty odrębną interpretacją.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, w których to umowach, w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy stwierdzić, iż umowa cash pooling pozostaje umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa "cash poolingu" jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy "cash poolingu", jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku "cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu".

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy "cash poolingu" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy sprzedaży, zamiany lub pożyczki wymienionych w tym katalogu. Tym samym - z powyższych przyczyn - wszystkie czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Dlatego dokonywany w ramach usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling) przelew środków pieniężnych nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez wnioskodawcę rozstrzygnięć organów podatkowych należy stwierdzić, że rozstrzygnięcia te zostały wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację. Jednakże należy zauważyć, że są zgodne z linią prezentowaną przez Ministra Finansów w tym zakresie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.