IBPBII/1/436-82/11/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 24 stycznia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura- 27 stycznia 2011 r.), uzupełnionym w dniach 04 i 10 marca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia akcji własnych w celu ich umorzenia - jest prawidłowe.

W dniu 27 stycznia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia akcji własnych w celu ich umorzenia.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 1 marca 2011 r. Znak: IBPB II/2/423-165/11/JD, IBPB II/1/436-82/11/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 4 marca 2011 r. (wpływ dodatkowej opłaty) oraz w dniu 10 marca 2011 r. (data wpływu pisma).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka akcyjna) przewiduje możliwość dokonania dobrowolnego umorzenia akcji za zgodą akcjonariusza w drodze nabycia akcji przez Spółkę w trybie art. 359 Kodeksu spółek handlowych. Możliwość dobrowolnego umorzenia akcji za zgodą akcjonariusza jest przewidziana w statucie wnioskodawcy. W celu dokonania dobrowolnego umorzenia akcji walne zgromadzenie wnioskodawcy podjęłoby uchwałę o dobrowolnym umorzeniu akcji, za zgodą akcjonariusza, w drodze ich nabycia przez wnioskodawcę, określając podstawę prawną umorzenia oraz wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych, a także sposób obniżenia kapitału zakładowego. Następnie umarzane akcje zostałyby nabyte przez wnioskodawcę, jako akcje własne do umorzenia w drodze umowy zawartej przez wnioskodawcę z akcjonariuszem, którego akcje byłyby przedmiotem umorzenia. W wyniku zawartej umowy wnioskodawca nabyłby prawo własności akcji własnych do umorzenia a akcjonariusz otrzymałby wynagrodzenie określone uchwałą walnego zgromadzenia.

Akcjonariusz, który miałby otrzymać wynagrodzenie z tytułu zbycia akcji na rzecz wnioskodawcy w celu ich umorzenia przez wnioskodawcę i w związku z procedurą dobrowolnego umorzenia akcji jest spółką utworzoną zgodnie z prawem zagranicznym, podlegającą opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów za granicą, tj. w państwie członkowskim Unii Europejskiej. Akcjonariusz ponadto posiada bezpośrednio 100% akcji wnioskodawcy i ta właśnie spółka miałaby być odbiorcą dochodów z udziału w zyskach osób prawnych. Akcjonariusz posiada także więcej niż 10% akcji wnioskodawcy nieprzerwanie od ponad dwóch lat.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy umowa nabycia akcji własnych w celu umorzenia za wynagrodzeniem w ramach dobrowolnego umorzenia akcji zgodnie z art. 359 Kodeksu spółek handlowych, podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, a w związku z tym czy interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 28 września 2010 r. Znak: IBPB II/1/436-155/10/MZ wydana wnioskodawcy pozostaje aktualna i wiążąca.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że umowa nabycia akcji własnych w celu umorzenia za wynagrodzeniem w ramach umorzenia dobrowolnego akcji nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, zmiana przepisów prawa polegająca na wykreśleniu od dnia 1 stycznia 2011 r. art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie ma wpływu na to, że nabycie w celu umorzenia akcji własnych w ramach umorzenia dobrowolnego akcji nie jest umową sprzedaży, a w związku z tym nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Według wnioskodawcy, umowa opisana w stanie faktycznym nie może być w żadnym wypadku traktowana jak umowa sprzedaży, jest ona regulowana przepisami Kodeksu spółek handlowych a nie przepisami Kodeksu cywilnego. Obie czynności, tj. umowa sprzedaży oraz nabycie akcji własnych w celu umorzenia w ramach umorzenia dobrowolnego, to całkowicie różne czynności prawne. Skoro więc art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie przewiduje, że nabycie akcji własnych w celu umorzenia w ramach umorzenia dobrowolnego podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, oznacza to, zdaniem wnioskodawcy, że taka czynność temu podatkowi nie podlega. W związku z tym, zdaniem wnioskodawcy, interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 28 września 2010 r. o sygn. IBPB II/1/436-155/10/MZ wydana na wniosek wnioskodawcy pozostaje aktualna i wiążąca także i po dniu 31 grudnia 2010 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób prawnych, zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Instytucja umorzenia akcji w spółce w drodze nabycia przez spółkę akcji uregulowana została w Kodeksie spółek handlowych.

Zgodnie z art. 359 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym.

Ponadto - w myśl art. 359 § 2 Kodeksu spółek handlowych umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych, bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę do podziału między akcjonariuszy.

Mowa jest tu zatem o wynagrodzeniu, a nie o zapłacie ceny. Cena jest bowiem ekwiwalentem rzeczy lub praw, nabytych w drodze umowy sprzedaży. Zawiera ona w sobie trzy elementy: wartość rzeczy, zysk sprzedawcy oraz koszty po jego stronie. Stanowi ona jeden z elementów przedmiotowo istotnych umowy sprzedaży.

Nabycie akcji przez spółkę w celu ich umorzenia nie jest więc tożsame z umową sprzedaży uregulowaną w art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W myśl tego przepisu, przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Przy czym, stosownie do art. 555 ww. ustawy przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych. W świetle powyższego należy stwierdzić, iż cena obok oznaczenia przedmiotu sprzedaży stanowi element przedmiotowo istotny umowy sprzedaży. Zapłata ceny jest podstawowym obowiązkiem kupującego.

W przypadku określonego w art. 359 cyt. Kodeksu spółek handlowych nabycia od wspólnika akcji przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin "wynagrodzenie" nie jest tożsamy z ceną. Użycie w art. 359 § 2 Kodeksu spółek handlowych terminu "wynagrodzenie" świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego. Czynności tej zatem nie można zakwalifikować jako umowy sprzedaży.

Instytucja umorzenia akcji w spółce w drodze nabycia przez spółkę akcji jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i musi wynikać ze statutu spółki. Jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego.

Pojęcie "ceny" zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie "wynagrodzenia" określone w art. 359 Kodeksu spółek handlowych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego umowa nabycia akcji przez wnioskodawcę od akcjonariusza celem ich umorzenia regulowana przepisami art. 359 Kodeksu spółek handlowych nie jest umową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego, w związku z czym nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, nabycie przez wnioskodawcę akcji własnych celem ich umorzenia za wynagrodzeniem należy traktować jako szczególny rodzaj umowy, który nie został wymieniony w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym - z powyższych przyczyn-transakcja nabycia przez wnioskodawcę akcji własnych celem ich umorzenia za wynagrodzeniem nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W odniesieniu do stwierdzenia wnioskodawcy, iż interpretacja indywidualna przepisów prawa podatkowego z dnia 28 września 2010 r. o sygn. IBPB II /1/436-155/10/MZ wydana na wniosek wnioskodawcy pozostaje aktualna i wiążąca także i po dniu 31 grudnia 2010 r., należy stwierdzić, iż Organ uprawniony do wydawania interpretacji nie jest uprawniony do potwierdzania czy wydana przez niego w przeszłości interpretacja jest nadal aktualna i wiążąca. Przepisy prawa, na podstawie których wydawane są interpretacje nie zawierają i nie określają instytucji "potwierdzenia aktualności i obowiązywania interpretacji". Zezwalają jedynie na ocenę stanowiska, zajętego przez wnioskodawcę w złożonym wniosku w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Niniejsza interpretacja została więc wydana w oparciu o nowy wniosek wnioskodawcy i dotyczy zdarzenia przyszłego w nim przedstawionego a tym samym zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy zawartego wyłącznie we wniosku będącym przedmiotem interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.