IBPBII/1/436-7/09/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani..., przedstawione we wniosku z dnia 6 stycznia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 12 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przekształcenia osobistego konta bankowego w konto wspólne - jest prawidłowe.

W dniu 12 stycznia 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych przekształcenia osobistego konta bankowego w konto wspólne.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 22 grudnia 2008 r. wnioskodawczyni udała się wraz ze swoim synem do banku w celu udzielenia mu pełnomocnictwa do jej rachunków bankowych. Syn ma 22 lata, jest studentem studiów dziennych, nie pracuje i pozostaje na utrzymaniu wnioskodawczyni. Ojciec syna nie żyje. Decyzja do upoważnienia do rachunków bankowych wnioskodawczyni była spowodowana chorobą wnioskodawczyni i częstymi pobytami w szpitalu, nie zawsze planowanymi, z czym wiąże się, że w tym czasie wnioskodawczyni nie ma możliwości zapewnienia środków na utrzymanie syna i niepełnoletniej córki. Obowiązek zapewnienia środków na utrzymanie dla dzieci wnioskodawczyni wynika ze spoczywających na niej obowiązków alimentacyjnych.

Ponieważ wnioskodawczyni ze względów bezpieczeństwa nie przetrzymuje pieniędzy w domu tylko w bankach, tak więc udzielenie pełnomocnictwa do jej konta bankowego stało się niezbędne.

Czynność sporządzenia upoważnienia do swoich rachunków bankowych wnioskodawczyni zleciła ustnie pracownikowi banku. Otrzymane dokumenty w banku wnioskodawczyni oraz jej syn podpisali nie sprawdzając zapisów na tych dokumentach i uważając, że zostały wypełnione zgodnie ze zleceniem wnioskodawczyni. Na następny dzień, tj. w dniu 23 grudnia 2008 r. po dokonaniu przelewu bankowego z innego rachunku ROR wnioskodawczyni, prowadzonego w innym banku na jeden z rachunków, do którego wnioskodawczyni upoważniła swego syna zauważyła ona, że w treści rachunku widnieje zapis, że właścicielami rachunku są wnioskodawczyni i jej syn.

Okazało się, że pracownik banku nie dokonał operacji upoważnienia lecz zmienił osobiste rachunki wnioskodawczyni na rachunki bankowe, których właścicielami stali się wnioskodawczyni i jej syn, czyli rachunki zostały "uwspólnione". Ponieważ nie taki był zamiar wnioskodawczyni i intencje, w dniu 24 grudnia 2008 r., tym razem już pisemnie, wnioskodawczyni poinformowała bank o nieprawidłowościach i odwołała pisemne pełnomocnictwa do jej rachunków bankowych.

W związku z tym, że zgodnie z procedurą bankową nie można cofnąć operacji "uwspólnienia" rachunku bankowego, jeden z rachunków bankowych, który w dniu 22 grudnia 2008 r. został rozszerzony na syna wnioskodawczyni, został zamknięty a środki pieniężne, które znajdowały się na tym wspólnym rachunku zostały przekazane na nowy rachunek bankowy prowadzony tylko na wnioskodawczynię. Drugi "uwspólniony" rachunek został pozostawiony do czasu aż wpłyną tam środki przekazane w dniu 23 grudnia 2008 r. przelewem z innego banku na ten rachunek. Po wpływie tych środków czynności zostaną powtórzone, środki zostaną przekazane na nowo otwarty rachunek bankowy na nazwisko wnioskodawczyni a rachunek uwspólniony zostanie zamknięty.

Wszystkie środki pieniężne będące na kontach bankowych w dniu 22 grudnia 2008 r., tj. w dniu ich "uwspólnienia" zostały przekazane przelewami bankowymi do dnia 22 grudnia 2008 r., tj. przed uwspólnieniem. Nie przeprowadzano na tych kontach żadnych operacji gotówkowych.

Ze środków pieniężnych będących na rachunkach uwspólnionych syn wnioskodawczyni nie korzystał.

Wartość środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych w dniu 22 grudnia 2008 r. tj. na dzień ich "uwspólnienia" była większa niż 20 000 zł czyli #189; tej kwoty przekracza kwotę 9637 zł.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawczyni

Ad. 1

Czynność przekształcenia konta dokonana w dniu 22 grudnia 2008 r. nie jest darowizną w rozumieniu przepisów ustawy - Kodeks cywilny ponieważ:

* nie doszło do faktycznego przekazania środków pieniężnych na rzecz syna wnioskodawczyni,

* uwspólnienie konta powstało w wyniku błędnego oświadczenia woli, tzn. podpisania błędnych dokumentów w dobrej wierze, że są one zgodne z zamiarem udzielenia tylko upoważnienia do konta,

* ponieważ na wnioskodawczyni ciąży obowiązek alimentacyjny nawet nie zamierzone uwspólnienie konta nie może być darowizną w myśl postanowień Kodeksu cywilnego.

Ad. 2

Jeżeli jednakże powyższa czynność jest darowizną, to może ona korzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, tzn. po spełnieniu warunku zgłoszeniu tego faktu do Urzędu Skarbowego w wymagalnym terminie na wymaganym druku. Warunek przekazania środków na rachunek bankowy nabywcy został bowiem spełniony w dniu przekształcenia konta: nabycie nastąpiło w formie bezgotówkowej - środki udostępnione zostały na rachunku bankowym, którego właścicielem stał się nabywca w dniu przekształcenia. Dodatkowo dotychczasowe wpłaty na te konta przed ich przekształceniem odbywały się tylko i wyłącznie przelewami bankowymi. Jednocześnie należy podkreślić, że jeżeli dopuszczenie syna wnioskodawczyni do jej rachunku będzie darowizną to zostają spełnione przesłanki wymienione w art. 4a ww. ustawy, tzn. zachowany został obrót bankowy o co chodziło ustawodawcy przy ustalaniu jednego z kryterium zwolnienia od podatku takiej darowizny pieniężnej. Bezsensownym wydaje się bowiem otwieranie dodatkowego konta i dokonywanie dodatkowego przelewu na odrębny rachunek bankowy skoro rachunek uwspólniony stał się także rachunkiem bankowym "obdarowanego".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Przy czym na wstępie zaznacza się, iż z przyczyn wymienionych poniżej ograniczono się jedynie do oceny stanowiska, czy "uwspólnienie konta" rodzi obowiązek w podatku od spadków i darowizn.

Aby móc stwierdzić powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn, na wstępie koniecznym jest ustalenie czy w opisanym stanie faktycznym nastąpiło nabycie w drodze darowizny.

Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej m.in. tytułem darowizny.

W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Celem darowizny jest dokonanie nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Może ona polegać zarówno na przesunięciu do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych formach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego - do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Umowa darowizny ma charakter umowy jednostronnie zobowiązującej (konsensualnej), której treścią jest złożenie przez darczyńcę oświadczenia woli poprzez zobowiązanie się do świadczenia pod tytułem darnym. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Zgodnie z art. 890 § 1 Kodeksu oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia. Należy jednak zaznaczyć, iż podatkowi od spadków i darowizn podlega wyłącznie nabycie w drodze darowizny własności rzeczy lub praw majątkowych.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że doszło do przekształcenia bankowego konta osobistego wnioskodawczyni w konto wspólne z jej synem. W efekcie syn wnioskodawczyni stał się współwłaścicielem tego konta.

Jednakże, jak również wynika ze stanu faktycznego - wolą wnioskodawczyni nie było przekazanie - w drodze darowizny - środków zgromadzonych na jej koncie na rzecz syna, lecz jedynie udostępnienie środków na utrzymanie, do czego zobowiązana jest w ramach wykonywania obowiązku alimentacyjnego. Z treści wniosku, nie wynika również żeby miało miejsce zawarcie umowy darowizny. Zatem, skoro nie było wolą wnioskodawczyni zawarcie umowy darowizny - to brak jest podstaw - w świetle powołanych wyżej przepisów Kodeksu cywilnego - do stwierdzenia, że w wyniku "uwspólnienia" konta wnioskodawczyni dokonała kosztem swego majątku darowizny na rzecz syna a syn darowiznę tę przyjął. Należy nadmienić, że posiadanie wspólnego rachunku bankowego nie przesądza o własności środków znajdujących się na tym rachunku.

Mając powyższe na względzie, skoro w przedmiotowym przypadku, jak twierdzi wnioskodawczyni, jej wolą było tylko udostępnienie dzieciom, na ich utrzymanie, środków będących jej własnością, to brak jest podstaw do zastosowania przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Tym samym, ocena drugiego stanowiska wnioskodawczyni, zajętego warunkowo, staje się bezzasadna.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.