IBPBII/1/436-64/13/AA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19 lutego 2013 r. (data wpływu do tut. Biura - 22 lutego 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 22 lutego 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest producentem form i urządzeń w zakresie elektroniki i mechaniki oraz prowadzi prace badawczo - rozwojowych w tej branży. Pożyczkodawca, którym jest spółka akcyjna, zajmuje się zaś produkcją urządzeń z branży automatyki i elektroniki. Oba podmioty są podatnikami podatku od towarów i usług. Wnioskodawca planuje zawarcie z pożyczkodawcą umowy odpłatnej pożyczki pieniężnej. Wszelkie ustalenia pomiędzy stronami odnośnie wynagrodzenia należnego pożyczkodawcy z tytułu udzielenia Wnioskodawcy pożyczki zostaną zawarte w umowie pożyczki. Wnioskodawca zaznaczył, że pożyczkodawca nie jest jego udziałowcem

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy ww. czynność udzielenia Wnioskodawcy pożyczki za wynagrodzeniem będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynność udzielenia Wnioskodawcy pożyczki za wynagrodzeniem nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołał przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym opodatkowaniu podlega czynność cywilnoprawna, jaką jest umowa pożyczki.

W ustawie tej przewidziano jednak szereg przypadków, w których czynności cywilnoprawne są wyłączone z opodatkowania. W szczególności, w świetle art. 2 pkt 4 ww. ustawy "nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, (...) jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

* umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni, mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach".

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że jeżeli choć jeden z podmiotów jest z tytułu danej czynności opodatkowany VAT lub z tego podatku zwolniony (poza wyjątkami wskazanymi w art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, czynność zawarcia umowy pożyczki, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Cywilnoprawna umowa pożyczki, jaka ma zostać zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a pożyczkodawcą nie podlega obowiązkowi uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż spełniony jest warunek określony w przepisie art. 2 pkt 4 lit. b ww. ustawy. Mianowicie jedna ze stron transakcji (tekst jedn.: pożyczkodawca) z tytułu dokonania tej czynności będzie zwolniona z opodatkowania z podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Artykuł 8 ust. 1 tejże ustawy definiuje zaś świadczenie usług, jako "każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów".

Zatem aby świadczenie usług zostało opodatkowane VAT, muszą wystąpić łącznie następujące okoliczności:

* występuje świadczenie ze strony świadczeniodawcy, działającego w charakterze podatnika VAT na rzecz świadczeniobiorcy,

* świadczenie to ma charakter odpłatny,

* nie stanowi ono dostawy towarów.

W opinii Wnioskodawcy, czynność udzielania pożyczek stanowi usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, jako, że:

* w przypadku czynności udzielenia pożyczki występuje świadczenie w postaci udostępnienia Wnioskodawcy przez pożyczkodawcę określonej kwoty pieniędzy na umówiony czas,

* dokonując tej czynności pożyczkodawca działa w charakterze podatnika VAT, a w szczególności - udzielenie pożyczki stanowi element prowadzonej przezeń działalności gospodarczej mającej na celu osiągnięcie zysku w postaci odsetek,

* jest to czynność o charakterze odpłatnym - pożyczkodawca otrzyma bowiem wynagrodzenie za udostępnienie kapitału pożyczkobiorcy w postaci odsetek; można zatem stwierdzić, że udzielenie pożyczki ma charakter świadczenia wzajemnego - pożyczkodawca zobowiązuje się do udostępnienia za wynagrodzeniem kapitału pożyczkobiorcy, ten zaś ma możliwość korzystania z udostępnionych środków,

* nie stanowi ono dostawy towarów - Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę, iż pieniądze nie stanowią na gruncie VAT towarów, a tym samym ich odpłatne udostępnianie nie może być uznane za dostawę towarów za wynagrodzeniem.

Na poparcie powyższego stanowiska Wnioskodawca powołał:

Wnioskodawca wskazał, iż podatnikami podatku od towarów i usług z tytułu udzielenia pożyczki są również te podmioty, których podstawową działalnością nie jest udzielanie pożyczek, ale wszystkie te, dla których odpłatne udzielanie pożyczek stanowi element bieżącej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym, czynność udzielenia pożyczki pomiędzy dwoma podatnikami VAT, dokonana za wynagrodzeniem w ramach prowadzonej przezeń działalności gospodarczej stanowi świadczenie usług podlegające opodatkowaniu VAT.

Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług "zwalnia się od podatku (...) usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę".

W świetle powyższego przepisu, zwolnieniu od podatku podlegają w szczególności usługi udzielania pożyczek pieniężnych.

Zgodnie z treścią art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego: "Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Wnioskodawca nie ma wątpliwości, iż planowana przez niego transakcja opisana w zdarzeniu przyszłym spełnia przytoczoną powyżej definicję pożyczki. Przedmiotowa umowa pożyczki, która zostanie zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a pożyczkodawcą stanowić będzie świadczenie odpłatne, za które pożyczkodawca otrzyma od Wnioskodawcy wynagrodzenie wskazane w treści umowy. W myśl art. 5 ust. 1 ww. ustawy "opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług (...) podlegają: 1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju".

Ponadto, jak wskazano we wcześniejszej części niniejszego uzasadnienia, art. 8 ust. 1 tejże ustawy definiuje świadczenie usług na terytorium kraju jako "każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7".

Oczywistym jest, iż zawarcie umowy odpłatnej pożyczki pomiędzy dwoma podmiotami mającymi siedzibę na terytorium Polski stanowić będzie odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a w konsekwencji będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wnioski płynące z zacytowanych powyżej przepisów, zdaniem Wnioskodawcy, znajdują zastosowanie w analizowanym zdarzeniu przyszłym. Stąd, zawarcie umowy pożyczki za wynagrodzeniem podlega opodatkowaniu VAT jako usługa udzielenia pożyczki. Jednocześnie, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT czynność ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania VAT.

Planowana umowa pożyczki, opisana w zdarzeniu przyszłym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w myśl przepisu art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Jak wskazano bowiem powyżej, zgodnie z art. 2 pkt 4 tej ustawy o "nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

- umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach".

Analizowana usługa udzielenia pożyczki jest więc zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Tym samym, jedna ze stron transakcji w związku z zawarciem umowy pożyczki jest zwolniona z opodatkowania VAT. Konsekwentnie w analizowanej sytuacji spełniona jest wymieniona w art. 2 ust. 4 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przesłanka wyłączenia z opodatkowania omawianej planowanej pożyczki jaką ma zaciągnąć Wnioskodawca w przyszłości.

Na potwierdzenie stanowiska Wnioskodawca przywołał przykładowe interpretacje indywidualne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż niniejszą interpretacją - zgodnie ze złożonym wnioskiem - dokonano oceny jedynie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Stosownie do treści art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Należy jednak zaznaczyć, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek stanowisko Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) planuje zawarcie z pożyczkodawcą (spółką akcyjną, nie będącą udziałowcem Wnioskodawcy) umowy odpłatnej pożyczki pieniężnej. Oba podmioty są podatnikami podatku od towarów i usług. Wszelkie ustalenia pomiędzy stronami odnośnie wynagrodzenia należnego pożyczkodawcy z tytułu udzielenia Wnioskodawcy pożyczki zostaną zawarte w umowie pożyczki.

Zaznaczyć należy, iż niniejszą interpretacją - zgodnie ze złożonym wnioskiem, którego zakres jednoznacznie został określony poprzez treść zawartą w części D.2 poz. 41 i D.3 poz. 45 druku ORD-IN - dokonuje się rozstrzygnięcia jedynie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, natomiast nie rozstrzyga się czy czynność udzielenia pożyczki jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub też jest z tego podatku zwolniona.

Wobec powyższego w przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, iż podlegająca generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki będzie wyłączona z opodatkowania tym podatkiem, na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o ile istotnie w świetle przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) przedmiotowa umowa pożyczki uznana zostanie za podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem lub mieszczącą się w zakresie zwolnienia od tego podatku.

Wnioskodawca uważa, iż zawarcie umowy pożyczki za wynagrodzeniem podlega regulacjom podatku od towarów i usług jako usługa udzielenia pożyczki. Jednocześnie, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług czynność ta korzysta ze zwolnienia z opodatkowania tym podatkiem.

Zatem, cywilnoprawna umowa pożyczki, jaka ma zostać zawarta pomiędzy Wnioskodawcą a pożyczkodawcą nie podlega obowiązkowi uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż spełniony jest warunek określony w przepisie art. 2 pkt 4 lit. b ww. ustawy. Mianowicie jedna ze stron transakcji (tekst jedn.: pożyczkodawca) z tytułu dokonania tej czynności będzie zwolniona z opodatkowania z podatku od towarów i usług.

Jeżeli zatem prawidłowe są ustalenia Wnioskodawcy co do tego, że usługa udzielonej pożyczki w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług podlega uregulowaniom tejże ustawy (na mocy tejże ustawy usługa pożyczki będzie zwolniona z podatku od towarów i usług), to pożyczka ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych - jest z niego wyłączona.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Końcowo należy zaznaczyć, iż niniejsza interpretacja dotyczy tylko i wyłącznie podatku od czynności cywilnoprawnych, stwierdzenia Wnioskodawcy odnośnie podatku od towarów i usług zawarte we własnym stanowisku przyjęto jako element zdarzenia przyszłego, bez jego oceny.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.