IBPBII/1/436-6/14/JP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 2 stycznia 2014 r. (data wpływu do Biura - 8 stycznia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy zarządzania płynnością finansową (cash pooling) - jest prawidłowe.

W dniu 8 stycznia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy zarządzania płynnością finansową (cash pooling).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - Sp. z o.o z siedzibą w S. jest spółką, której kapitał zakładowy wynosi 170.000,00 zł i dzieli się na 340 udziałów o wartości nominalnej po 500,00 zł każdy, z tego:

1. Spółka X z siedzibą w S. posiada 336 udziałów o łącznej wartości 168.000,00 zł (98,82%),

2. Spółka Y z siedzibą w Ż. posiada 4 udziały o łącznej wartości 2.000,00 zł (1,18%).

Podstawowym przedmiotem działalności jest handel narzędziami oraz innymi półproduktami i produktami wytwarzanymi przy użyciu węglików spiekanych. Skonsolidowane sprawozdanie grupy kapitałowej, w skład której wchodzi spółka jako jednostka zależna, sporządzane jest przez firmę S. Wszystkie ww. spółki należą do międzynarodowej grupy S., której spółki zlokalizowane są na całym świecie, w tym w Polsce.

Wnioskodawca - Sp. z o.o. dotychczas nie uczestniczyła w systemie cash poolingu. W listopadzie 2013 r. nastąpiła decyzja o dołączeniu spółek P. i S. do struktury cash poolingu Grupy S. Podmiotem wiodącym - pool leaderem w tym systemie jest S. z siedzibą w S. (Agent). Agent jest rezydentem podatkowym w S. Stronami umowy cash pooling są spółki wchodzące w skład Grupy S.: W. Sp. z o.o., S. Sp. z o.o., S. Sp. z o.o. oraz nierezydenci S. z siedzibą w S. i S. również z siedzibą w S. Zarządzanie płynnością finansową przez cash pooling realizowane będzie przez Bank z siedzibą w L. oraz Bank z siedzibą w W., tj. Banki należące do wspólnej grupy kapitałowej C. Każdy z uczestników umowy Cash pooling otworzy w Banku w W. (lub już ma otwarty) bieżący rachunek bankowy. Uczestnicy będą wykorzystywać rachunki źródłowe prowadzone przez nich przez Bank w W. (poprzez podpięty Profil Bankowości Elektronicznej S.). Agent będzie wykorzystywał prowadzony dla niego przez Bnak w W. -rachunek konsolidacyjny.

Zgodnie z założeniami cash pooling, na koniec każdego dnia roboczego:

* nadwyżka (saldo dodatnie) na koniec każdego dnia roboczego zostanie przelana na rachunek konsolidacyjny,

* niedobór (saldo ujemne) jest uzupełniane z rachunku konsolidacyjnego, w wyniku tych operacji saldo końcowe na rachunku źródłowym wyniesie zero.

Grupa S. wybrała opcję jednokierunkowego przepływu środków na rachunek konsolidacyjny z bilansowaniem rachunków źródłowych uczestników do zera. Środki zgromadzone na rachunku konsolidacyjnym nie powracają kolejnego dnia na rachunki źródłowe uczestników - lecz pozostają na rachunku konsolidacyjnym Agenta. W konsekwencji kolejnego dnia salda otwarcia na rachunkach źródłowych wynosić będą zero. Przelewy w ramach cash pooling na rachunek konsolidacyjny i z tego rachunku są odzwierciedlane na wyciągach bankowych. Umowa cash pooling (T. -...) nie przewiduje alokacji odsetek, jednakże będzie podpisana odrębna umowa na alokację odsetek, zgodnie z którą bank wykona usługę alokacji odsetek w imieniu Agenta/Uczestników.

Zgodnie z postanowieniami umowy cash pooling długi oraz wierzytelności banku wobec uczestników przenoszone będą na Agenta - na jego rachunek konsolidacyjny. Bank będzie naliczał odsetki od salda wykazywanego na rachunku Agenta. Ostatniego dnia roboczego miesiąca bank obciąży rachunek Agenta odsetkami, a na podstawie umowy alokacji odsetek dokona podziału odsetek pomiędzy pozostałymi uczestnikami. W wyniku podziału odsetek rachunki spółek z Grupy S. (w tym Wnioskodawcy) zostaną za pośrednictwem banku uznane lub obciążone odpowiednią kwotą. Zgodnie z powyższym: rachunek Wnioskodawcy zostanie obciążony odpowiednią kwotą (Wnioskodawca zapłaci odsetki - poniesione koszty), albo rachunek Wnioskodawcy zostanie uznany odpowiednią kwotą (Wnioskodawca uzyska przychód). Ponadto odsetki otrzymane przez Agenta zostaną w odpowiednich proporcjach odpowiadającym saldom na rachunkach Agenta oraz pozostałych uczestników umowy cash pooling, przed dokonaniem transferów (rozliczeń) długów oraz wierzytelności, rozdysponowane przez Agenta. Część odsetek zostanie na rachunku Agenta a pozostała część zostanie przekazana na rachunki pozostałych spółek z Grupy S. uczestniczących w umowie cash pooling.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że umowa cash pooling nie podlega w Polsce opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa polegająca na zarządzaniu płynnością finansową cash pooling nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegały temu podatkowi.

Wnioskodawca powołał się na indywidualne interpretacje podatkowe wydane w podobnych sprawach, które w ocenie Wnioskodawcy, potwierdzają jego stanowisko.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy zarządzania płynnością finansową (cash pooling). W pozostałym zakresie zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, w których to umowach, w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z kolei stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiotem opodatkowania są umowy depozytu nieprawidłowego. Zgodnie z art. 845 Kodeksu cywilnego, jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu, zawarte w art. 835-844 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego - na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

Należy stwierdzić, iż umowa cash pooling pozostaje umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków. Jak wynika z treści wniosku, właśnie w tym celu Wnioskodawca przystąpił do omawianej umowy.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tak samo uczestnik, który posiada niedobory nie wie, środkami którego podmiotu zostaną one zniwelowane. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest - co do zasady - rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować, np. jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu czy też innej czynności tym katalogiem objętej, tj. np. umowy depozytu nieprawidłowego.

Tym samym - z powyższych przyczyn - czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu (w tym transfery środków pomiędzy rachunkami) dotyczące zarządzania wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. To oznacza, że z tego tytułu po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się natomiast do wskazanych przez Wnioskodawcę, interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące przy wydaniu przedmiotowej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.