IBPBII/1/436-490/11/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 23 listopada 2011 r. (data wpływu do Organu - 25 listopada 2011 r.), uzupełnionym w dniu 25 stycznia 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po ojcu - jest prawidłowe.

W dniu 25 listopada 2011 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku po ojcu.

Jako, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 12 stycznia 2011 r. znak: IBPBII/1/436-490/11/MCZ wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Wniosek uzupełniono w dniu 25 stycznia 2012 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2011 r. Wnioskodawczyni postanowiła odzyskać nieruchomość - kamienicę po prababci położoną w miejscowości W. Z dokumentów wynika, że po prababci (K.J.) zmarłej w dniu 30 kwietnia 1962 r. zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe. Kamienicę odziedziczyły 3 córki: Pani C.W. (96 udziałów z 292), Pani A.L (100 udziałów z 292) oraz Pani I.D. (96 udziałów z 292) - babcia Wnioskodawczyni, która zmarła w dniu 14 grudnia 1987 r.

Po I.D. (babci Wnioskodawczyni) zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe dopiero na wniosek matki Wnioskodawczyni w listopadzie 2011 r. Sąd Rejonowy stwierdził, iż spadek po zmarłej I.D. nabyli po połowie dwaj jej synowie, ponieważ żyli w chwili jej śmierci (tj. w 1987 r.): Pan A.D. (zmarły w dniu 3 kwietnia 1995 r.) oraz J.D - ojciec Wnioskodawczyni (zmarły w dniu 19 stycznia 1998 r.).

Postępowanie spadkowe po ojcu Wnioskodawczyni zostało przeprowadzone w 1998 r. Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 26 maja 1998 r. stwierdził, że spadek po nim nabyła Wnioskodawczyni oraz jej matka po połowie. Według posiadanej w tym czasie wiedzy Wnioskodawczyni nabyła połowę własności nieruchomości położonej w miejscowości Y. Wypełniając obowiązek podatkowy w dniu 31 lipca 1998 r. Wnioskodawczyni złożyła wraz z matką do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu majątku. Urząd skarbowy na podstawie art. 207 i art. 208 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa umorzył postępowanie w sprawie spadku po ojcu Wnioskodawczyni jako bezprzedmiotowe z uwagi na brak obowiązku podatkowego.

W uzupełnieniu Wnioskodawczyni wskazała, iż użyte we wniosku słowa "postanowiłam odzyskać nieruchomość" zostały użyte niewłaściwie. Należało użyć sformułowania "postanowiłam złożyć do sądu wniosek o nabycie spadku". W prawomocnym postanowieniu Sądu Rejonowego z dnia 17 czerwca 1998 r. stwierdzono, iż Wnioskodawczyni nabyła spadek po ojcu. Natomiast w prawomocnym postanowieniu Sądu z dnia 9 grudnia 2011 r. stwierdzono, iż ojciec Wnioskodawczyni nabył spadek po swojej matce. Po śmierci ojca Wnioskodawczyni nie było roszczeń w stosunku do osób fizycznych lub podmiotów będących w posiadaniu przedmiotowej nieruchomości.

Wnioskodawczyni wskazała, iż wiedzę na temat masy spadkowej po jej prababci nabyła w trakcie rodzinnego spotkania, które miało miejsce na początku 2010 r. Wnioskodawczyni uzyskała wówczas informację o numerze księgi wieczystej dla nieruchomości, którą przejrzała na portalu Ministerstwa Sprawiedliwości. Jako właścicielka figuruje w niej jej prababcia.

Wnioskodawczyni wskazała, iż po nabyciu spadku po jej ojcu nie wykazała przed organem podatkowym nabycia udziałów w opisanej we wniosku nieruchomości ponieważ nie wiedziała o jej istnieniu. Również jej ojciec nigdy nie przeprowadził postępowania spadkowego po swojej matce.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Wnioskodawczyni wskazała, iż zgodnie z art. 68 § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa nastąpiło przedawnienie, ponieważ w złożonym zeznaniu podatkowym nie zostały ujawnione wszystkie składniki mające wpływ na ustalenie wysokości zobowiązania podatkowego, a od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy upłynęło 5 lat.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. spadku.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego). Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy. Zgodnie bowiem z treścią art. 1015 § 1 i § 2 zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w powyższym terminie jest jednoznaczny z prostym przyjęciem spadku.

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 17 czerwca 1998 r. stwierdzono, iż Wnioskodawczyni (oraz jej matka) nabyła spadek po ojcu zmarłym dnia 19 stycznia 1998 r. Według posiadanej w tym czasie wiedzy Wnioskodawczyni nabyła udział we własności nieruchomości położonej w miejscowości Y. Wypełniając obowiązek podatkowy w dniu 31 lipca 1998 r. Wnioskodawczyni złożyła (wraz z matką) do urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu. Urząd skarbowy umorzył postępowanie w sprawie spadku po ojcu Wnioskodawczyni jako bezprzedmiotowe z uwagi na brak obowiązku podatkowego.

W trakcie spotkania rodzinnego, które miało miejsce na początku 2010 r. Wnioskodawczyni dowiedziała się o masie spadkowej pozostawionej przez jej prababcię, udział w której odziedziczyła m.in. babcia Wnioskodawczyni. Prawomocnym postanowieniem Sądu z dnia 9 grudnia 2011 r. stwierdzono, iż spadek po babci Wnioskodawczyni (zmarłej w 1987 r.) nabył m.in. ojciec Wnioskodawczyni (zmarły w 1998 r.).

Wnioskodawczyni wskazała, iż w spadku po ojcu nie wykazała przed organem podatkowym nabycia udziałów w nieruchomości pozostawionej przez jej prababcię (a następnie babcię) ponieważ nie wiedziała o istnieniu nieruchomości.

Zatem w przedmiotowej sprawie z uwagi na fakt nabycia spadku przed wejściem w życie od 1 stycznia 2007 r. znowelizowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (...).

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku - art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy, w przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

W myśl art. 17a ust. 3 ww. ustawy w przypadku nabycia rzeczy lub praw majątkowych niewykazanych w zeznaniu podatkowym, podatnik jest obowiązany do złożenia korekty zeznania podatkowego organowi, któremu złożono zeznanie podatkowe, w terminie 14 dni od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu.

Podstawę opodatkowania - zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy - stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

W myśl art. 21 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

Zgodnie z art. 21 § 2 tej ustawy jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.

Stosownie do art. 21 § 5 Ordynacji podatkowej jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

Z pojęciem zobowiązania podatkowego nierozerwalnie związania jest kwestia jego przedawnienia.

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Natomiast, gdy podatnik:

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Reasumując należy stwierdzić, iż obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn w przedmiotowej sprawie powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia praw do spadku po ojcu Wnioskodawczyni, czyli w 1998 r. Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawczyni złożyła wówczas w urzędzie skarbowym zeznanie o nabyciu spadku po ojcu, w którym wykazała majątek, co do którego posiadała wiedzę. W 2010 r. dowiedziała się jednak o majątku pozostawionym przez jej prababcię, w którym udział w drodze dziedziczenia nabyła kolejno jej babcia a następnie dziedziczący po niej jej syn (ojciec Wnioskodawczyni). Tego składnika masy spadkowej po ojcu Wnioskodawczyni jednak nie ujawniła przed właściwym organem podatkowym.

W przedmiotowej sprawie znajdzie zatem zastosowanie art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej dotyczący przedawnienia zobowiązania podatkowego w sytuacji, gdy w złożonej deklaracji nie zostały ujawnione wszystkie składniki masy spadkowej a od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy upłynęło 5 lat. Jak wyżej wskazano obowiązek podatkowy w przedmiotowej sprawie powstał w 1998 r. zatem upłynął już przewidziany w powołanym przepisie 5-letni termin. Oznacza to, iż zobowiązanie podatkowe z tytułu nabycia przedmiotowego spadku uległo przedawnieniu; tym samym Wnioskodawczyni (spadkobierczyni) nie jest zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.