IBPBII/1/436-476/11/MZ - Zwolnienie z opodatkowania PCC sprzedaży papierów wartościowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 2 września 2011 r.), uzupełnionym w dniu 14 listopada 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji własnych w celu ich odsprzedaży - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 września 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji własnych w celu ich odsprzedaży.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 2 listopada 2011 r. Znak: IBPB II/1/436-393/11/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 14 listopada 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest Spółką akcyjną. Kapitał akcyjny Spółki wynosi 10.323.270 zł i dzieli się na 5.433.300 akcji po 1,90 zł.

Struktura akcjonariatu jest następująca:

* Spółdzielnia X - 95,40%,

* krajowe osoby fizyczne - 4,60%.

Akcje zdeponowane są w Domu Maklerskim w oparciu o umowę z dnia 24 października 1995 r. Przedmiotem umowy jest świadczenie usług przez Dom Maklerski w zakresie:

* przechowywania akcji,

* organizacji obrotu akcjami,

* wykonywania innych czynności organizacyjnych i prawnych, których celem jest działalność w zakresie prowadzenia depozytu i organizacji obrotu akcjami.

Wnioskodawca dokonuje skupu akcji własnych w celu dalszej odsprzedaży (głównie od krajowych osób fizycznych), w swojej siedzibie, w trybie art. 362 § 1 pkt 8 Kodeksu spółek handlowych poprzez ustanowionych pełnomocników (niebędących pracownikami Domu Maklerskiego). Umowa zakupu akcji zawierana jest przez pełnomocników tylko i wyłącznie po otrzymaniu potwierdzenia od Domu Maklerskiego, że zbywane akcje stanowią własność sprzedawcy.

Dom Maklerski w oparciu o aneks z dnia 6 lipca 2011 r. do umowy z dnia 24 października 1995 r. oraz w oparciu o zapisy Regulaminu uznaje umowy zakupu udziałów zawierane przez pełnomocników Wnioskodawcy jako podstawę do wprowadzenia zmian na rachunkach depozytowych prowadzonych przez Centralny Depozyt Papierów Wartościowych. Aneks z dnia 6 lipca 2011 r. zawiera jednocześnie zapis, że całkowitą odpowiedzialność za czynności pełnomocników ponosi Wnioskodawca.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, iż:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy tak zawierane umowy zakupu akcji własnych przez Wnioskodawcę w celu dalszej odsprzedaży podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowa sprzedaży akcji to szczególny typ umowy sprzedaży praw majątkowych i wobec tego podlega regulacjom podatku od czynności cywilnoprawnych, przy czym jeżeli jest dokonywana za pośrednictwem określonych podmiotów wymienionych w art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to korzysta ze zwolnienia z tego podatku.

Wnioskodawca wskazał, że art. 9 pkt 9 lit. b) ww. ustawy mówi, że zwalnia się z podatku od czynności cywilnoprawnych sprzedaż praw majątkowych dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych. Zgodnie z art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, ilekroć w ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej działalność maklerską.

Umowa skupu akcji dokonywana jest przez pełnomocników Wnioskodawcy, ale przy współudziale Domu Maklerskiego. Zawarcie umowy, której postanowienia są podstawą zapisów na rachunkach depozytowych prowadzonych przez Dom Maklerski jest możliwe:

* w oparciu o aneks do umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą i Domem Maklerskim,

* dopiero po otrzymaniu potwierdzenia z Domu Maklerskiego, że zbywane akcje stanowią własność sprzedawcy.

W ocenie Wnioskodawcy, transakcje skupu akcji zawierane są nie bez pośrednictwa Domu Maklerskiego.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, transakcje te w oparciu o art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, korzystają ze zwolnienia z tego podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Stosownie do art. 555 ww. ustawy przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych. Zatem przedmiotami sprzedaży w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być również prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową określa się na podstawie przeciętnych cen przedmiotu czynności cywilnoprawnych stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy np. umowa sprzedaży praw majątkowych jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 9 pkt 9 tej ustawy zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm.)" instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Natomiast art. 3 pkt 1 lit. a) ww. ustawy stanowi, że papierami wartościowymi są: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie z art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi ilekroć w ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

Stosownie do treści art. 3 pkt 9 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o obrocie zorganizowanym rozumie się przez to obrót papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi dokonywany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na rynku regulowanym albo w alternatywnym systemie obrotu.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca dokonuje skupu akcji własnych w celu ich dalszej odsprzedaży (głównie od krajowych osób fizycznych). Akcje zdeponowane są w Domu Maklerskim, gdzie Wnioskodawca i zbywający akcje posiadają rachunki depozytowe. Na podstawie umowy zawartej w dniu 24 października 1995 r., Dom Maklerski świadczy na rzecz Wnioskodawcy usługi w zakresie przechowywania akcji, organizacji obrotu akcjami oraz wykonywania innych czynności organizacyjnych i prawnych, których celem jest działalność w zakresie prowadzenia depozytu i organizacji obrotu akcjami. Skup akcji własnych dokonywany jest w siedzibie Wnioskodawcy, na mocy uprawnień uregulowanych w art. 362 § 1 pkt 8 Kodeksu spółek handlowych, poprzez ustanowionych pełnomocników Wnioskodawcy (niebędących pracownikami Domu Maklerskiego). Umowa zakupu akcji zawierana jest przez ww. pełnomocników tylko i wyłącznie po otrzymaniu potwierdzenia od Domu Maklerskiego, że zbywane akcje stanowią własność sprzedawcy. Ponadto Dom Maklerski blokuje akcje i potwierdza numer rachunku depozytowego sprzedawcy akcji w Domu Maklerskim, w oparciu o otrzymane od Wnioskodawcy informacje o osobach zamierzających zawrzeć umowę sprzedaży akcji. Natomiast na podstawie aneksu z dnia 6 lipca 2011 r. do ww. umowy z dnia 24 października 1995 r. oraz w oparciu o zapisy Regulaminu, zawarcie każdej umowy sprzedaży akcji przez pełnomocników Wnioskodawcy, stanowi dla Domu Maklerskiego podstawę do dokonania zmian na rachunkach depozytowych. Ww. aneks zawiera także zapis, że całkowitą odpowiedzialność za czynności pełnomocników ponosi Wnioskodawca.

Z treści przywołanego przez Wnioskodawcę art. 362 § 1 Kodeksu spółek handlowych wynika, iż Spółka nie może nabywać wyemitowanych przez nią akcji (akcje własne). Zakaz ten nie dotyczy m.in. nabycia na podstawie i w granicach upoważnienia udzielonego przez walne zgromadzenie; upoważnienie powinno określać warunki nabycia, w tym maksymalną liczbę akcji do nabycia, okres upoważnienia, który nie może przekraczać pięciu lat, oraz maksymalną i minimalną wysokość zapłaty za nabywane akcje, jeżeli nabycie następuje odpłatnie (pkt 8).

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że zawierane - w sposób przedstawiony w stanie faktycznym - umowy sprzedaży akcji podlegają regulacjom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jako umowy sprzedaży praw majątkowych, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) cyt. ustawy.

W celu przesądzenia czy umowy sprzedaży akcji zawierane w warunkach przedstawionych przez Wnioskodawcę korzystają ze zwolnienia na mocy powołanego przez niego art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych koniecznym jest ustalenie czy dokonywane są za pośrednictwem firmy inwestycyjnej - domu maklerskiego. Dokonywanie sprzedaży praw majątkowych za pośrednictwem firmy inwestycyjnej, o którym mowa w cyt. powyżej przepisie to nic innego jak zawarcie umowy sprzedaży przy współudziale - poprzez tę firmę. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem m.in. zawarcie umowy przez dom maklerski (czy też inną firmę inwestycyjną) w imieniu jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, tj. wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie.

Z powyższego wynika zatem, że aby można było mówić o zastosowaniu zwolnienia określonego w przepisie art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, sprzedaż akcji musi być dokonana za pośrednictwem podmiotu w nim wymienionego (np. domu maklerskiego), który jako pośrednik tej umowy występuje w imieniu jednej ze stron. Dla celów zastosowania tegoż zwolnienia "pośrednictwo" - uczestnictwo firmy inwestycyjnej (np. domu maklerskiego) nie może się zatem ograniczyć tylko i wyłącznie do czynności technicznych polegających np. na przyjęciu oświadczenia o zgodzie na przechowywanie akcji w depozycie; przeksięgowaniu akcji za sprzedającego na kupującego; zarejestrowaniu umowy sprzedaży; potwierdzeniu, że zbywane akcje stanowią własność sprzedającego oraz blokowaniu akcji zaoferowanych do sprzedaży.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż w przedstawionym stanie faktycznym brak jest przesłanek do zastosowania omawianego zwolnienia, gdyż przedmiotowa sprzedaż akcji nie jest dokonywana za pośrednictwem wskazanego Domu Maklerskiego. Każda z umów sprzedaży zawierana jest bowiem przez pełnomocników Wnioskodawcy, niebędących pracownikami Domu Maklerskiego. Dom Maklerski nie wykonuje również zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie. Czynności Domu Maklerskiego, w związku z dokonywaniem sprzedaży (skupu) akcji, ograniczają się bowiem wyłącznie do działań technicznych, takich jak wskazane w treści wniosku blokowanie akcji; potwierdzanie numeru rachunku depozytowego sprzedawcy akcji w Domu Maklerskim w oparciu o otrzymane od Wnioskodawcy informacje o osobach zamierzających zawrzeć umowę sprzedaży akcji; potwierdzanie, że zbywane akcje stanowią własność sprzedawcy, czy też dokonywanie odpowiednich zmian na rachunkach depozytowych w związku ze wskazanymi we wniosku umowami.

Zatem współudział Domu Maklerskiego przy dokonywaniu sprzedaży (skupu) akcji - wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy - nie mieści się w kategoriach pośrednictwa w rozumieniu art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym nie są spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia określonego w tym przepisie.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, iż wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień muszą być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest zatem w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

W świetle powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.