IBPBII/1/436-428/12/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 grudnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 12 grudnia 2012 r.), uzupełnionym w dniu 4 stycznia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości skorzystania z ulgi podatkowej przewidzianej w art. 16 tej ustawy przez osobę zaliczaną do III grupy podatkowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 grudnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji ogólnej na formularzu ORD-OG. W związku z tym pismem z dnia 20 grudnia 2012 r. znak: IBPB II/1/436-428/12/MCZ wezwano Wnioskodawczynię do złożenia wyjaśnień co do charakteru wniosku i do ewentualnego złożenia wniosku o interpretację na formularzu ORD-IN, gdyż treść wniosku wskazywała, że złożony wniosek jest wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej oraz do uzupełnienia jego wymogów formalnych (usunięcia braków).

Wniosek uzupełniono w dniu 4 stycznia 2013 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni nabyła w spadku samodzielny lokal mieszkalny o pow. 17,70 m2. Spadkodawczyni zmarła w dniu 22 czerwca 2012 r. Postanowienie Sądu o nabyciu spadku uprawomocniło się w dniu 9 listopada 2012 r. Nabycie spadku nastąpiło z tytułu "polecenia testamentowego".

Wnioskodawczyni przez 8 lat sprawowała opiekę nad spadkodawczynią; jest osobą zaliczoną do III grupy podatkowej. Wnioskodawczyni nie posiada notarialnie poświadczonej umowy o opiekę. Zamiast takiej umowy, Wnioskodawczyni posiada oświadczenie córki spadkodawczyni, że sprawowała opiekę nad jej matka przez 8 lat przed śmiercią. Córka spadkodawczyni była pełnomocnikiem swojej matki.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy można być zwolnionym z podatku będąc w III grupie podatkowej, nie mając umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, ale faktycznie sprawując opiekę nad spadkodawczynią.

Wnioskodawczyni uważa, że ponieważ faktycznie opiekowała się spadkodawczynią 8 lat przed jej śmiercią i dlatego też ona uczyniła ją jedyną spadkobierczynią swojego małego mieszkania, to oświadczenie córki spadkodawczyni, która była jej pełnomocnikiem, można potraktować na równi z umową, której nie posiada. Wnioskodawczyni ma nadzieję ze zostanie zwolniona z podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego.

Stosownie do art. 5 tej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Natomiast zgodnie z dyspozycją wyrażoną w art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, przy nabyciu w drodze dziedziczenia powstaje on z chwilą przyjęcia spadku. Jednakże, zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

W myśl natomiast art. 6 ust. 1 pkt 2 powołanej ustawy przy nabyciu w drodze zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub z polecenia testamentowego obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania zapisu zwykłego, dalszego zapisu lub polecenia.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Podstawę opodatkowania - zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy - stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

W myśl art. 9 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę zaliczonego do III grupy podatkowej, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej - 4.902 zł.

Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca - art. 14 ust. 1 ww. ustawy.

Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 3 ww. ustawy do III grupy podatkowej zalicza się innych nabywców.

Zgodnie art. 16 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:

- nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

Wskazana ulga, zgodnie z ust. 2 powołanego przepisu, przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

Celem norm zawartych w treści ww. art. 16 jest nieobciążanie spadkobierców znacznymi, pod względem finansowym, skutkami podatkowymi z tytułu przyrostu majątkowego w postaci nieruchomości bądź lokalu, gdy nie dysponują budynkiem lub lokalem mieszkalnym i zamierzają zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat. Ulga ta przysługuje wyłącznie osobie, która łącznie spełni wszystkie warunki wymienione w omawianym przepisie. Naruszenie chociaż jednego z nich powoduje utratę prawa do ulgi, co skutkuje ustaleniem przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego podatku od spadków i darowizn.

W stanie faktycznym sprawy Wnioskodawczyni wskazała, że zalicza się w stosunku do spadkodawczyni do III grupy podatkowej. W celu skorzystania z omawianej ulgi podatkowej powinna legitymować się więc umową sporządzoną w odpowiedniej formie, w tym wypadku z podpisami notarialnie poświadczonymi, lub w przypadku zawarcia takiej umowy przed 1 stycznia 2007 r. umową zawartą przed organem gminy. Natomiast Wnioskodawczyni posiada jedynie pisemne oświadczenie córki spadkodawczyni, że sprawowała opiekę nad jej matką przez 8 lat przed śmiercią.

W art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn ustawodawca wskazał wprost, że dla celów skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej opieka nad osobą jej wymagającą, sprawowana być powinna na podstawie pisemnej umowy, z której wynika obowiązek takiej opieki. Umowa ta jest osobną od innych umów, czynnością cywilnoprawną, będącą podstawą do sprawowania opieki. Z treści przepisu wynika również, że jest to umowa, której przedmiotem jest jedynie porozumienie stron - osoby wymagającej opieki i osoby mającej sprawować taka opiekę - co do faktu sprawowania opieki, a także zakresu i charakteru jej sprawowania, w tym określenie czynności, do których zobowiązana jest osoba sprawująca opiekę. Z umowy tej nie wynika żaden obowiązek świadczenia ekwiwalentnego ze strony osoby wymagającej opieki.

Podane cechy sprawiają, że umowy o sprawowanie opieki, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie można utożsamiać z innymi umowami o podobnym charakterze, a tym bardziej z pisemnym oświadczeniem osoby spokrewnionej (córki) z osobą wymagającą opieki. Do powyższego wniosku skłania również fakt, że wszelkie przepisy dotyczące ulg podatkowych i zwolnień z opodatkowania, jako wprowadzające wyłom od konstytucyjnej zasady powszechności opodatkowania uregulowanej w art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej, powinny być interpretowane zgodnie z ich literalnym brzmieniem.

W związku z tym nie można zgodzić się z Wnioskodawczynią, że oświadczenie córki o sprawowaniu opieki nad jej matką przez Wnioskodawczynię, mieści się w pojęciu umowy, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, a w konsekwencji czego sprawowanie opieki, potwierdzonej tym oświadczeniem wyczerpuje dyspozycję wskazanego przepisu i uprawnia do skorzystania z zawartej w nim preferencji podatkowej. W rezultacie w opisanej sytuacji Wnioskodawczyni nie może skorzystać z ulgi określonej w art. 16 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z tego też względu bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie spełnienia pozostałych przesłanek uprawniających do skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Dlatego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła kserokopie dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny (weryfikacji); jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Zatem dołączone do wniosku dokumenty pozostały bez wpływu na załatwienie sprawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.