IBPBII/1/436-374/14/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 25 listopada 2014 r. (data wpływu do Biura - 2 grudnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania umowy sprzedaży dotyczącej nabycia nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 grudnia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania umowy sprzedaży dotyczącej nabycia nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca wraz z żoną prowadzi gospodarstwo rolne - działy specjalne produkcji rolnej, małżonkowie posiadają grunt o powierzchni ponad 1 ha. Nadto użytkowali działkę nr 1081/1 o powierzchni 0,1594 ha zabudowaną budynkiem mieszkalnym (do generalnego remontu) i budynkami gospodarczymi dla potrzeb rolnictwa, które sami wybudowali. Działka położona jest na terenach wiejskich.

W dniu 21 czerwca 2013 r. małżonkowie zakupili aktem notarialnym działkę nr 1081/1. Działka ta w części opisana była jako tereny mieszkalne a w części jako użytki rolne zabudowane. Całość działki nr 1081/1 o powierzchni 0,1594 ha weszła w skład prowadzonego przez małżonków gospodarstwa rolnego. Od części działki stanowiącej tereny mieszkalne, na której posadowiony jest budynek oraz od budynku mieszkalnego małżonkowie zapłacili 2% podatku od umowy kupna-sprzedaży, tj. kwotę 1.600,00 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zasadne jest pobranie podatku od czynności cywilnoprawnych, tj. od sprzedaży gruntu oznaczonego jako tereny mieszkalne wraz z budynkiem mieszkalnym w wysokości 2% skoro cała działka (stanowiąca tereny mieszkalne i rolne) w dacie sporządzenia aktu notarialnego weszła w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego przez małżonków.

Według Wnioskodawcy pobranie podatku w wysokości 2% od sprzedaży gruntu i budynku na gruncie tym posadowionego jest nienależne.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od tegoż podatku przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, w drodze umów pod warunkiem, iż w rozumieniu przepisów o podatku rolnym w chwili dokonania czynności nabyte grunty (...) wejdą w skład gospodarstwa rolnego prowadzonego przez nabywcę.

Zdaniem Wnioskodawcy ze zwolnienia tego mogą korzystać nie tylko osoby, które faktycznie prowadzą gospodarstwo rolne ale także te, które posiadają grunt o powierzchni ponad 1 ha. Celem ustawodawcy jest wspieranie gospodarstw rolnych, wspieranie zakładania gospodarstw i ich prowadzenia. Warunkiem zwolnienia jest, że grunt ten (...) wejdzie w skład gospodarstwa rolnego nabywcy, a warunek ten w przedmiotowej sprawie jest spełniony w całości - Wnioskodawca wraz z żoną nie tylko posiada grunt o powierzchni ponad 1 ha ale również prowadzi je aktywnie, korzysta z programów rolniczych i cały grunt wszedł w jego skład. Zamiar prowadzenia gospodarstwa rolnego i zamiar objęcia tym gospodarstwem zakupionej działki był dostatecznie ujawniony przed notariuszem w chwili sporządzenia aktu notarialnego i według Wnioskodawcy nie powinien być naliczony podatek od sprzedaży.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Zgodnie z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.; od 23 stycznia 2014 r. - Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

W związku z przywołanymi przepisami, należy stwierdzić, że zawarcie umowy sprzedaży nieruchomości podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 9 pkt 2 lit. a wymienionej ustawy zwalnia się od podatku przeniesienie własności nieruchomości lub ich części, wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem budynków mieszkalnych lub ich części znajdujących się na obszarze miast, w drodze umów sprzedaży, pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabyte grunty stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

Zwolnienie zawarte w art. 9 pkt 2 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter warunkowy, co oznacza, że umowa sprzedaży będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko wtedy, gdy w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, w chwili dokonania czynności, nabywany grunt będzie stanowił gospodarstwo rolne albo utworzy gospodarstwo rolne lub wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie definiują pojęcia "gospodarstwa rolnego", odsyłając w tej kwestii do przepisów ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 1 ustawy o podatku rolnym opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Art. 2 ust. 1 ustawy stanowi, że za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Szczegółowe określenie, jakie rodzaje gruntów wchodzą w skład gospodarstwa rolnego zawarte zostało w rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków z dnia 29 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 38, poz. 454, z późn. zm.) oraz w załączniku nr 6 do tego rozporządzenia.

Stosownie do § 67 ww. rozporządzenia użytki gruntowe wykazywane w ewidencji dzielą się na następujące grupy:

Stosownie do § 68 ust. 1 ww. rozporządzenia grunty rolne dzielą się na:

Stosownie natomiast do treści § 68 ust. 3 ww. rozporządzenia grunty zabudowane i zurbanizowane dzielą się na:

W świetle powyższej definicji gospodarstwo rolne stanowią wyłącznie grunty sklasyfikowane jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione lub zakrzewione na użytkach rolnych. To oznacza, że zwolnieniem określonym w art. 9 pkt 2 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych może być objęty zakup tylko takich gruntów (tekst jedn.: gruntów stanowiących użytki rolne lub gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych), pod warunkiem, że w chwili dokonania czynności umowy kupna-sprzedaży grunty te stanowią gospodarstwo rolne albo utworzą gospodarstwo rolne lub wejdą w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca wraz z żoną prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni ponad 1 ha. W dniu 21 czerwca 2013 r. Wnioskodawca wraz z żoną zakupił w drodze aktu notarialnego działkę nr 1081/1 o powierzchni 0,1594 ha. Działka ta w części opisana była jako tereny mieszkalne wraz z budynkiem mieszkalnym a w części jako użytki rolne zabudowane. Działka weszła w skład ww. gospodarstwa rolnego. Od części działki oznaczonej jako tereny mieszkalne, na której posadowiony jest budynek mieszkalny oraz od tego budynku mieszkalnego notariusz pobrał 2% podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu umowy kupna-sprzedaży, tj. kwotę 1.600,00 zł.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że nabycie przez Wnioskodawcę wraz z żoną tytułem umowy kupna-sprzedaży działki oznaczonej w części jako tereny mieszkalne, na której posadowiony jest budynek mieszkalny (stanowiącej część zakupionej działki nr 1081/1) nie korzysta ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w powołanym wyżej art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Grunty te bowiem nie stanowią, nie utworzą, jak również - wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy - nie mogą wejść w skład gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym. Grunty zabudowane i zurbanizowane (a zatem wchodzące w ich skład tereny mieszkalne) sklasyfikowane są bowiem w grupach odrębnych od gruntów rolnych i gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych.

Mając na uwadze treść zacytowanych przepisów oraz stan faktyczny przedstawiony przez Wnioskodawcę należy uznać, że w odniesieniu do części działki oznaczonej jako tereny mieszkalne, na której posadowiony jest budynek mieszkalny (stanowiącej część zakupionej działki nr 1081/1) nie została spełniona przesłanka warunkująca zwolnienie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, określone w art. 9 pkt 2 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W takiej sytuacji, transakcja zakupu opisanej we wniosku działki oznaczonej w części jako tereny mieszkalne, podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Podstawę opodatkowania - zgodnie z art. 6 ust. 1 i 2 ww. ustawy - należało określić w oparciu o wartość rynkową tej części działki (wraz z jej częściami składowymi trwale z gruntem związanymi, tj. budynkiem mieszkalnym) na dzień podpisania umowy sprzedaży. Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych na kupującym z tytułu nabycia tej części działki ciążył obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym w przedmiotowej sprawie zasadne było pobranie przez notariusza podatku od czynności cywilnoprawnych według stawki 2%.

Końcowo stwierdzić należy, że wskazane przez Wnioskodawcę okoliczności, że wraz z żoną nie tylko posiada grunt o powierzchni ponad 1 ha ale również prowadzi gospodarstwo aktywnie i korzysta z programów rolniczych - są obojętne z punktu widzenia przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i nie mają znaczenia dla obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zakupu działki oznaczonej w części jako tereny mieszkalne, na której posadowiony jest budynek mieszkalny (stanowiącej część zakupionej działki nr 1081/1). Jak bowiem wyżej wskazano zwolnieniem określonym w art. 9 pkt 2 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych może być objęty zakup gruntów, które sklasyfikowane zostały jedynie jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione lub zakrzewione na użytkach rolnych. W tej kategorii nie mieszczą się zatem tereny mieszkalne.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla Wnioskodawcy. W części, w której złożony wniosek dotyczy żony Wnioskodawcy, wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.