IBPBII/1/436-357/11/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) po ponownym rozpatrzeniu, w związku z prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 kwietnia 2011 r. sygn. akt I SA/Gl 925/10, wniosku z dnia 12 stycznia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 20 stycznia 2010 r.), uzupełnionym w dniu 22 marca 2010 r. i w dniu 9 kwietnia 2010 r., Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione w ww. wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w spadku po ojcu renty wyrównawczej zasądzonej wraz z odsetkami:

* w części dotyczącej zastosowania - do nabytej w spadku po ojcu renty wyrównawczej oraz odsetek należnych do dnia śmierci spadkodawcy - przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn ww. nabycia - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej zastosowania - do odsetek naliczonych (należnych) po dniu śmierci spadkodawcy - przepisów art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 stycznia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia w spadku po ojcu renty wyrównawczej zasądzonej wraz z odsetkami.

W dniu 6 maja 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów wydał interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego Znak: IBPB II/1/436 -20/10/MCZ, w której uznał stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej zastosowania do nabytej w spadku po ojcu renty wyrównawczej oraz odsetek należnych do dnia śmierci spadkodawcy za prawidłowe a w części dotyczącej zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn ww. nabycia oraz w części dotyczącej zastosowania - do odsetek naliczonych (należnych) po dniu śmierci spadkodawcy - przepisów art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn za nieprawidłowe.

Interpretację skutecznie doręczono w dniu 7 maja 2010 r.

Pismem z dnia 19 maja 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 24 maja 2010 r.) wniesiono wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, na które udzielono odpowiedzi pismem z dnia 18 czerwca 2010 r. Znak: IBPB II/1/436W-3/10/MCZ odmawiając zmiany ww. interpretacji indywidualnej. Odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa została skutecznie doręczona w dniu 22 czerwca 2010 r.

Pismem z dnia 19 lipca 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 22 lipca 2010 r.) wniesiono skargę na ww. interpretację indywidualną.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów udzielił pismem z dnia 20 sierpnia 2010 r. Znak: IBPB II/1/4310-6/10/MCZ, IBRP/007-291/10 odpowiedzi na skargę przesyłając ją, wraz z aktami sprawy, do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, w wyniku rozpatrzenia skargi, wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2011 r., sygn. akt I SA/Gl 925/10 uchylił zaskarżoną interpretację jako wydaną z naruszeniem prawa materialnego stwierdzając, iż w przedstawionym stanie faktycznym zaskarżona interpretacja jest sprzeczna z treścią art. 4a ust. 1 pkt 1 i 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn w części dotyczącej zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn nabytej w spadku po ojcu renty wyrównawczej.

Prawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 kwietnia 2011 r., sygn. akt I SA/Gl 925/10 wpłynął do tut. Biura w dniu 10 sierpnia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 1980 r. ojciec Wnioskodawcy podjął pracę w K. W październiku 1982 r. uległ wypadkowi przy pracy, natomiast w maju 1991 r. wniósł pozew przeciwko S.A. o zasądzenie renty wyrównawczej za utracone zarobki z powodu wypadku przy pracy. Postępowanie sądowe w tej sprawie trwało ponad 18 lat. W toku sprawy, we wrześniu 2007 r., ojciec Wnioskodawcy zmarł.

Postanowieniem z października 2007 r. Sąd Rejonowy stwierdził, że spadek po ww. nabyli: żona oraz syn i córka po 1/3 części każde.

Postępowanie w sprawie podatku od spadku i darowizn zakończyło się decyzją Naczelnika Urzędu Skarbowego z lutego 2008 r.

We wrześniu 2009 r. Sąd Apelacyjny wydał prawomocny wyrok zasądzający od pozwanego - S.A. na rzecz powodów: Wnioskodawcy (syna), jego matki i siostry (spadkobierców ojca Wnioskodawcy) po 1/3 renty wyrównawczej za okres od 1 stycznia 1990 r. do 9 września 2007 r. Renta ta została zasądzona w miesięcznych ratach z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności poszczególnych rat.

Na podstawie ww. wyroku S A. wypłacił łącznie wszystkim spadkobiercom ponad 300.000,00 zł, na co składają się kwota z tytułu należności głównej i kwota z tytułu odsetek za zwłokę. Na Wnioskodawcę przypada 1/3 tej kwoty.

W styczniu 2010 r., w związku z treścią ww. wyroku Sądu Apelacyjnego, Wnioskodawca wraz z matką i siostrą dokonali na formularzu SD-Z2 ponownego zgłoszenia nabycia praw majątkowych w trybie art. 6 ust. 4 w zw. z art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z uzupełnia wniosku z dnia 18 marca 2010 r., który wpłynął do tut. Biura 22 marca i 9 kwietnia 2010 r. wynika, iż odsetki od renty wyrównawczej zostały naliczone od dat wymagalności poszczególnych miesięcznych rat renty wyrównawczej zasądzonych wyrokiem Sądu Apelacyjnego do dnia ich zapłaty, co nastąpiło w trzech transzach, tj. w dniach 9 października 2009 r., 9 listopada 2009 r. i 9 grudnia 2009 r. Nie licząc skapitalizowanej renty wyrównawczej za okres od 1 stycznia 1990 r. do 31 maja 1991 r. (z odsetkami ustawowymi od dnia 6 czerwca 1991 r.) pozostałe raty renty zostały zasądzone w miesięcznych ratach począwszy od 1 czerwca 1991 r. aż do dnia 9 września 2007 r. (tj. do dnia śmierci ojca Wnioskodawcy).

Najstarsza miesięczna rata renty wyrównawczej uzyskała wymagalność z dniem 6 lipca 1991 r., a ostatnia z dniem 6 października 2007 r.

Zasądzenie renty na rzecz Wnioskodawcy nastąpiło wyłącznie z racji spadkobrania na podstawie przepisów art. 931 § 1 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego i art. 180 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy do renty wyrównawczej zasądzonej wyrokiem Sądu Apelacyjnego na rzecz Wnioskodawcy jako spadkobiercy poszkodowanego spadkodawcy (ojca Wnioskodawcy) mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zajmując stanowisko Wnioskodawca wskazał, iż podziela pogląd zaprezentowany w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 kwietnia 2007 r., sygn. akt: III SA/Wa 4081/06, zgodnie z którym jeśli podatnik uzyskał, w wyniku procesu sądowego, należność swojego zmarłego ojca, a dochód z tego tytułu wcześniej nie był przedmiotem zeznań spadkowych podatnika i postępowania podatkowego z tytułu spadku, to do oceny ewentualnie należnego podatku należy zastosować przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ponieważ wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 17 września 2009 r. zapadł już po wydaniu pierwszej decyzji przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w sprawie podatku od spadku po ojcu Wnioskodawcy, co nastąpiło w dniu 11 lutego 2008 r., zastosowanie w sprawie mieć będzie art. 6 ust. 4 w zw. z art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którymi to przepisami podatek od spadków i darowizn się nie należy.

W indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z 6 maja 2010 r. Znak: IBPB II/1/436-20/10/MCZ Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów uznał stanowisko Wnioskodawcy w części dotyczącej zastosowania do nabytej w spadku po ojcu renty wyrównawczej oraz odsetek należnych do dnia śmierci spadkodawcy za prawidłowe a w części dotyczącej zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn ww. nabycia oraz w części dotyczącej zastosowania - do odsetek naliczonych (należnych) po dniu śmierci spadkodawcy - przepisów art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn za nieprawidłowe.

W powyższej interpretacji stwierdzono, że w zakresie zastosowania do nabytej w spadku po ojcu renty wyrównawczej (wraz z odsetkami należnymi do dnia śmierci spadkodawcy) zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednakże skoro Wnioskodawca nie dopełnił obowiązku ujawnienia w zeznaniu podatkowym całej masy spadkowej, ujawniając tylko jej część a pomijając przysługujące mu prawo do roszczenia względem S.A., to obecnie z faktu potwierdzenia przez Sąd Apelacyjny skonkretyzowanej wartość roszczenia, które było znane w chwili śmierci spadkodawcy nie można wysnuwać podstawy do skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, ponieważ do ww. wyroku Sadu Apelacyjnego nie ma zastosowania przepis art. 6 ust. 4 w zw. z art. 4a ust. 2 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn. Wobec czego, przedmiotowe roszczenie jako składnik masy spadkowej po zmarłym ojcu Wnioskodawcy podlega przepisom ustawy od spadków i darowizn a wysokość należnego podatku od spadków i darowizn zostanie ustalona po wznowieniu postępowania podatkowego. W związku z powyższym brak jest podstaw do zastosowania zwolnienia uregulowanego w art. 4a powołanej ustawy. Natomiast w odniesieniu do odsetek wypłaconych przez S.A. za okres do 9 września 2007 r., stwierdzono, że odsetki te podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Natomiast odsetki wypłacone za okres po 9 września 2007 r. do dnia ich wypłaty, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn., bowiem nie wchodzą do masy spadkowej, gdyż nie mogą stanowić praw przysługujących spadkodawcy, skoro zostały przyznane za okres po jego śmierci.

Wnioskodawca zaskarżył, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, ww. interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, w wyniku rozpatrzenia skargi, wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2011 r., sygn. akt I SA/Gl 925/10 uchylił ww. interpretację jako wydaną z naruszeniem prawa materialnego stwierdzając, iż organ interpretacyjny błędnie zinterpretował przepis art. 4a ust. 1 pkt 1 i 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, uznając, że wiedzę o nabyciu w drodze spadku wierzytelności z tytułu przysługujących spadkodawcy zaległych rat renty wyrównawczej Wnioskodawca posiadał już w chwili nabycia spadku, gdy tymczasem uzyskanie ww. prawa majątkowego w rzeczywistości nastąpiło z momentem uprawomocnienia się we wrześniu 2009 r. orzeczenia Sądu Apelacyjnego zasądzającego od pozwanego na rzecz spadkobierców ww. prawo majątkowe. Sąd przyznał, że nabycie w drodze spadku wierzytelności z tytułu przysługujących spadkodawcy zaległych rat renty wyrównawczej podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn, jednakże w brzmieniu obowiązującym w 2009 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), a nie w brzmieniu przyjętym przez organ podatkowy. Sąd wskazał, iż zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 i ust. 4 ustawy podatkowej obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku, jeżeli zaś nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orze¬czenia (...). Z powyższego wynika, że obowiązek podatkowy - przy nabyciu w drodze dziedziczenia - powstaje z chwilą przyjęcia spadku bądź, o ile nabycie to nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie zostało stwierdzone orzeczeniem sądu - z chwilą uprawomocnienia się takiego orzeczenia. Orzeczenie, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy podatkowej, w przypadku dziedziczenia, oznacza z reguły postanowienie dotyczące stwierdzenia nabycia spadku, a nie jakiekolwiek inne orzeczenie sądu. Istnieją jednak sytuacje, w których dla nabycia prawa majątkowego wchodzącego w skład spadku i istniejącego w chwili śmierci spadkodawcy niezbędne jest orzeczenie sądu czyniące to prawo wymagalnym, bez którego, do nabycia tego prawa w drodze dziedziczenia by nie doszło. Sąd podkreślił, że istnienie prawa do renty wyrównawczej w dacie śmierci spadkodawcy nie oznacza, iż fakt jego nabycia był "znany" spadkobiercom z chwilą śmierci spadkodawcy, czyli przed dniem wydania wyroku określającego wynikające z tego prawa, świadczenia. Bowiem prawem majątkowym, o którym mowa w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przedmiotowej sprawie nie jest uprawnienie do dochodzenia prawa majątkowego wchodzącego w skład spadku lecz samo prawo majątkowe przynależne spadkodawcy w chwili jego śmierci. W związku z tym jeżeli nabycie tego prawa majątkowego przez spadkobierców wiąże się z koniecznością jego ustalenia w drodze orzeczenia sądowego i spadkobierca brał udział w takim postępowaniu, to prawomocność wydanego w takiej sprawie orzeczenia wyznacza moment dowiedzenia się o jego nabyciu, o którym mowa w art. 4a ust. 2 ww. ustawy. Uprawomocnienie się wyroku sądu, bez którego prawo to nie mogłoby być nabyte w drodze dziedziczenia jest jedną z okoliczności uprawdopodabniających fakt późniejszego dowiedzenia się o jego nabyciu. Zatem, w ocenie Sądu, przyjęcie za nieprawidłowe stanowiska Skarżącego w tym zakresie było nieuprawnione.

Jednocześnie w zakresie interpretacji prawa co do pozostałej części wniosku dotyczącej podatku od spadków i darowizn Sąd stwierdził, że stanowisko organu interpretacyjnego znajduje uzasadnienie w obowiązującym prawie.

Mając na uwadze powyższe uzasadnienie ww. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz treść art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), który stanowi, iż "ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia", Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów, rozpatrując ponownie wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 12 stycznia 2010 r. stwierdza, iż w świetle stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym stanowisko Wnioskodawcy:

* w części dotyczącej zastosowania - do nabytej w spadku po ojcu renty wyrównawczej oraz odsetek należnych do dnia śmierci spadkodawcy - przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn a także w części dotyczącej zastosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn ww. nabycia - jest prawidłowe,

* natomiast w części dotyczącej zastosowania - do odsetek naliczonych (należnych) po dniu śmierci spadkodawcy - przepisów art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest nieprawidłowe.

Ponieważ opisane we wniosku nabycie w drodze spadku 1/3 wierzytelności z tytułu przysługujących spadkodawcy zaległych rat renty wyrównawczej nastąpiło we wrześniu 2007 r. w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia "spadek", należy w tym zakresie odwołać się do ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 k.c.). Wobec tego nabycie spadku ma miejsce z chwilą śmierci spadkodawcy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w październiku 1982 r. ojciec Wnioskodawcy uległ wypadkowi przy pracy, natomiast w maju 1991 r. wniósł pozew przeciwko S.A. o zasądzenie renty wyrównawczej za utracone zarobki z powodu wypadku przy pracy. W dniu 7 września 2007 r. ojciec Wnioskodawcy zmarł. Na mocy postanowienia Sądu z października 2007 r. o nabyciu spadku, Wnioskodawca nabył spadek po zmarłym ojcu w 1/3 części. W lutym 2008 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego wydał decyzję w sprawie podatku od spadku i darowizn. We wrześniu 2009 r. Sąd Apelacyjny wydał prawomocny wyrok zasądzający od pozwanego - S.A. na rzecz m.in. Wnioskodawcy - jako spadkobiercy ojca w 1/3 części - renty wyrównawczej za okres od 1 stycznia 1990 r. do 9 września 2007 r. Renta ta została zasądzona w miesięcznych ratach z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w płatności poszczególnych rat w łącznej kwocie ponad 300.000,00 zł, na co składają się kwota z tytułu należności głównej i kwota z tytułu odsetek za zwłokę. W styczniu 2010 r. Wnioskodawca wraz z pozostałymi spadkobiercami dokonał na formularzu SD-Z2 ponownego zgłoszenia nabycia praw majątkowych w trybie art. 6 ust. 4 w zw. z art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z treści powołanych powyżej przepisów oraz opisanego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca nabył tytułem spadku po zmarłym ojcu m.in. wierzytelność z tytułu przysługujących spadkodawcy zaległych rat renty wyrównawczej, bowiem do chwili śmierci spadkodawca nie uzyskał kwoty roszczenia. Dopiero po śmierci spadkodawcy,... na mocy prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego wypłacił spadkobiercom zasądzoną kwotę pieniędzy (rentę wyrównawczą wraz z odsetkami). Wierzytelność ta jest prawem majątkowym przynależnym spadkodawcy podlegającym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Następcy prawni spadkodawcy uzyskują przysługujące mu prawo majątkowe w tym zakresie na zasadzie sukcesji uniwersalnej wynikającej z zapisu art. 922 § 1 k.c.

Zgodnie z art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy tytułem dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku - art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustaw.

W myśl art. 6 ust. 4 tej ustawy, w przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia.

Z powyższego wynika, że obowiązek podatkowy - przy nabyciu w drodze dziedziczenia - powstaje z chwilą przyjęcia spadku bądź, o ile nabycie to nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie zostało stwierdzone orzeczeniem sądu - z chwilą uprawomocnienia się takiego orzeczenia. Orzeczenie, o którym mowa w art. 6 ust. 4 ustawy podatkowej, w przypadku dziedziczenia, oznacza z reguły postanowienie dotyczące stwierdzenia nabycia spadku, a nie jakiekolwiek inne orzeczenie sądu. Istnieją jednak sytuacje, w których dla nabycia prawa majątkowego wchodzącego w skład spadku i istniejącego w chwili śmierci spadkodawcy niezbędne jest orzeczenie sądu czyniące to prawo wymagalnym, bez którego, do nabycia tego prawa w drodze dziedziczenia by nie doszło.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 17 września 2009 r. Sąd Apelacyjny wydał prawomocny wyrok zasądzający od S.A. na rzecz Wnioskodawczyni, oraz dwóch innych spadkobierców jego ojca, po 1/3 renty wyrównawczej za okres od 1 stycznia 1996 r. do 9 września 2007 r. Zgodnie z treścią art. 365 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr. 43, poz. 296 z późn. zm.) orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Określone w art. 365 k.p.c. związanie stron, sądów i innych podmiotów i osób treścią prawomocnego orzeczenia wyraża nakaz przyjmowania przez nie, że w objętej nim sytuacji stan prawny przedstawiał się tak, jak to wynika z sentencji wyroku (orzeczenia).

Mając na uwadze powyższe, w przedmiotowej sprawie zatem obowiązek podatkowy w związku z nabyciem w drodze spadku wierzytelności z tytułu przysługujących Wnioskodawcy zaległych rat renty wyrównawczej powstanie w 2009 r., tj. w dacie uprawomocnienia się wyroku Sądu Apelacyjnego zasądzającego rentę wyrównawczą, gdyż dopiero ten wyrok potwierdził nabycie w drodze spadku omawianego prawa majątkowego.

Do ww. nabycia mają zatem zastosowanie terminy wprowadzone przepisami ustawy z dnia 10 października 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 203, poz. 1267), o których mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, które to terminy - zgodnie z art. 2 nowelizacji - stosuje się w przypadkach, w których obowiązek podatkowy powstał po dniu 31 grudnia 2008 r.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn - w brzmieniu obowiązującym w 2009 r. - zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu - art. 4a ust. 2 cyt. ustawy.

W świetle powołanych powyżej przepisów, tylko prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku - bez względu na to czy jest ono jedynym pismem, o którym mowa w art. 6 ust. 4 tejże ustawy, czy też nie - jest jedynym postanowieniem, którego dzień stwierdzenia prawomocności jest datą rozpoczynającą bieg terminu wymienionego w art. 4a ust. 1 pkt 1 cyt ustawy. Nie oznacza to jednak, że przepis ten wyklucza możliwość zgłoszenia przedmiotowego nabycia po upływie określonego tam terminu i skorzystania z ustanowionego nim zwolnienia, w okolicznościach opisanych w art. 4a ust. 2 tej ustawy. Ustanawiając bowiem przepis art. 4a ust. 2 ustawy podatkowej ustawodawca przewidział istnienie sytuacji, w których nabywca spadku, w terminie wynikającym z art. 4a ust. 1 tej ustawy, nie wiedział o (wszystkich) rzeczach lub prawach majątkowych wchodzących w skład spadku, zaś wiedzę o nabyciu w drodze dziedziczenia tych rzeczy i praw uzyskał w okresie późniejszym. W tym przypadku nie chodzi o wiedzę dotyczącą otwarcia spadku czy stwierdzenie jego nabycia lecz wiedzę o stanie spadku w chwili śmierci spadkodawcy, w tym o prawach majątkowych spadkodawcy z chwili jego śmierci.

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 4a ust. 3 ww. ustawy w przypadku niespełnienia warunków, o których mowa m.in. w ust. 1, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Mając zatem na uwadze przytoczone powyżej uregulowania prawne oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że wskazane we wniosku zaległe raty renty, wymagalne za czas przed śmiercią osoby uprawnionej, tworzą wierzytelność spadkodawcy, która - jako prawo majątkowe zmarłego - przechodzi z chwilą śmierci na spadkobierców. Przy czym, jeżeli w skład spadku wchodzą wierzytelności, istniejące w chwili jego otwarcia, w tym zaległe raty renty wyrównawczej za okres do dnia śmierci spadkodawcy (poszkodowanego), których wysokość i terminy płatności określone zostały w wyroku wydanym już po śmierci uprawnionego, zaś obowiązek ich zapłaty powstał z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia Sądu przyznającego takie świadczenie to moment dowiedzenia się o nabyciu tego prawa (o którym mowa w art. 4a ust. 2 cyt ustawy), należy wiązać z dniem, w którym spadkobierca uzyskał wiedzę o tym zdarzeniu. Należy bowiem podkreślić, że wiedza o nabyciu w drodze dziedziczenia prawa majątkowego, o której mowa w art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie oznacza wiedzy o istnieniu jakiegokolwiek roszczenia spadkodawcy lecz wiedzę o tym, że prawo takie zostało przez spadkobiercę nabyte. A skoro nabycie tego prawa przez spadkobierców wiąże się z koniecznością jego ustalenia w drodze orzeczenia sądowego, zaś spadkobierca brał udział w takim postępowaniu to prawomocność wydanego w takiej sprawie orzeczenia wyznacza moment dowiedzenia się o jego nabyciu. Tym samym, w sytuacji, gdy nabycie wchodzącego w skład spadku prawa majątkowego wynika wprost z orzeczenia sądowego, data prawomocności tego rozstrzygnięcia lub dzień uzyskania wiedzy o tym fakcie stanowi moment dowiedzenia się o jego nabyciu w rozumieniu art. 4a ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, o ile upłynął termin wyznaczony art. 4a ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Uprawomocnienie się wyroku sądu, bez którego prawo to nie mogłoby być nabyte w drodze dziedziczenia jest jedną z okoliczności uprawdopodabniających fakt późniejszego dowiedzenia się o jego nabyciu. Zatem, w przedmiotowej sprawie z uwagi to, że Wnioskodawca dowiedział się o nabyciu ww. prawa majątkowego po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 art. 4a ustawy o podatku od spadków o darowizn, gdyż wyrok Sądu Apelacyjnego uprawomocnił się we wrześniu 2009 r. i prawo to wcześniej nie było przedmiotem zeznania podatkowego i postępowania podatkowego z tytułu nabycia spadku po ojcu Wnioskodawcy, ma zastosowanie zwolnienie podatkowe przewidziane w art. 4a ust. 2 wyżej powołanej ustawy, pod warunkiem, iż zgłoszenie ww. nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nastąpiło w terminie wskazanym w tym przepisie.

W odniesieniu do odsetek wypłaconych przez S.A. za okres do 9 września 2007 r., należy stwierdzić, że odsetki te podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Natomiast odsetki wypłacone za okres po 9 września 2007 r. do dnia ich wypłaty, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, bowiem nie wchodzą do masy spadkowej, gdyż nie mogą stanowić praw przysługujących spadkodawcy, skoro zostały przyznane za okres po jego śmierci. W skład spadku wchodzą bowiem wyłącznie - co wyżej wykazano - prawa majątkowe przysługujące zmarłemu, a więc istniejące w chwili śmierci spadkodawcy. Prawo majątkowe, w postaci odsetek za zwłokę od wierzytelności należnej spadkodawcy, powstałe po dniu jego śmierci nie stanowi prawa majątkowego, o którym mowa w art. 922 § 1 k.c. w związku z art. 925 k.c.

Wobec tego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zastosowania do nabytej w spadku po ojcu renty wyrównawczej (wraz z odsetkami należnymi do dnia śmierci spadkodawcy) przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz w zakresie zastosowania zwolnienia z opodatkowania nabytego prawa majątkowego podatkiem od spadków i darowizn należało uznać za prawidłowe.

Natomiast stanowisko Wnioskodawcy w zakresie zastosowania przepisów art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn do odsetek (naliczonych) należnych po dniu śmierci spadkodawcy - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawcę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 kwietnia 2007 r., sygn. akt: III SA/Wa 4081/06, który zdaniem Wnioskodawcy przemawia za słusznością jego stanowiska przedstawionego we wniosku podkreślić należy, iż jakkolwiek orzeczenia kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie faktycznym. Powyższe orzeczenie zapadło w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie jest źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie może być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

W związku z dołączeniem do wniosku kserokopii dokumentów należy zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Końcowo należy zaznaczyć, iż niniejszą interpretacją dokonano oceny stanowiska Wnioskodawcy wyłącznie w zakresie podatku od spadków i darowizn. W pozostałym zakresie, tj. w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych wniosek rozstrzygnięty został odrębną interpretacją.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.