IBPBII/1/436-35/14/JP

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 14 kwietnia 2014 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/1/436-35/14/JP

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 10 stycznia 2014 r. (data wpływu do Biura - 21 stycznia 2014 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy zarządzania środkami pieniężnymi w systemie cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 stycznia 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy zarządzania środkami pieniężnymi w systemie cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - S.A. (dalej: "Spółka") zamierza zawrzeć z Bankiem umowę o świadczenie usługi cash poolingu rzeczywistego (dalej: "Umowa"). Stronami Umowy, poza Spółką i Bankiem, będą również inne podmioty powiązane kapitałowo ze Spółką (Spółka wraz z innymi podmiotami będą zwane dalej łącznie: "Uczestnikami", a z osobna: "Uczestnikiem").

Zgodnie z Umową, której celem jest zapewnienie w szczególności efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej Uczestników, Bank będzie świadczył na rzecz Uczestników usługę cash poolingu w ramach opisanej poniżej struktury cash poolingu (dalej: "Struktura"). Bank będzie zarządzał rachunkami biorącymi udział w Strukturze i realizował określone rozliczenia pieniężne.

Zgodnie z Umową Struktura będzie wyglądać następująco:

Spółka (dalej: "Agent") będzie w ramach Struktury pełnić funkcję Agenta i z tego tytułu będzie posiadać w Banku trzy rachunki: Rachunek Główny Agenta, Rachunek Pomocniczy Agenta oraz Rachunek Pomocniczy 2. Każdy z pozostałych Uczestników będzie posiadać w ramach Struktury tylko jeden rachunek bankowy. Rachunek Główny Agenta, Rachunek Pomocniczy Agenta, Rachunek Pomocniczy 2 i rachunki pozostałych Uczestników uczestniczące w operacjach objętych Umową będą zwane dalej łącznie: "Rachunkami", a z osobna: "Rachunkiem".

Bank przyzna dla każdego z Rachunków Limit Dzienny, tj. wyznaczy kwotę, do której dyspozycje Uczestników dotyczące Rachunków będą mogły być realizowane przez Bank w przypadku braku wolnych środków w Rachunku.

Transfery pieniężne w ramach Struktury będą miały miejsce odpowiednio na koniec i początek każdego Dnia Roboczego (tekst jedn.: każdego dnia od poniedziałku do piątku z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy).

Tytułami prawnymi transferów pieniężnych pomiędzy Rachunkiem Uczestnika innego niż Agent a Rachunkiem Głównym Agenta/Rachunkiem Pomocniczym Agenta/Rachunkiem Pomocniczym 2 oraz między rachunkiem Banku a Rachunkami - będzie każdorazowo instytucja subrogacji skutkująca wstąpieniem w miejsce zaspokojonego wierzyciela (na podstawie art. 519 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.; dalej: "Kodeks cywilny").

Transfery pieniężne w ramach Struktury będą przebiegać następująco:

A. Na koniec każdego Dnia Roboczego, Bank po ustaleniu sald Rachunków dla każdego Uczestnika z osobna, dokona kolejno po sobie następujących czynności:

* W przypadku, gdy saldo Rachunku Uczestnika niebędącego Agentem ma wartość ujemną - Bank dokona transferu środków pieniężnych z Rachunku Pomocniczego Agenta na Rachunek Uczestnika niebędącego Agentem. W przypadku, gdy saldo Rachunku Uczestnika niebędącego Agentem ma wartość dodatnią - Bank dokona transferu środków pieniężnych z Rachunku Uczestnika niebędącego Agentem na Rachunek Pomocniczy Agenta. Niniejsze transfery środków pieniężnych mają doprowadzić do tego, żeby po ich dokonaniu salda Rachunków Uczestników niebędących Agentem były równe zeru.

* W przypadku, gdy w efekcie czynności, o których mowa w punkcie powyżej, saldo rachunku Pomocniczego Agenta ma wartość ujemną - Bank dokona transferu środków z rachunku Głównego Agenta na Rachunek Pomocniczy Agenta. W przypadku, gdy w efekcie czynności, o których mowa w punkcie powyżej, saldo Rachunku Pomocniczego Agenta ma wartość dodatnią - Bank dokona transferu środków z rachunku pomocniczego Agenta docelowo na rachunek Główny Agenta. Niniejsze transfery środków pieniężnych mają doprowadzić do tego, żeby po ich dokonaniu saldo na Rachunku pomocniczym Agenta było równe zeru.

* W przypadku, gdy saldo rachunku Uczestnika będącego Agentem ma wartość dodatnią i w efekcie dokonania transferu środków pieniężnych z Rachunku Uczestnika niebędącego Agentem na rachunek Pomocniczy Agenta (zgodnie z punktem pierwszym zdanie 2 powyżej) saldo Rachunku Pomocniczego Agenta miałoby wartość dodatnią - Bank przed powstaniem dodatniej wartości salda Rachunku Pomocniczego Agenta obciąży Rachunek Pomocniczy 2 kwotą odpowiadającą tej wartości i następnie dokona transferu środków z rachunku Pomocniczego Agenta na Rachunek Pomocniczy 2 tak, aby po dokonaniu tego przelewu saldo na rachunku Pomocniczym 2 było równe zeru.

B. Jeżeli przed dokonaniem czynności, o których mowa w punktach powyżej Bank ustali, że:

* Co najmniej jeden Uczestnik niebędący Agentem posiada saldo Rachunku dodatnie (dalej: "Uczestnik Dodatni") i co najmniej jeden Uczestnik niebędący Agentem posiada saldo Rachunku ujemne (dalej: "Uczestnik Ujemny") - to wówczas Agent, z wykorzystaniem środków pieniężnych dostępnych w jego Rachunku Pomocniczym, spłaci zobowiązania Uczestników Ujemnych względem Banku i nabędzie w ten sposób wierzytelności Banku względem Uczestników Ujemnych do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku, w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego. Jednocześnie Uczestnicy Dodatni niebędący Agentem z wykorzystaniem środków pieniężnych zgromadzonych na ich Rachunkach spłacą zobowiązania Agenta istniejące w Rachunku pomocniczym Agenta względem Banku i nabędą w ten sposób wierzytelności Banku względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego.

* Każdy z Uczestników innych niż Agent jest Uczestnikiem Dodatnim lub saldo Rachunku Uczestnika jest równe zeru - to wówczas Uczestnicy Dodatni, z wykorzystaniem środków pieniężnych zgromadzonych na ich Rachunkach spłacą zobowiązania Agenta względem Banku i nabędą w ten sposób wierzytelności Banku względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty, wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego.

* Każdy z Uczestników innych niż Agent jest Uczestnikiem Ujemnym lub saldo Rachunku Uczestnika jest równe zeru - to wówczas Agent z wykorzystaniem środków pieniężnych dostępnych w jego Rachunku głównym spłaci zobowiązania Uczestników Ujemnych względem Banku i nabędzie w ten sposób wierzytelności Banku względem Uczestników Ujemnych do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela tj. Banku w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego.

* Każdy z Uczestników jest Uczestnikiem Dodatnim lub saldo Rachunku Uczestnika jest równe zeru - to wówczas Uczestnicy Dodatni z wykorzystaniem środków pieniężnych zgromadzonych na ich Rachunkach spłacą zobowiązania Agenta względem Banku istniejące w Rachunku Pomocniczym 2 i nabędą w ten sposób wierzytelności Banku względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego.

C. Na początku Każdego Dnia Roboczego (następującego po Dniu Roboczym, w którym zostały opisane operacje w lit. A i B powyżej), w przypadku, gdy w poprzednim Dniu Roboczym suma sald Rachunków miała wartość dodatnią, Bank dokona do godziny 700 transferów środków pieniężnych stanowiących równowartość sald Rachunków z Rachunku Głównego Agenta na Rachunek Pomocniczy Agenta, a następnie Bank wykona jedną z poniższych czterech operacji:

* W przypadku, gdy w poprzednim Dniu Roboczym Agent z wykorzystaniem środków pieniężnych dostępnych w rachunku Pomocniczym Agenta spłacił zobowiązania Uczestników Ujemnych względem Banku i nabył w ten sposób wierzytelności Banku wobec Uczestników Ujemnych do wysokości dokonanej spłaty wstępując w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego oraz Uczestnicy Dodatni spłacili z wykorzystaniem środków pieniężnych zgromadzonych na ich Rachunkach zobowiązania Agenta względem Bank istniejące w Rachunku Pomocniczym Agenta i nabyli w ten sposób wierzytelności Banku względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego (sytuacja z lit. B punktu pierwszego), to:

* Bank spłaci wszystkie zobowiązania Uczestników Ujemnych względem Agenta powstałe w poprzednim Dniu Roboczym i nabędzie w ten sposób wierzytelności Agenta względem Uczestników Ujemnych do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Agenta w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego, oraz

* Bank spłaci wszystkie zobowiązania Agenta względem Uczestników Dodatnich powstałe w poprzednim Dniu Roboczym i nabędzie w ten sposób wierzytelności Uczestników Dodatnich względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Uczestników Dodatnich w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego.

* W przypadku, gdy w poprzednim Dniu Roboczym Uczestnicy Dodatni spłacili z wykorzystaniem środków pieniężnych na ich Rachunkach zobowiązania Agenta i nabyli w ten sposób wierzytelności Banku względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego (wszyscy Uczestnicy niebędący Agentem byli Uczestnikami Dodatnimi w sytuacji opisanej powyżej w lit. B punkcie 2) - Bank spłaci wszystkie zobowiązania Agenta względem Uczestników Dodatnich powstałe w poprzednim Dniu Roboczym i nabędzie w ten sposób wierzytelności Uczestników Dodatnich względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Uczestników Dodatnich w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego.

* W przypadku, gdy w poprzednim Dniu Roboczym Agent spłacił z wykorzystaniem środków pieniężnych dostępnych w Rachunku Głównym Agenta zobowiązania Uczestników Ujemnych względem Banku i nabył w ten sposób wierzytelności Banku wobec Uczestników Ujemnych do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego (wszyscy Uczestnicy niebędący Agentem byli Uczestnikami Ujemnymi w sytuacji opisanej powyżej w lit. B punkcie 3) - Bank spłaci wszystkie zobowiązania Uczestników Ujemnych względem Agenta powstałe w poprzednim Dniu Roboczym i nabędzie w ten sposób wierzytelności Agenta względem Uczestników Ujemnych do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Agenta w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego.

* W przypadku, gdy w poprzednim Dniu Roboczym Uczestnicy Dodatni spłacili z wykorzystaniem środków pieniężnych na ich Rachunkach zobowiązania Agenta względem Banku istniejące w Rachunku Pomocniczym 2 i nabyli w ten sposób wierzytelności Banku względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego (wszyscy Uczestnicy byli Uczestnikami Dodatnimi w sytuacji opisanej powyżej w lit. B punkcie 4) - Bank spłaci wszystkie zobowiązania Agenta względem Uczestników Dodatnich powstałe w poprzednim Dniu Roboczym i nabędzie w ten sposób wierzytelności Uczestników Dodatnich względem Agenta wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Uczestników Dodatnich w trybie art. 518 § 1 Kodeksu cywilnego.

Transfery pieniężne w ramach Struktury będą realizowane bez jakichkolwiek pożyczek pomiędzy Uczestnikami lub poręczeń ze strony Uczestników za spłatę zobowiązań wobec Banku.

Transfery pieniężne, o których mowa powyżej będą wykonywane przez Bank w ramach świadczonej usługi cash poolingu na podstawie odpowiednich zgód wyrażonych przez Uczestników bez konieczności udzielania takich zgód w odniesieniu do każdej transakcji z osobna oraz na podstawie udzielonych przez Uczestników pełnomocnictw na rzecz Banku.

Bank będzie naliczał odsetki od środków znajdujących się na Rachunku Głównym Agenta przy zastosowaniu stawki oprocentowania ustalanej zgodnie z Umową. Ponadto Bank będzie naliczał odsetki należne od wzajemnych zobowiązań Uczestników przy zastosowaniu stawek określonych w załączniku do Umowy. Odsetki będą naliczane przez bank w cyklach dziennych. Rozliczenie odsetek będzie realizowane raz w miesiącu - pierwszego Dnia Roboczego każdego miesiąca, jednak nie później niż 5 Dnia Roboczego po okresie rozliczeniowym

Z tytułu świadczenia przez Bank usługi cash poolingu Uczestnicy obciążani będą stałą miesięczną opłatą.

Uczestnicy są polskimi rezydentami podatkowymi.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy mając na uwadze powyżej przedstawione zdarzenie przyszłe w związku z uczestnictwem Spółki w opisanej w niniejszym wniosku Strukturze cash poolingu, zgodnie z Umową zawartą z Bankiem, będzie na Spółce spoczywał obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy zarówno Umowa jak i czynności w ramach niej wykonywane nie stanowią czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W konsekwencji uczestnictwo Spółki w Strukturze będącej przedmiotem niniejszego wniosku nie będzie skutkowało powstaniem obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych po stronie Spółki.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.; dalej: "ustawa p.c.c.") podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Ponadto, p.c.c. podlegają zmiany powyższych umów, jeśli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania tym podatkiem, jak również orzeczenia sądów (w tym sądów polubownych) oraz ugody - jeśli wywołują one takie same skutki prawne, jak wymienione powyżej czynności cywilnoprawne.

Mając na uwadze powyższe należy zauważyć, że opodatkowaniu p.c.c. podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne enumeratywnie wymienione w ustawie p.c.c. (wskazane powyżej).

Cash pooling będąc usługą finansową nie doczekał się w Polsce kompleksowego uregulowania prawnego. Istnieje co prawda przepis art. 93a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, który odnosi się do oferowanych przez banki podatkowym grupom kapitałowym umów o skonsolidowane oprocentowania. Przepis ten ma jednak bardzo ograniczony zakres stosowania, gdyż dotyczy wyłącznie:

* tzw. wirtualnego ("notional") cash poolingu, w którym nie dochodzi do rzeczywistych przepływów środków pomiędzy rachunkami uczestników a rachunkiem pool leadera (agenta);

* podatkowych grup kapitałowych.

Taki stan rzeczy powoduje, że w przypadku cash poolingu tzw. rzeczywistego (a więc takiego, który jest przedmiotem niniejszego wniosku; ang. "cash concentration") należy się posiłkować przepisami ogólnymi prawa cywilnego, bankowego i dewizowego, a więc w szczególności przepisami o rachunkach bankowych, przelewach, poręczeniach, subrogacji i tajemnicy bankowej.

Brak uregulowania instytucji cash poolingu w prawie polskim powoduje konieczność kształtowania jej w oparciu o treść art. 3531 Kodeksu cywilnego. Przepis ten statuuje zasadę swobody umów zwaną zasadą swobody kontraktowania. Zgodnie z tą zasadą strony mogą ukształtować treść umowy, a także wybrać kontrahenta według swego uznania, byleby treść stosunku prawnego lub jego cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, zasadom współżycia społecznego, ani przepisom ustawy o charakterze bezwzględnie wiążącym.

Mając na względzie powyższe, Spółka stoi na stanowisku, że czynność polegająca na zarządzaniu płynnością finansową danej grupy kapitałowej na podstawie Umowy (która nie znajduje odpowiednika w Kodeksie cywilnym i tym samym pozostaje umową nienazwaną) nie mieści się w zamkniętym katalogu art. 1 ust. 1 ustawy p.c.c. przedstawionym powyżej. Należy zauważyć, że Umowa ma na celu zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawę płynności finansowej Uczestników. Treść Umowy, zdaniem Spółki, nie pozwala jej zidentyfikować jako czynności cywilnoprawnej znajdującej się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu p.c.c.

Ponadto warto zauważyć, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: "ustawa o VAT") do usług zwolnionych z podatku VAT należą usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. W świetle aktualnego stanowiska organów podatkowych usługa polegająca na kompleksowym zarządzaniu płynnością finansową grupy kapitałowej (cash pooling) mieści się w zakresie usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Przykładowo w interpretacji z dnia 6 kwietnia 2011 r., znak: IPPP1/443-33/11-2/BS Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził stanowisko podatnika, że "Oczywistym jest zatem, że Usługa cash poolingu realizowana przez Bank w ramach cash poolingu rzeczywistego, jest kompleksową usługą »depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług« zdefiniowaną w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT w brzmieniu od 1 stycznia 2011 r."

Zdaniem Spółki również ten fakt potwierdza, że czynności wykonywane w ramach Umowy, składające się na usługę cash poolingu świadczoną przez Bank nie mieszczą się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu p.c.c.

W tym miejscu należy podkreślić, że prawidłowość stanowiska prezentowanego przez Spółkę jest konsekwentnie potwierdzana przez organy skarbowe. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 10 listopada 2011 r., znak: IPPB2/436-376/11-2/MZ wskazał, co następuje: "Należy podkreślić, że umowa cash poolingu pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. (...) Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu". Należy stwierdzić, że zawarcia umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash poolingu" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy sprzedaży lub umowy zamiany. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Reasumując należy stwierdzić, że umowa cash poolingu nie została wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym czynności dotyczące przepływów finansowych i konsolidacji sald dokonywane w ramach cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie powyższej czynności pod kątem art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych".

Wnioskodawca powołał się na inne liczne interpretacje prawa podatkowego, które potwierdzają stanowisko Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy cash poolingu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest - zgodnie z wolą Wnioskodawcy wyrażoną w części E.2 i E.3 złożonego wniosku - ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym część stanowiska Wnioskodawcy, która odnosi się wyłącznie do uregulowań zawartych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), uznano za element własnego stanowiska nie podlegający ocenie w ramach wydawanej interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, w których to umowach, w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych ciąży, przy umowie pożyczki - na biorącym pożyczkę.

Należy stwierdzić, iż umowa cash pooling pozostaje umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Umowa cash poolingu jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash poolingu, jako sposobu zarządzania środkami pieniężnymi i płynnością finansową uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Cash pooling polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków podmiotów należących do danej grupy nadwyżkami innych podmiotów należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków.

W przypadku cash poolingu mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik cash poolingu posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest - co do zasady - rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash poolingu lub też rachunek któregoś z uczestników, który posiada saldo dodatnie.

Nadto z treści wniosku wynika, iż transfery pieniężne pomiędzy uczestnikami "umowy" będą odbywać się każdorazowo na podstawie instytucji nabycia wierzytelności ("subrogacji") skutkującej wstąpieniem w miejsce zaspokojenia wierzycieli (na podstawie art. 518 § 1 pkt 3 Kodeksu cywilnego). Wskazana instytucja nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem jeżeli nie przyjmie ona charakteru żadnej z czynności w nim wymienionych - omawiane czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy cash poolingu nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu czy też innej czynności tym katalogiem objętej.

Tym samym - z powyższych przyczyn - czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu dotyczące zarządzania środkami pieniężnymi i wspólną płynnością finansową nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. To oznacza, iż z tego tytułu po stronie Wnioskodawcy nie powstanie obowiązek podatkowy na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się natomiast do wskazanych przez Wnioskodawcę, interpretacji indywidualnych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące przy wydaniu przedmiotowej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl