IBPBII/1/436-342/13/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 12 grudnia 2013 r. (data wpływu do Biura - 16 grudnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącym podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zasiedzenia nieruchomości:

* w części dotyczącej zastosowania art. 4 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy do gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako grunty rolne i grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych - jest prawidłowe,

* w pozostałym zakresie - jest nieprawidłowe.

W dniu 16 grudnia 2013 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zasiedzenia nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Od 1994 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem prowadzą gospodarstwo rolne (jako właściciele) a od 1979 r. jako małżeństwo i z tego tytułu płaci podatek rolny. W ramach prowadzonego gospodarstwa użytkowano działki dziadka Wnioskodawczyni. Własność tych działek nie była prawnie uregulowana. W 2013 r. Wnioskodawczyni uregulowała prawnie stan użytkowanych działek. Postanowienie Sądu w tej sprawie uprawomocniło się 25 kwietnia 2013 r. Działki te zostały nabyte w drodze zasiedzenia.

Działki te będą użytkowane co najmniej 5 lat w ramach prowadzonego gospodarstwa rolnego.

W uzupełnieniu wniosku (data wpływu - 19 lutego 2014 r.), Wnioskodawczyni doprecyzowała stan faktyczny i wskazała, że:

W chwili nabycia działki nabyte tytułem zasiedzenia stanowiły część gospodarstwa rolnego prowadzonego przez Wnioskodawczynię wraz z mężem (współwłasność).

Działki te weszły w skład gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni i jej męża.

Gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez okres 5 lat od chwili nabycia działek.

Nabywcą działek w drodze zasiedzenia jest wyłącznie Wnioskodawczyni.

Działki te zostały zakwalifikowane w następujący sposób:

cztery działki opodatkowane są podatkiem rolnym od gruntów stanowiących gospodarstwo rolne-przeznaczone pod teren gruntów rolnych,

jedna działka składająca się z kilku działek w części opodatkowana jest podatkiem leśnym w części podatkiem rolnym od gruntów stanowiących gospodarstwo rolne, a jedna działka jest przeznaczona pod teren zabudowy mieszkaniowo-usługowej i pod teren komunikacji - drogi publiczne, pozostała część działki leży w terenie zieleni stanowiącej biologiczną odbudowę cieków śródlądowych i towarzyszącej im zieleni stanowiącej biologiczną odbudowę cieków,

jedna działka w części przeznaczona jest pod teren gruntów rolnych w części pod teren lasów i w części pod teren zieleni nieużytkowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w zaistniałej sytuacji, korzystając z art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, Wnioskodawczyni jest zwolniona z płacenia podatku.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zarówno na podstawie przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn jak i ustawy o podatku rolnym jest zwolniona z płacenia podatku od działek nabytych tytułem zasiedzenia.

Dołączone do wniosku dokumenty potwierdzają, że działki te są opodatkowane podatkiem rolnym i stanowią gospodarstwo rolne zgodnie z ustawą o podatku rolnym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia "zasiedzenie" należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Kwestia zasiedzenia uregulowana została generalnie w art. 172-177 Kodeksu cywilnego.

W myśl art. 172 § 1 ustawy - Kodeks cywilny posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od dwudziestu lat jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Dobra wiara posiadacza istnieje wtedy, gdy posiadacz jest przekonany, że posiada rzecz zgodnie z przysługującym mu prawem, a to przekonanie jest uzasadnione okolicznościami danego przypadku, przy czym dobrą wiarę wyłącza nie tylko pozytywna wiadomość o braku uprawnienia, ale i brak wiadomości spowodowany niedbalstwem. Dobra wiara w powyższym rozumieniu i będąca jej przeciwstawieniem zła wiara pełnią tę samą funkcję we wszystkich stosunkach prawno-rzeczowych.

Zasiedzenie jest tzw. instytucją dawności, służącą korygowaniu rzeczywistego stanu posiadania ze stanem prawnym. Prowadzi ono do nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy, czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela, który w przeszłości utracił posiadanie rzeczy. Poprzez zasiedzenie można nabyć własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, udziału we współwłasności, prawa użytkowania wieczystego, służebność gruntową. Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; jest więc ono pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego. Podłożem instytucji zasiedzenia jest taki stan faktyczny, który w swej istocie nie opiera się całkowicie na prawie własności. Jego istotnym elementem musi bowiem być posiadanie określane mianem "posiadania samoistnego", polegające na faktycznym władaniu rzeczą "jak właściciel" (art. 172 § 1 w zw. z art. 336 k.c.). Konieczne jest zatem wykonywanie przez posiadacza wszelkich czynności faktycznych wskazujących na samodzielny, rzeczywisty, niczym nie skrępowany stan władztwa, bez jednoczesnej legitymacji prawnej w postaci prawa własności.

Nabycie tytułem zasiedzenia jest tzw. nabyciem pierwotnym dokonywanym przez posiadacza nieruchomości nie będącego jej właścicielem i jest stwierdzane przez Sąd w sytuacji gdy rzeczywisty stan posiadania jest inny niż stan prawny nieruchomości.

Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystego nieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem:

- pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Zgodnie z ustawą z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381 z późn. zm.) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej (także osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej).

Szczegółowe określenie, jakie rodzaje gruntów wchodzą w skład gospodarstwa rolnego, co decyduje o zakresie zwolnienia od podatku od spadków i darowizn takich gruntów, zawarte jest w rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków z dnia 29 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 38, poz. 454 z późn. zm.) oraz w załączniku nr 6 do tego rozporządzenia.

Stosownie do § 67 ww. rozporządzenia użytki gruntowe wykazywane w ewidencji dzielą się na następujące grupy:

Stosownie natomiast do treści § 68 ww. rozporządzenia grunty rolne dzielą się na:

W świetle powyższej definicji gospodarstwo rolne stanowią wyłącznie grunty sklasyfikowane jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione lub zakrzewione na użytkach rolnych, co oznacza, że zwolnieniem określonym w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn może być objęte nabycie takich gruntów, pod warunkiem, że w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albo wejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Z treści wniosku i jego uzupełnienia wynika, że od 1994 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem prowadzą gospodarstwo rolne (jako właściciele) a od 1979 r. jako małżeństwo i z tego tytułu płaci podatek rolny. W ramach prowadzonego gospodarstwa użytkowano działki dziadka Wnioskodawczyni. Własność tych działek została uregulowana prawomocnym postanowieniem Sądu w 2013 r. Wnioskodawczyni nabyła działki w drodze zasiedzenia. W chwili nabycia działki tytułem zasiedzenia stanowiły część gospodarstwa rolnego Wnioskodawczyni i jej męża. Gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez okres 5 lat od chwili nabycia ww. działek. Nabywcą działek w drodze zasiedzenia jest wyłącznie Wnioskodawczyni. Działki te zostały zakwalifikowane w następujący sposób: cztery działki opodatkowane są podatkiem rolnym od gruntów stanowiących gospodarstwo rolne - przeznaczone pod teren gruntów rolnych, jedna działka (składająca się z kilku działek) w części opodatkowana jest podatkiem leśnym w części podatkiem rolnym od gruntów stanowiących gospodarstwo rolne, a jedna działka jest przeznaczona pod teren zabudowy mieszkaniowo-usługowej i pod teren komunikacji - drogi publiczne, pozostała część działki leży w terenie zieleni stanowiącej biologiczną odbudowę cieków śródlądowych i towarzyszącej im zieleni stanowiącej biologiczną odbudowę cieków, jedna działka w części przeznaczona jest pod teren gruntów rolnych w części pod teren lasów i w części pod teren zieleni nieużytkowej.

Odnosząc powołane powyżej przepisy do przedstawionego stanu faktycznego oraz zajętego stanowiska stwierdzić należy, że Wnioskodawczyni, w związku z nabyciem tytułem zasiedzenia wymienionych we wniosku działek, może skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 tej ustawy wyłącznie w odniesieniu do nabytych gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych (grunty opodatkowane podatkiem rolnym), pod warunkiem, że grunty te weszły w skład gospodarstwa rolnego - w rozumieniu wyżej powołanej ustawy o podatku rolnym - będącego własnością (współwłasnością) Wnioskodawczyni i to gospodarstwo rolne będzie prowadzone przez Wnioskodawczynię przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia. Zaznaczyć należy, że dniem nabycia ww. działek tytułem zasiedzenia jest dzień nabycia wskazany w postanowieniu sądu o nabyciu działek tytułem zasiedzenia.

To oznacza, że działki (grunty) lub ich części nabyte tytułem zasiedzenia, które nie zostały sklasyfikowane jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych (np. nieużytki, użytki ekologiczne lub lasy, tereny różne oznaczone symbolem -Tr., grunty zabudowane i zurbanizowane) nie korzystają ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w powołanym wyżej art. 4 ust. 1 pkt 1 tej ustawy o podatku od spadków i darowizn. Grunty te bowiem nie stanowią, nie utworzą, jak również nie wejdą, w skład gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym. Nieużytki, grunty leśne i grunty zurbanizowane w ewidencji gruntów i budynków, sklasyfikowane są w grupach odrębnych od gruntów rolnych i gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na gruntach rolnych.

Wobec tego w odniesieniu do tychże działek lub ich części powstanie obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu zasiedzenia. Zgodnie z art. 15 ust. 2 ww. ustawy, nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania. Natomiast obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze zasiedzenia powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu stwierdzającego zasiedzenie - art. 6 ust. 1 pkt 6 powołanej ustawy.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni w części dotyczącej zwolnienia od podatku na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn gruntów nabytych tytułem zasiedzenia a sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako grunty rolne i grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych należało uznać za prawidłowe, natomiast w pozostałym zakresie stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku Wnioskodawczyni dołączyła kserokopie dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny (weryfikacji); jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem. Zatem treść dołączonych do wniosku dokumentów pozostaje bez wpływu na załatwienie sprawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.