IBPBII/1/436-338/14/MCZ - Skutki podatkowe nabycia prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza granicami Polski oraz skutków podatkowych realizacji prawa do tej rekompensaty.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 3 listopada 2014 r. (data wpływu do Organu - 4 listopada 2014 r.), uzupełnionym 19 stycznia 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza granicami Polski oraz skutków podatkowych realizacji prawa do tej rekompensaty - jest prawidłowe.

W dniu 4 listopada 2014 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza granicami Polski oraz skutków podatkowych realizacji prawa do tej rekompensaty.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 30 grudnia 2014 r. znak: IBPB II/1/436-338/14/MCZ i znak: IBPB II/1/415-932/14/MCZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 19 stycznia 2015 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskiem z 30 grudnia 1991 r. Wnioskodawczyni wystąpiła do Urzędu Miasta o przyznanie rekompensaty za mienie pozostawione przez J. R. poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z przejęciem przez wojewodów kompetencji starostów i prezydentów miast w zakresie potwierdzania uprawnień. Prezydent Miasta przedmiotowy wniosek przekazał Wojewodzie.

Wnioskiem z 16 grudnia 2005 r. Wnioskodawczyni ponowiła wniosek do Wojewody o potwierdzenie prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego z 9 lutego 2007 r. spadek po J.R., zmarłej 31 lipca 1981 r. nabyła w całości jej córka I.N. Spadek po zmarłej 4 grudnia 2005 r. I.N. nabyła w całości jej córka - Wnioskodawczyni.

W toku postępowania przed Wojewodą, Wnioskodawczyni jako formę realizacji prawa do rekompensaty wskazała świadczenie pieniężne wypłacane ze środków Funduszu Rekompensacyjnego.

Wojewoda decyzją z 10 marca 2014 r., potwierdził prawo Wnioskodawczyni do ww. rekompensaty, ustalając wartość pozostawionych nieruchomości na kwotę 787.440 zł, natomiast wartość rekompensaty na kwotę 157.488 zł, co stanowiło 20% wartości pozostawionych nieruchomości.

W dniu 27 sierpnia 2014 r. Bank... dokonał przelewu przysługującego Wnioskodawczyni świadczenia pieniężnego, po uprzedniej waloryzacji, i tym samym dokonał przelewu kwoty 156.700, 56 zł.

Kwota świadczenia pieniężnego zgodnie z dyspozycją Wnioskodawczyni została jej wypłacona w formie przelewu na rachunek bankowy kancelarii prawnej, której zleciła prowadzenie sprawy o mienie.... Rachunek bankowy kancelarii prawnej został uznany kwotą świadczenia pieniężnego 27 sierpnia 2014 r.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, co następuje:

Wojewoda wydał decyzję z 10 marca 2014 r. na podstawie przepisów art. 5, art. 6, art. 8, art. 13 ust. 1 pkt 2 i art. 27 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczpospolitej Polskiej (Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1418 z późn. zm.) oraz art. 7, art. 8, art. 9, art. 62, art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267).

Decyzją z 10 marca 2014 r. Wojewoda: 1) potwierdził prawo do rekompensaty w całości, jak i 2) ustalił wartość nieruchomości pozostawionej na kwotę 787.440 zł, 3) ustalił wartość rekompensaty na kwotę 157.488 zł, 4) stwierdził, że wybrana forma realizacji prawa do rekompensaty to świadczenie pieniężne wypłacane ze środków Fundusz Rekompensacyjnego.

Wnioskodawczyni wskazała, że w następstwie wydania ww. decyzji (i uzyskania przez nią przymiotu ostateczności), to Bank (sam z siebie, bez odrębnego wniosku) - pismem z 1 sierpnia 2014 r. - poinformował Wnioskodawczynię, że została ona uwzględniona w otrzymanym przez Bank od Ministerstwa Skarbu Państwa wykazie osób uprawnionych do wypłaty świadczenia pieniężnego, zgodnie z postanowieniami ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej i że zgodnie z danymi zawartymi w tym wykazie należne świadczenie pieniężne w kwocie 157.488 zł może zostać przekazane przez Bank 27 sierpnia 2014 r. na rachunek bankowy, po zwaloryzowaniu kwoty świadczenia na dzień wypłaty, oraz że w celu dokonania przez Bank adnotacji o realizacji prawa do rekompensaty Wnioskodawczyni winna w terminie do 25 sierpnia 2014 r. przesłać do Banku oryginał decyzji potwierdzającej prawo do rekompensaty. W odpowiedzi na powyższe pismo Wnioskodawczyni przesłała do Banku oryginał decyzji Wojewody z 10 marca 2014 r. W dniu 27 sierpnia 2014 r. świadczenie pieniężne w kwocie 156.700 zł (kwota świadczenia pieniężnego po waloryzacji) wypłynęło na rachunek bankowy, ujęty w uzasadnieniu decyzji Wojewody z 10 marca 2014 r., jako rachunek bankowy wskazany (w toku postępowania przed Wojewodą) przez pełnomocnika Wnioskodawczyni jako rachunek bankowy, na który należy dokonać wypłaty świadczenia.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w związku z nabyciem przez Wnioskodawczynię prawa do rekompensaty ma ona obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn lub podatku dochodowego od osób fizycznych oraz czy w związku z opisanym nabyciem winna ona dokonać jakiegoś zgłoszenia, złożyć jakieś zeznanie lub dopełnić jakiś innych formalności w urzędzie skarbowym.

2. Czy w związku z realizacją prawa do rekompensaty i wypłatą Wnioskodawczyni świadczenia pieniężnego ma ona obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn lub podatku dochodowego od osób fizycznych oraz czy w związku z opisaną realizacją winna ona dokonać jakiegoś zgłoszenia, złożyć jakieś zeznanie lub dopełnić jakiś innych formalności w urzędzie skarbowym.

Ad. 1

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem dziedziczenia.

Ww. ustawa nie zawiera definicji legalnej pojęcia "spadek" czy "dziedziczenie", i tym samym w przedmiotowym zakresie koniecznym jest odwołanie się do przepisów prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 922 § 1 i § 2 ustawy - Kodeks cywilny, dziedziczenie to przejście (ogółu) praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób, z zastrzeżeniem, że nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Właścicielem nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej była J.R. i tym samym w skład spadku po niej weszło i prawo do rekompensaty. Prawo do rekompensaty przysługujące J.R. nabyła w drodze spadku Wnioskodawczyni.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, prawo do rekompensaty przysługuje właścicielowi nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli spełnia on opisane w nim wymogi. Natomiast zgodnie z art. 3 ust. 2 ww. ustawy, w przypadku śmierci właściciela prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli spełniają wymóg obywatelstwa, określony w art. 2 pkt 2.

W konsekwencji, odnośnie nabytego przez Wnioskodawczynię prawa do rekompensaty znajdują zastosowanie przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, co m.in. wyłącza opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych - art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Niemniej jednak mimo, iż odnośnie nabycia przez Wnioskodawczynię prawa do rekompensaty znajdują zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, Wnioskodawczyni nie ma obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn, gdyż art. 4 ust. 1 pkt 16 zwalnia od podatku nabycie w drodze spadku prawa do rekompensaty w rozumieniu ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Co istotne, opisane zwolnienie to zwolnienie bezwarunkowe, którego zastosowanie nie jest uzależnione od dopełnienia jakichkolwiek warunków formalnych.

Reasumując, w związku z nabyciem prawa do rekompensaty Wnioskodawczyni nie ma obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn, jak również nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Na Wnioskodawczyni nie ciąży również powinność dokonania jakiegokolwiek zgłoszenia, złożenia jakiegokolwiek zeznania czy dopełnienia jakichkolwiek innych formalności w urzędzie skarbowym.

Ad. 2

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem dziedziczenia.

Wnioskodawczyni tytułem dziedziczenia nabyła prawo do rekompensaty, i to zdarzenie podlegało ustawie o podatku od spadków i darowizn (vide Ad. 1). Natomiast sama realizacja prawa do rekompensaty i wypłata Wnioskodawczyni świadczenia pieniężnego nie podlega przepisom ww. ustawy, gdyż realizacja prawa to zdarzenie od samego nabycia prawa odrębne, zaś przepisom ww. ustawy podlega wyłącznie nabycie prawa.

Natomiast wobec realizacji prawa do rekompensaty i wypłaty świadczenia pieniężnego Wnioskodawczyni osiągnęła przychód w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. przychód z tytułu innych źródeł, i tym samym odnośnie realizacji prawa do rekompensaty i wypłaty Wnioskodawczyni świadczenia pieniężnego właśnie wymieniona ustawa znajdzie zastosowanie.

Niemniej jednak mimo, iż odnośnie realizacji prawa do rekompensaty i wypłaty Wnioskodawczyni świadczenia pieniężnego znajdują zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawczyni nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż art. 21 ust. 1 pkt 30a zwalnia od podatku przychody uzyskane z tytułu realizacji prawa do rekompensaty na podstawie ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, przez osoby uprawnione na podstawie tej ustawy. Co istotne, opisane zwolnienie to zwolnienie bezwarunkowe, którego zastosowanie nie jest uzależnione od dopełnienia jakichkolwiek warunków formalnych.

Reasumując, w związku z realizacją prawa do rekompensaty i wypłatą świadczenia pieniężnego Wnioskodawczyni nie ma obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn, jak również nie ma obowiązku zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych. Na Wnioskodawczyni nie ciąży również powinność dokonania jakiegokolwiek zgłoszenia, złożenia jakiegokolwiek zeznania czy dopełnienia jakichkolwiek innych formalności w urzędzie skarbowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawczyni dotycząca podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza granicami Polski oraz skutków podatkowych realizacji prawa do tej rekompensaty. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie znak: IBPB II/1/415-932/14/MCZ.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji pojęcia "spadek", dlatego należy w tym zakresie odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.). W myśl przepisu art. 922 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Na spadek składa się ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Zgodnie natomiast z § 2 ww. przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Z przedstawionego we wniosku i jego uzupełnieniu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni tytułem dziedziczenia nabyła prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienie przez poprzedników prawnych nieruchomości poza obecnymi granicami RP. Wojewoda decyzją z 10 marca 2014 r. potwierdził prawo Wnioskodawczyni do ww. rekompensaty i ustalił wartość rekompensaty na kwotę 157.488 zł. Decyzja Wojewody z 10 marca 2014 r. została wydana m.in. na podstawie przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienie nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. W dniu 27 sierpnia 2014 r. Bank... dokonał wypłaty świadczenia pieniężnego w kwocie 156.700 zł na rachunek bankowy wskazany przez Wnioskodawczynię.

W świetle powyższego należy wskazać, że na podstawie art. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418 z późn. zm.), prawo do rekompensaty przysługuje właścicielowi nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskie, jeżeli spełnia on łącznie następujące wymogi:

Natomiast art. 3 ust. 2 tej ustawy stanowi, że w przypadku śmierci właściciela nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, prawo do rekompensaty przysługuje wszystkim spadkobiercom albo niektórym z nich, wskazanym przez pozostałych spadkobierców, jeżeli spełniają wymóg określony w art. 2 pkt 2. Wskazanie osoby uprawnionej do rekompensaty następuje przez złożenie oświadczenia z podpisem poświadczonym notarialnie lub przed organem administracji publicznej albo przez złożenie oświadczenia w polskiej placówce konsularnej.

Prawo do rekompensaty jest prawem majątkowym wchodzącym w skład spadku, którego nabycie co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Jednakże zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie w drodze spadku prawa do rekompensaty w rozumieniu ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, że skoro Wnioskodawczyni skorzystała jako spadkobierca z prawa do rekompensaty na podstawie przepisów ww. ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, to nabycie tego prawa tytułem dziedziczenia stanowi składnik masy spadkowej i podlega podatkowi od spadków i darowizn, jednakże zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 16 tej ustawy nabycie to zwolnione jest z opodatkowania. To oznacza, że z tego tytułu Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłacenia podatku.

Wskazać także należy, że prawo do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości (mienia) poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej korzysta bezwarunkowo z opisanego zwolnienia wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn, w rezultacie czego na Wnioskodawczyni nie spoczywał obowiązek złożenia zeznania podatkowego, czy też zgłoszenia w związku z omawianym nabyciem prawa do rekompensaty, gdyż przepisy ustawy nie nakładają takiego obowiązku.

Jednocześnie zauważyć należy, że skoro, jak wskazano wyżej opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, podlega jedynie nabycie prawa do rekompensaty za mienie pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, to realizacja prawa do rekompensaty w formie otrzymania przez Wnioskodawczynię świadczenia pieniężnego w kwocie 156.700 zł, jako zdarzenie odrębne od nabycia tego prawa nie podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn. To oznacza, że i z tego tytułu (tekst jedn.: z tytułu realizacji prawa otrzymania środków pieniężnych) Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do zapłacenia podatku.

W związku z otrzymaniem ww. kwoty rekompensaty na Wnioskodawczyni nie spoczywa również obowiązek złożenia zeznania podatkowego lub zgłoszenia w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez Wnioskodawczynię. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.