IBPBII/1/436-298/09/MZ - Skutki podatkowe odpłatnego zniesienia współwłasności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 listopada 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 20 listopada 2009 r.), uzupełnionym w dniu 21 i 28 grudnia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zniesienia współwłasności - jest prawidłowe.

W dniu 20 listopada 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zniesienia współwłasności.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 15 grudnia 2009 r., znak: IBPB II/2/415-1126/09/AK, IBPB II/1/436-298/09/MZ, IBPB II/1/436-299/09/MCZ, wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 21 grudnia 2009 r. (data wpływu opłaty) oraz w dniu 28 grudnia 2009 r. (data wpływu pisma).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca wraz z drugą współwłaścicielką są po połowie współwłaścicielami następujących nieruchomości:

Współwłaściciele mają zamiar znieść współwłasność ww. nieruchomości umową notarialną w ten sposób że:

Strony nabywają przedmiotowe nieruchomości w ramach swoich udziałów. Łączna wartość nieruchomości wynosi 590.000 zł, tym samym na każdego ze współwłaścicieli przypada udział o wartości 295.000 zł.

Z tytułu różnicy wartości obu nieruchomości współwłaścicielka dokona dopłaty na rzecz wnioskodawcy w wysokości 5.000 zł.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy i od jakiej wartości umowa podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, umowa podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych od wartości 5.000 zł.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie wyjaśnia się, że wniosek w pozostałej części, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn, zostanie rozstrzygnięty odrębnymi interpretacjami.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ww. ustawy, podatkowi temu podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w Dziale IV Księgi Drugiej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego, własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo własnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi Drugiej Kodeksu cywilnego - art. 196 § 2 tej ustawy. Zgodnie z art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku w myśl powołanej wyżej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku (art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Jeżeli jednak podatnik nie określił wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej lub wartość określona przez niego nie odpowiada, według oceny organu podatkowego, wartości rynkowej, to stosownie do art. 6 ust. 3 ustawy - organ wezwie podatnika do jej określenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od dnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnej oceny. Natomiast w przypadku, gdy podatnik, pomimo wezwania, o którym mowa w ust. 3, nie określił wartości lub podał wartość nieodpowiadającą wartości rynkowej, organ podatkowy dokona jej określenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez podatnika wyceny rzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona z uwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33 % od wartości podanej przez podatnika, koszty opinii ponosi podatnik (art. 6 ust. 4 cyt. ustawy).

Zatem w świetle powyższych przepisów, wartość przedmiotu czynności cywilnoprawnych jest ustalana przez strony umowy o zniesienie współwłasności lub o dział spadku i jest przez te strony deklarowana. Jednakże, w przypadku, gdy deklarowana wartość odbiega od wartości rynkowej, organ wezwie podatnika do jej zmiany.

Obowiązek podatkowy na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Przepis art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy określa stawki podatku, które wynoszą od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny:

W myśl art. 4 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego. Tym samym notariusz jest obowiązany pobrać podatek od czynności cywilnoprawnych od zawartej przed nim umowy.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że wnioskodawca, posiadający udział w wysokości #189; we współwłasności dwóch nieruchomości zamierza zawrzeć z drugim ze współwłaścicieli notarialną umowę o zniesienie współwłasności poprzez podział i przyznanie każdemu z nich prawa wyłącznej własności do jednej z ww. nieruchomości. Strony umowy nabędą nieruchomości w ramach swoich udziałów. Wartość nieruchomości nabywanej na wyłączną własność przez wnioskodawcę wynosi 290.000 zł, a wartość nieruchomości nabywanej na wyłączną własność przez drugiego ze współwłaścicieli wynosi 300.000 zł Łączna wartość nieruchomości wynosi 590.000 zł. Na każdego ze współwłaścicieli przypada udział o wartości 295.000 zł. Z tytułu różnicy wartości obu nieruchomości drugi ze współwłaścicieli dokona na rzecz wnioskodawcy dopłaty w wysokości 5.000 zł.

Umowne zniesienie współwłasności podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych wyłącznie w części dotyczącej spłat lub dopłat. Jest to zgodne z ogólną ideą objęcia obowiązkiem podatkowym na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przede wszystkim odpłatnych czynności cywilnoprawnych. Obowiązek spłaty lub dopłaty ciąży na tym współuprawnionym (współwłaścicielu), który uzyskuje aktywa w następstwie zniesienia współwłasności o wartości ponad swój udział. Spłata stanowi zatem świadczenie pieniężne na rzecz innego współuprawnionego stanowiące równowartość jego udziału, zaś dopłata - świadczenie uzupełniające wartość jego udziału.

W związku z powyższym wyjaśnia się, że planowana przez wnioskodawcę umowa o zniesienie współwłasności nieruchomości, przewidująca obowiązek dopłaty na rzecz wnioskodawcy będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast, o ile podane przez wnioskodawcę we wniosku wartości ww. nieruchomości będą odpowiadać ich wartościom rynkowym, to w przedmiotowej sprawie podstawą opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych będzie kwota 5.000 zł, jako wartość rynkowa udziału wnioskodawcy nabyta przez drugiego ze współwłaścicieli ponad wartość jego dotychczasowego udziału we współwłasności.

Wobec tego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, że Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną), została wydana wyłącznie dla wnioskodawcy. Stosownie do powyższego drugi ze współwłaścicieli chcąc uzyskać interpretację indywidualną winien wystąpić z odrębnym zapytaniem i uiścić stosowną opłatę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.