IBPBII/1/436-296/13/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) #8722; Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 21 października 2013 r. (data wpływu do Biura - 24 października 2013 r.), uzupełnionym 2 i 7 stycznia 2014 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 24 października 2013 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego działu spadku.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z 19 grudnia 2013 r. znak: IBPB II/1/436-296/13/ASz oraz IBPB II/1/415-1062/13/MZa wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 2 stycznia 2014 r. (uzupełnienie braków formalnych wniosku oraz dopłata dodatkowej opłaty) oraz w dniu 7 stycznia 2014 r. (wniesienie pisma będącego potwierdzeniem dopłaty).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 2 września 2004 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Na mocy ostatecznego postanowienia Sądu Rejonowego z 19 października 2006 r. o stwierdzeniu nabycia spadku, spadek łącznie z wchodzącym w skład spadku gospodarstwem rolnym nabyli wprost na podstawie ustawy jego żona i dzieci: córka i syn (Wnioskodawca) - wszyscy po 1/3 części w stosunku do całości spadku.

Spadkodawca był wyłącznym właścicielem gospodarstwa rolnego na podstawie dwóch aktów własności ziemi:

1. Nr (...) wydanego przez Urząd Miasta i Gminy w dniu 22 listopada 1975 r., obejmującego nieruchomość zabudowaną budynkiem mieszkalnym i gospodarczym oznaczonym nr (...), w obrębie działki nr 1529/1 i działki ewidencyjne nr 270/2, 270/3, 270/4, 269/5, 1173.

2. Nr (...) wydanego przez Urząd Miasta w dniu 25 października 1972 r., obejmującego działki ewidencyjne nr 1524/7, 1523/2, 1522/2.

W dniu 20 stycznia 2009 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Na mocy ostatecznego postanowienia Sądu Rejonowego z 16 listopada 2009 r. o stwierdzeniu nabycia spadku, spadek nabyły wprost na podstawie ustawy dzieci spadkodawczyni, tj. córka i syn (Wnioskodawca) po połowie wraz w wchodzącym w skład spadku gospodarstwem rolnym. Przedmiotem postępowania spadkowego była 1/3 część odziedziczona ustawowo po mężu (ojcu Wnioskodawcy).

Składając w 2010 r. do Urzędu Skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na druku SD-3, Wnioskodawca błędnie określił nabyty udział spadku po zmarłym ojcu, tj. zamiast 1/3 części z całości masy spadkowej, Wnioskodawca wpisał 1/3 części z 1/2 udziału masy spadkowej. Na podstawie złożonego druku SD-3 Urząd Skarbowy wydał decyzje z 4 marca 2010 r. w sprawie ustalenia wielkości zobowiązania podatkowego w sprawie nabycia spadku. Wydana decyzja Urzędu Skarbowego była wadliwa (podtrzymała pomyłkę Wnioskodawcy). Wnioskodawca wskazał, że Urząd mógł i winien pomyłkę sprostować, dysponował bowiem załączonymi do wniosku dowodami źródłowymi.

W dniu 31 sierpnia 2011 r. aktem notarialnym dokonano działu spadku w ten sposób, że siostra Wnioskodawcy otrzymała na wyłączną własność działkę 1173/3 o pow. 0,2388 ha/powstałą z działki 1173, natomiast Wnioskodawca działki nr 270/2, 270/3, 270/4, 270/5, 1529, 269/7, 1524/7, 1523/2, 1522/2 o łącznej powierzchni 0,7966 ha wraz z zabudowaniami gospodarczymi i mieszkalnymi.

W dniu 22 grudnia 2011 r. aktem notarialnym Wnioskodawca sprzedał działkę 1529/2 (która powstała ze zniesienia działki 1524/7 do działki 1529/1, a ta następnie podzieliła się na działki 1529/2 o pow. 0,1000 ha i 1529/3 o pow. 0,4160 ha) wraz z budynkiem mieszkalnym oznaczonym za cenę 150.000,00 zł. Dochód uzyskany ze sprzedaży w wysokości 50.000,00 zł. Wnioskodawca przeznaczył na własne cele mieszkaniowe zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z uzupełnienia wniosku wynika, że rodzice Wnioskodawcy zawarli związek małżeński w dniu 15 lutego 1954 r. W małżeństwie rodziców Wnioskodawcy obowiązywał ustrój wspólności majątkowej. W wydanym akcie własności ziemi stwierdzono, że ojciec Wnioskodawcy stał się z mocy samego prawa właścicielem nieruchomości, a więc należy domniemywać że według oceny organu wydającego dokument tylko on posiadał kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Całkowita wartość masy spadkowej po zmarłych rodzicach wynosiła 167.000,00 zł a wyniku działu spadku Wnioskodawca nabył majątek o wartości 120.000,00 zł. Na dzień działu spadku wartość działki 1529/2 wynosiła 100.000,00 zł. Działowi spadku nie towarzyszyły żadne spłaty i dopłaty, natomiast wartość nieruchomości nabytych w wyniku działu spadku nie jest zgodna z wartością przed działem spadku.

W świetle zaprezentowanego stanu faktycznego, Wnioskodawca wniósł m.in. o przedstawienie zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dotyczącego opodatkowania nabycia udziału w drodze umowy o dział spadku, które winno mieć zastosowanie w jego sprawie w okolicznościach stanu faktycznego opisanego we wniosku, zarówno w zakresie podatku od spadków i darowizn jak i podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, udział nabyty w wyniku umowy działu spadku nie podlega opodatkowaniu, zgodnie bowiem z orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyrok z dnia 13 września 2011 r. sygn. akt II FSK 500/10, nabycie nieruchomości w drodze działu spadku mieści się w pojęciu nabycia w drodze spadku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji są skutki podatkowe nieodpłatnego działu spadku powstałe na gruncie podatku od spadków i darowizn po stronie Wnioskodawcy. W zakresie powstałych na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych skutków podatkowych nieodpłatnego działu spadku oraz sprzedaży nieruchomości wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Ponadto, zgodnie z art. 1 ust. 2 ww. ustawy podatkowi od spadków i darowizn podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy na wypadek jego śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią jedyne przypadki podlegające opodatkowaniu tym podatkiem.

Przepisy ww. ustawy nie definiują pojęć: spadek czy dział spadku, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

W myśl przepisu art. 922 § 1 ww. Kodeksu cywilnego przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Stosownie do art. 925 w zw. z art. 924 Kodeksu cywilnego spadkobierca nabywa spadek z chwilą śmierci spadkodawcy. Jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 1035 cyt. ustawy).

Zgodnie z zapisem art. 1037 § 1 Kodeksu cywilnego dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Zatem do momentu zniesienia współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Na podstawie art. 1038 § 1 Kodeksu cywilnego sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Jednakże z ważnych powodów może być ograniczony do części spadku. § 2 wskazuje, iż umowny dział spadku może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku.

Dział spadku jest zatem instytucją odrębną od dziedziczenia (nabycia spadku), który mogą ale nie muszą dokonać spadkobiercy po nabyciu spadku.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 i 2 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu tym podatkiem podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw znajdujących lub wykonywanych się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z tytułów wymienionych enumeratywnie w tym przepisie.

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn określony w art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest katalogiem zamkniętym. Wobec tego jedynie wymienione w nim tytuły nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych stanowią przypadki podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Tym samym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych z innych tytułów, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w dniu 2 września 2004 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. Na mocy ostatecznego postanowienia Sądu Rejonowego z 19 października 2006 r. o stwierdzeniu nabycia spadku, spadek łącznie z wchodzącym w skład spadku gospodarstwem rolnym nabyli wprost na podstawie ustawy jego żona i dzieci: córka i syn (Wnioskodawca) - wszyscy po 1/3 części w stosunku do całości spadku. Spadkodawca był wyłącznym właścicielem gospodarstwa rolnego.

W dniu 20 stycznia 2009 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Na mocy ostatecznego postanowienia Sądu Rejonowego z 16 listopada 2009 r. o stwierdzeniu nabycia spadku, spadek nabyły wprost na podstawie ustawy dzieci spadkodawczyni, tj. córka i syn (Wnioskodawca) po połowie wraz w wchodzącym w skład spadku gospodarstwem rolnym. Przedmiotem postępowania spadkowego była 1/3 część odziedziczona ustawowo po mężu (ojcu Wnioskodawcy).

W dniu 31 sierpnia 2011 r. aktem notarialnym dokonano działu spadku w ten sposób, że siostra Wnioskodawcy otrzymała na wyłączną własność działkę 1173/3 o pow. 0,2388 ha/powstałą z działki 1173 natomiast Wnioskodawca działki nr 270/2, 270/3, 270/4, 270/5, 1529, 269/7, 1524/7, 1523/2, 1522/2 o łącznej powierzchni 0,7966 ha wraz z zabudowaniami gospodarczymi i mieszkalnymi.

Działowi spadku nie towarzyszyły żadne spłaty i dopłaty.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż dział spadku, jako czynność nie wymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. A zatem dokonany dział spadku bez spłat i dopłat, nie spowoduje powstania po stronie Wnioskodawcy obowiązku podatkowego wynikającego z ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.