IBPBII/1/436-277/09/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 12 października 2009 r. (data wpływu do Organu - 15 października 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania nabycia akcji dokonanego za pośrednictwem domu maklerskiego - jest prawidłowe.

W dniu 15 października 2009 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania nabycia akcji dokonanego za pośrednictwem domu maklerskiego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (Spółka akcyjna X) wraz ze Spółką akcyjną Y są akcjonariuszami Spółki Z. Walne zgromadzenie Spółki Z podjęło uchwałę o istotnej zmianie przedmiotu działalności Spółki. Spółka Y jako akcjonariusz nie zgadzający się na powyższą zmianą skorzystał z uprawnień do wykupu należących do niego akcji i złożył Spółce Z akcje do rozporządzenia. Zarząd Spółki Z dokonał wykupu na rachunek (na rzecz) wnioskodawcy akcji należących do Spółki Y.

Akcje Spółki Z znajdowały się w depozycie prowadzonym przez Dom Maklerski. W celu rejestracji nabycia akcji wnioskodawca oraz Spółka Z wydali dyspozycję Domowi Maklerskiemu aby ten dokonał w ramach depozytu wszelkich potrzebnych czynności mających na celu przeniesienie posiadania akcji na wnioskodawcę, w tym by dokonał rejestracji przeniesienia akcji w ewidencji instrumentów finansowych prowadzonej w ramach depozytu. Dom Maklerski zobowiązał się do niezwłocznego przekazania kwoty wpłaconej za akcje przez wnioskodawcę dla Spółki Y oraz pobrał opłatę z tytułu rejestracji przeniesienia akcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opisana transakcja korzystała ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, transakcja opisywana w stanie faktycznym podlega zwolnieniu z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Następnie wnioskodawca zacytował ten przepis. Według wnioskodawcy, odnosząc treść powyższego przepisu do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, kluczowe znaczenie w sprawie posiada właściwe zinterpretowanie pojęcia "za ich pośrednictwem" określonego w art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca uważa, że należy w tym przypadku odnieść się do definicji wyrazu "pośrednictwo" zawartego w Słowniku Języka Polskiego PWN Warszawa. Według słownika "pośrednictwo to działalność osoby trzeciej mająca na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron". W ocenie wnioskodawcy, umowa o pośrednictwo wobec braku ustawowego jej unormowania w systemie umów polskiego prawa zobowiązaniowego jest jedną z nienazwanych umów o świadczenie usług. Przedmiotem świadczenia pośrednika jest więc wykonywanie czynności faktycznych, stąd też do takiej umowy stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu - art. 750 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Następnie wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 734 Kodeksu cywilnego przez umowę zlecenie przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Interpretując ten przepis - zdaniem wnioskodawcy - bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest stworzenie określonej sytuacji faktycznej, w której zamierzony cel, tj. zawarcie umowy może zostać osiągnięty ale już z udziałem tylko samego zainteresowanego.

Wnioskodawca wskazał, że ustawa o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1583) w art. 69 określa działalność maklerską m.in. jako wykonywanie czynności polegających na przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia maklerskich instrumentów finansowych, wykonywaniu powyższych zleceń na rachunek dającego zlecenie, prowadzenie rachunków papierów wartościowych oraz pieniężnych służących do ich obsługi, prowadzeniu i rejestrowaniu zmian stanu posiadania maklerskich instrumentów finansowych. Wnioskodawca podkreślił, że w stanie faktycznym będącym przedmiotem wniosku Dom Maklerski został upoważniony przez Spółkę Z oraz Spółkę X do dokonania wszelkich czynności koniecznych do przeniesienia własności akcji, rejestracji przeniesienia akcji w ewidencji instrumentów finansowych na kupującego oraz dokonał przelewu kwoty wpłaconej przez kupującego na rzecz sprzedającego. Za dokonanie powyższych czynności rejestracji zmiany właściciela akcji Dom Maklerski pobrał opłatę.

Zdaniem wnioskodawcy, powyższa transakcja zakupu akcji odbyła się za pośrednictwem Domu Maklerskiego i pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych na mocy art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Stosownie do art. 555 ww. ustawy przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych. Zatem przedmiotami sprzedaży w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być również prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

W związku z powyższym, czynność cywilnoprawna sprzedaży prawa majątkowego podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy np. umowa sprzedaży praw majątkowych jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 9 pkt 9 tej ustawy zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych będących instrumentami finansowymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.) firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem, oraz sprzedaż tych praw dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Natomiast art. 3 pkt 1 lit. a) ww. ustawy stanowi, że papierami wartościowymi są: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie z art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi ilekroć w ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

Stosownie do treści art. 3 pkt 9 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o obrocie zorganizowanym rozumie się przez to obrót papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi dokonywany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na rynku regulowanym albo w alternatywnym systemie obrotu.

W związku z powyższym za sprzedaż papierów wartościowych, także w rozumieniu art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy uznać umowę zobowiązującą jedną stronę czynności do przeniesienia praw wynikających z papierów wartościowych (ewentualnie także innych czynności - np. wydania papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów), a drugą stronę do zapłaty ceny (ewentualnie także innych czynności - np. odbioru papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów).

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że na rzecz wnioskodawcy została dokonana czynność nabycia - wykupu akcji, która odbyła się za pośrednictwem Domu Maklerskiego.

Wykup akcji uregulowany w przepisach Kodeksu spółek handlowych to szczególny typ umowy sprzedaży praw majątkowych i wobec tego podlega regulacjom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przy czym, jeżeli dokonywany jest za pośrednictwem określonych podmiotów, to korzysta ze zwolnienia z tegoż podatku.

Pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży (wykupu akcji) ma miejsce w sytuacji, gdy dom maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy przez dom maklerski w imieniu jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi tj. wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie.

Jeżeli zatem umowa sprzedaży - wykupu akcji, w wyniku której wnioskodawca dokonał ich nabycia dokonana została za pośrednictwem domu maklerskiego, to czynność ta jest zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.