IBPBII/1/436-267/11/AA - Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych ustanowienia hipoteki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 6 maja 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 19 maja 2011 r.), uzupełnionym w dniu 1 sierpnia 2011 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych ustanowienia hipoteki - jest prawidłowe.

W dniu 19 maja 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych ustanowienia hipoteki.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 20 lipca 2011 r. Znak: IBPB II/1/436-267/11/AA wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 1 sierpnia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następując stan faktyczny:

Klient X zaciągnął pożyczkę w kwocie X. Dla zabezpieczenia wierzytelności pożyczkodawcy a to: spłaty pożyczki w kwocie X oraz odsetek umownych, odsetek od zadłużenia przeterminowanego, należnymi wierzycielowi opłat windykacyjnych, w tym w szczególności opłat windykacyjnych z tytułu następujących czynności: zawiadomień, wezwań do zapłaty, wypowiedzenia umowy, ustalenia adresów zamieszkania, monitów telefonicznych, kosztów działań podmiotów zewnętrznych, którym zlecono podjęcie działań windykacyjnych oraz innych z tym związanych opłat określonych w tabeli opłat i prowizji, w kwotach określonych w tabeli opłat i prowizji, która stanowi załącznik do umowy pożyczki i innymi należnymi kosztami postępowania windykacyjnego, w tym kosztów postępowania sądowego, kosztów zastępstwa procesowego oraz kosztów postępowania egzekucyjnego do kwoty zabezpieczającej spłatę pożyczki wraz z odsetkami - ustanowi na nieruchomości hipotekę do kwoty Y.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jakiej wysokości podatek od czynności cywilnoprawnych należy pobrać od czynności ustanowienia hipoteki.

Zdaniem wnioskodawczyni, należy pobrać kwotę 19 zł.

Na potwierdzenie swojego stanowiska wnioskodawczyni przywołała art. 7 ust. 1 pkt 7 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym od ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej pobiera się kwotę 19 zł.

Ponadto wnioskodawczyni wskazuje, iż nowelizacja ustawy o księgach wieczystych i hipotece (dalej: u.k.w.h.), dokonana ustawą z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131, poz. 1075) zlikwidowała podział hipotek na zwykłe i kaucyjne, a konstrukcja pojęcia hipoteki oparta jest na koncepcji hipoteki kaucyjnej. Wyrazem tego jest zdaniem wnioskodawczyni wprowadzenie w art. 68 ust. 2 u.k.w.h. regulacji, zgodnie z którą hipoteka zabezpiecza wierzytelność do oznaczonej sumy pieniężnej. Zatem w przeciwieństwie do poprzednio obowiązującej koncepcji hipoteki zwykłej obecnie oprócz należności głównej hipoteka zabezpiecza także roszczenia o odsetki oraz o przyznane koszty postępowania, jak również inne roszczenia o świadczenia uboczne, jeżeli zostały wymienione w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki do księgi wieczystej (art. 69 u.k.w.h.) oraz jeżeli mieszczą się w sumie hipoteki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. h) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), podatkowi temu podlega ustanowienie hipoteki.

Na podstawie zaś art. 3 ust. 1 pkt 2a ww. ustawy, obowiązek podatkowy z tytułu ustanowienia hipoteki powstaje z chwilą złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki lub z chwilą zawarcia umowy ustanowienia hipoteki. W myśl art. 4 pkt 8 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy ustanowieniu hipoteki ciąży na składającym oświadczenia woli o ustanowieniu hipoteki.

Podstawę opodatkowania stanowi, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 10 ww. ustawy, kwota zabezpieczonej wierzytelności.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stawki podatku od ustanowienia hipoteki wynoszą:

Z kolei w myśl art. 65 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym od dnia 20 lutego 2011 r., w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka). Hipoteka zabezpiecza wierzytelność pieniężną, w tym również wierzytelność przyszłą (art. 68 ww. ustawy).

W świetle powyższych przepisów, zastosowanie stawki podatku od czynności cywilnoprawnych jest uzależnione od tego, czy wierzytelność zabezpieczona hipoteką istnieje i jej wysokość jest znana, czy też wysokości tej wierzytelności ustalić nie można (czyli od rodzaju zabezpieczonej wierzytelności). W przypadku, gdy ustanowiona zostanie hipoteka zabezpieczająca wyłącznie wierzytelności istniejące - podatek wyniesie 0,1% od łącznej kwoty zabezpieczonych wierzytelności. W przypadku natomiast ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie zarówno wierzytelności istniejącej, jak i wierzytelności o wysokości nieustalonej np. w sytuacji zabezpieczenia całości wierzytelności kredytowych (kapitału kredytu, roszczenia o odsetki oraz o przyznane koszty postępowania, jak również inne roszczenia o świadczenia uboczne) lub w przypadku ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej, stawka podatku wyniesie 19 zł W związku z tym zaznaczyć należy, iż wbrew twierdzeniom wnioskodawcy zmiana przepisów ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, w powyższym zakresie nie wpłynęła zasadniczo na stosowanie przepisów ustawy podatkowej. Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie odwołuje się bowiem w żadnym przepisie do pojęć takich jak hipoteka zwykła czy hipoteka kaucyjna. Przedmiotem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest ustanowienie hipoteki, stawka opodatkowania (kwota podatku) uzależniona jest natomiast od rodzaju zabezpieczenia wierzytelności.

Zasady pobierania podatku od czynności cywilnoprawnych od ustanowienia hipoteki na podstawie obecnie obowiązujących przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece, znajdują zatem zastosowanie także do ustalenia stawki podatku po wejściu w życie ustawy z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131, poz. 1075).

Z opisu przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż zostanie ustalona hipoteka do określonej kwoty. Hipoteka zostanie ustalona celem zabezpieczenia wierzytelności pożyczkodawcy obejmującej kwotę pożyczki, odsetki umorzone i odsetki od zadłużenia przeterminowanego, jak również koszty postępowania windykacyjnego oraz inne koszty uboczne.

W związku z powyższym, skoro w przedstawionym stanie faktycznym ustanowiona hipoteka będzie zabezpieczała wierzytelności o wysokości istniejącej (kwota pożyczki) oraz o wysokości nieustalonej (odsetki, koszty uboczne, koszty windykacji), to rację ma wnioskodawczyni, iż należy zastosować stawkę podatku w wysokości 19 zł.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.