IBPBII/1/436-256/09/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.).

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 16 września 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 18 września 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zamiany akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej:

* w części dotyczącej wyłączenia z opodatkowania - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 września 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zamiany akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) nabył nieodpłatnie w 2008 r. akcje Spółki X na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tekst jedn. Dz. U. Nr 171, poz. 1397 z późn. zm.). W chwili obecnej wnioskodawca ma zamiar dokonać zamiany całości wskazanych wyżej akcji Spółki X (jako spółki konsolidowanej) na akcje Spółki Y (jako spółki konsolidującej) na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego (Dz. U. Nr 191, poz. 1367 z późn. zm.), zwaną dalej ustawą o konwersji. Drugą stroną umowy zamiany jest Skarb Państwa jako właściciel wszystkich akcji Spółki Y. Pośrednikiem przy zawieraniu umowy zamiany jest Dom Maklerski. W Domu Maklerskim zarówno wnioskodawca, jak i Skarb Państwa zdeponowali posiadane przez siebie akcje obu spółek. Transakcja zamiany jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisu art. 12 ustawy o konwersji.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy opisana wyżej umowa zamiany akcji spółki konsolidującej na akcje spółki konsolidowanej podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W przypadku podlegania opisanej wyżej czynności prawnej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych - czy przedmiotowa czynność prawna podlega zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, transakcja ta nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie przepisu art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług oraz załącznikiem nr 4 do tejże ustawy (poz. 3). Czynność prawna polegająca na zamianie akcji należących do osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej na akcje należące do Skarbu Państwa jest transakcją zaliczaną do czynności obrotu akcjami. Obrót akcjami na własny rachunek klasyfikowany jest jako "pośrednictwo finansowe pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane", określone w PKD pod kodem 64.99.Z (wg PKD 2004 kod 65.23.Z). Usługi pośrednictwa finansowego w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług są z kolei klasyfikowane w pozycji 65.23.10.

Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zwolnione od podatku od towarów i usług są usługi pośrednictwa finansowego oznaczone symbolem PKWiU Sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

Następnie wnioskodawca powołując się na art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stwierdził, że przepis ten ustanawia pewną ogólną zasadę, zgodnie z którą podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca wywiódł stąd, iż nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

W opinii wnioskodawcy, o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Według wnioskodawcy, w opisywanym wyżej stanie faktycznym obie strony umowy zamiany akcji, tj. wnioskodawca (osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej) i Skarb Państwa pozostają zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług dokonywanej czynności prawnej na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Zwolnienie co najmniej jednej ze stron czynności prawnej spod opodatkowania podatkiem od towarów i usług prowadzi do zwolnienia stron tej czynności prawnej również spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, w przypadku nie podzielenia przez organ podatkowy ww. stanowiska i uznania, że umowa zamiany akcji podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, przedmiotowa czynność prawna podlega zwolnieniu od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie przepisu art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z przedmiotowym zapisem zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych podlega sprzedaż maklerskich instrumentów finansowych firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem, oraz sprzedaż tych instrumentów dokonywana w ramach obrotu zorganizowanego - w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Wnioskodawca wskazał, że przepisy art. 2 ust. 2 w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 1 i art. 3 pkt 1 lit. a) ustawy o obrocie instrumentami finansowymi definiują akcje jako maklerskie instrumenty finansowe. Z kolei firmami inwestycyjnymi w rozumieniu przepisu art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi są m.in. domy maklerskie. Tym samym, w opinii wnioskodawcy, sprzedaż akcji domom maklerskim lub za ich pośrednictwem podlega zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca wskazując, iż w przedmiotowej sprawie strony będą zawierać umowę zamiany powołał się i zacytował art. 603, art. 604 i art. 535 Kodeksu cywilnego. Dalej wnioskodawca zaznaczył, iż umowy zamiany i sprzedaży polegają na zbyciu rzeczy lub prawa, natomiast różnica pomiędzy nimi sprowadza się wyłącznie do innego świadczenia ekwiwalentnego w zamian za zbywane rzeczy lub prawa. W przypadku umowy sprzedaży będzie to świadczenie pieniężne (gotówka), a w przypadku zamiany - świadczenie pieniężne (inna rzecz lub prawo). W opinii wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie zawarcie umowy zamiany zostało narzucone przez ustawodawcę w ustawie o konwersji. Nic nie stało jednak na przeszkodzie, aby w celu osiągnięcia takiego samego skutku finalnego, strony zawarły dwie umowy sprzedaży - wnioskodawca sprzedałby akcje Skarbowi Państwa, a uzyskaną cenę przeznaczył na zakup odpowiedniej ilości innych akcji od Skarbu Państwa. W każdym z tych przypadków przy zawarciu odpowiedniej umowy pośredniczyłby dom maklerski.

Zdaniem wnioskodawcy, w niniejszej sprawie przepis art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych może znaleźć zastosowanie w drodze analogii, skoro do umowy zamiany stosuje się (na podstawie art. 604 Kodeksu cywilnego) odpowiednio przepisy o sprzedaży. Przepis art. 604 Kodeksu cywilnego nie ogranicza bowiem stosowania przepisów o sprzedaży do zamiany wyłącznie do regulacji prawnych wskazanych w Kodeksie cywilnym, ale do wszystkich norm prawnych zawartych w polskim systemie prawnym.

W opinii wnioskodawcy, ponieważ w niniejszej sprawie pośrednikiem przy zawieraniu umów zamiany akcji jest dom maklerski, zatem zasadnym jest wniosek, iż czynność zamiany akcji będzie zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest, zgodnie ze złożonym wnioskiem - wyrażoną wolą wnioskodawcy poprzez wskazanie określonego rodzaju sprawy oraz zawartymi we wniosku pytaniami, ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jeżeli natomiast wolą wnioskodawcy jest uzyskanie interpretacji przepisów prawa w zakresie podatku od towarów i usług, to koniecznym jest wystąpienie z odrębnym zapytaniem, poprzez złożenie nowego wniosku o wydanie interpretacji w tym zakresie i uiszczenie opłaty. Również niniejsza interpretacja nie ocenia stwierdzenia wnioskodawcy w zakresie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych - zajętego w części dotyczącej opisu zdarzenia przyszłego, bowiem wnioskodawca nie wyraził woli uzyskania interpretacji w tym zakresie.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Rzeczami w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) są tylko przedmioty materialne. Rzeczy dzielą się na nieruchomości (grunty, budynki oraz części budynków tzw. nieruchomości lokalowe) i na rzeczy ruchome. Przedmiotami zamiany w ujęciu Kodeksu cywilnego oprócz rzeczy mogą być prawa majątkowe. Prawami majątkowymi są przysługujące danej osobie prawa do korzystania i rozporządzania określoną rzeczą lub prawem ustanowionym na tej rzeczy.

Na podstawie art. 603 Kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. W myśl art. 604 Kodeksu cywilnego do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Podstawę opodatkowania przy umowie zamiany w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, od którego przypada wyższy podatek (art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą m.in. od umów zamiany:

* przy przeniesieniu własności nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%

* przy przeniesieniu własności innych praw majątkowych - 1%.

W myśl art. 4 pkt 2 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie zamiany ciąży na stronach czynności.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że wnioskodawca zamierza dokonać zamiany akcji Spółki X (jako spółki konsolidowanej) na akcje Spółki Y (jako spółki konsolidującej) na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego (Dz. U. Nr 191, poz. 1367 z późn. zm.). Akcje te zostały nabyte przez wnioskodawcę w 2008 r. na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tekst jedn. Dz. U. Nr 171, poz. 1397 z późn. zm.). Drugą stroną umowy zamiany jest Skarb Państwa jako właściciel wszystkich akcji spółki konsolidującej. Pośrednikiem przy zawieraniu umowy zamiany jest Dom Maklerski, w którym zarówno wnioskodawca, jak i Skarb Państwa zdeponowali posiadane przez siebie akcje obu spółek.

Wobec tego należy stwierdzić, że zgodnie z przepisem § 20 rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 19 lutego 2008 r. w sprawie sposobu określenia liczby akcji spółki konsolidującej podlegających zamianie i trybu dokonywania zamiany akcji lub prawa do akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej (Dz. U. Nr 41, poz. 250 z późn. zm.), wydanego na podstawie art. 8 pkt 5 ww. ustawy o zasadach nabywania od Skarbu Państwa akcji w procesie konsolidacji spółek sektora elektroenergetycznego, minister właściwy do spraw Skarbu Państwa zawiera, w imieniu Skarbu Państwa, z osobą uprawnioną umowę zamiany akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej.

Powyższe oznacza, iż przedmiotowe umowy zamiany zawierane między Ministrem Skarbu Państwa, reprezentującym Skarb Państwa, i uprawnionymi osobami będą podlegały przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Podatnikami z tego tytułu będą jednak nie obydwie strony czynności, lecz wyłącznie uprawnione osoby fizyczne dokonujące zamiany akcji ze względu na wynikające z art. 8 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwolnienie podmiotowe Skarbu Państwa z opodatkowania tym podatkiem.

W związku z powyższym, umowy zamiany akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej podlegają generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy np. umowa zamiany jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika jednak, że samo bycie podatnikiem od towarów i usług przez jedną ze stron czynności nie wystarczy aby dana czynność zawarta przez podatnika tego podatku korzystała z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W każdym przypadku należy badać czy z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z podatku tego jest zwolniona. W związku z tym podstawową kwestią są ustalenia dokonane na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Wobec powyższego należy stwierdzić, że opisana we wniosku umowa zamiany, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile z tytułu jej zawarcia jedna ze stron umowy będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub będzie z tego podatku zwolniona.

W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy zamiany akcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa czynność podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Należy zatem stwierdzić, że o ile z ustaleń poczynionych przez wnioskodawcę na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług istotnie wynika, iż z tytułu przedmiotowej umowy zamiany jedna ze stron czynności będzie podlegać regułom ustawy o podatku od towarów i usług (czego niniejsza interpretacja - z przyczyn zaznaczonych na wstępie - nie ocenia), to umowa ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast jeżeli z tytułu opisanej umowy zamiany żadna ze stron tej umowy nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub nie będzie z tego podatku zwolniona, to nie znajdzie zastosowania wyłączenie określone w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W tym wypadku powyższa umowa zamiany będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i jedynie wnioskodawca (z uwagi na wspomniane zwolnienie z opodatkowania Skarbu Państwa) będzie zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

W tej części stanowisko wnioskodawcy należało więc uznać za prawidłowe.

Odnosząc się do stanowiska wnioskodawcy, z którego wynika, iż w przypadku gdyby przedmiotowa zamiana akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej podlegała przepisom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (nie byłaby wyłączona z opodatkowania tym podatkiem), to winna korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie przepisu art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - stwierdzić należy, iż ustawodawca w treści art. 1 pkt 1 lit. a) powołanej ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkował obok czynności umowy sprzedaży umowę zamiany rzeczy i praw majątkowych, traktując te umowy jako różne czynności. Zgodnie natomiast z treścią art. 9 pkt 9 tej ustawy zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych będących instrumentami finansowymi w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.) firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem, oraz sprzedaż tych praw dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Natomiast art. 3 pkt 1 lit. a) ww. ustawy stanowi, że papierami wartościowymi są: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie z art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi ilekroć w ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

Stosownie do treści art. 3 pkt 9 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o obrocie zorganizowanym rozumie się przez to obrót papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi dokonywany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na rynku regulowanym albo w alternatywnym systemie obrotu.

Z treści art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika zatem, że aby można było mówić o zastosowaniu zwolnienia określonego w tym przepisie, sprzedaż musi być dokonywana za pośrednictwem domu maklerskiego lub banku prowadzącego działalność maklerską. Tym samym pośrednictwo ww. instytucji dotyczyć musi sprzedaży, a nie innej dokonywanej czynności, np. zamiany akcji.

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że przy zawieraniu umowy zamiany akcji spółki konsolidowanej na akcje spółki konsolidującej pośredniczy Dom Maklerski, w którym zarówno wnioskodawca, jak i Skarb Państwa zdeponowali posiadane przez siebie akcje obu spółek. Zdaniem wnioskodawcy, umowy zamiany i sprzedaży polegają na zbyciu rzeczy lub prawa, natomiast różnica pomiędzy nimi sprowadza się wyłącznie do innego świadczenia ekwiwalentnego w zamian za zbywane rzeczy lub prawa. W przypadku umowy sprzedaży będzie to świadczenie pieniężne (gotówka), a w przypadku zamiany - świadczenie pieniężne (inna rzecz lub prawo).

W związku z powyższym niezbędne jest określenie czym jest sprzedaż, o której mowa w analizowanym przepisie art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Przy czym, stosownie do art. 555 ww. ustawy przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych.

Kodeks cywilny nie zawiera w tym przedmiocie wyłączeń w odniesieniu do sprzedaży praw wynikających z papierów wartościowych.

W związku z powyższym za sprzedaż papierów wartościowych, także w rozumieniu art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy uznać umowę zobowiązującą jedną stronę czynności do przeniesienia praw wynikających z papierów wartościowych (ewentualnie także innych czynności - np. wydania papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów), a drugą stronę do zapłaty ceny (ewentualnie także innych czynności - np. odbioru papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów).

Zatem z pośrednictwem przy zawieraniu umowy sprzedaży mamy do czynienia w sytuacji, gdy dom maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy przez dom maklerski w imieniu jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi tj. wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie.

Natomiast zgodnie z art. 603 Kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Z kolei w myśl art. 604 Kodeksu do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że, jak już wcześniej wspomniano, zwolnienie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych określone w art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczy wyłącznie czynności sprzedaży. Tym samym stwierdzić należy, że tylko czynność sprzedaży jest z mocy tego przepisu zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych. Ze zwolnienia tego nie korzysta natomiast czynność zamiany, gdyż jest to już inna czynność od czynności wyraźnie wskazanej w art. 9 pkt 9 ww. ustawy i objętej przedmiotowym zwolnieniem.

Nie można zatem, wbrew twierdzeniu wnioskodawcy, zastosować zwolnienia z opodatkowania określonego w przepisie art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w drodze analogii do czynności umowy zamiany, tylko dlatego, że do umowy tej, na podstawie art. 604 Kodeksu cywilnego, stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Podkreślić bowiem należy, że zarówno Kodeks cywilny, jak i ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych traktują te umowy jako dwie różne czynności cywilnoprawne.

Wskazany przez wnioskodawcę fakt, iż w myśl przepisów Kodeksu cywilnego do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży nie może mieć zatem wpływu na zastosowanie zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy zamiany. Katalog czynności cywilnoprawnych zwolnionych z opodatkowania tym podatkiem jest katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że zwolnieniu z opodatkowania tym podatkiem podlegają jedynie czynności cywilnoprawne wyraźnie w katalogu wymienione. W związku z tym zakres zwolnień podatkowych musi być interpretowany w sposób ścisły, co oznacza, że niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca. Również wskazane przez wnioskodawcę samo pośrednictwo domu maklerskiego przy zawieraniu umowy zamiany akcji nie stanowi wystarczającej przesłanki uzasadniającej zastosowanie zwolnienia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ww. umowy zamiany.

Dlatego w tej części stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.