IBPBII/1/436-239/13/HK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. Biura 29 sierpnia 2013 r., uzupełnionym w dniu 25 i 27 listopada 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie konsekwencji podatkowych, które powstaną po stronie Spółki w przypadku "wyjścia z inwestycji", które będzie polegało na umorzeniu udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością - jest prawidłowe.

W dniu 29 sierpnia 2013 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie konsekwencji podatkowych, które powstaną po stronie Spółki w przypadku "wyjścia z inwestycji", które będzie polegało na umorzeniu udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 14 listopada 2013 r. znak: IBPB II/1/436-239/13/HK, IBPP2/443-793/13/RSz, IBPBI/2/423-1122/13/PC wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono w dniach: 25 listopada 2013 r. (brakująca opłata) i 27 listopada 2013 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: "Spółka", "Podatnik" lub "Wnioskodawca"), na podstawie umowy o dofinansowanie, zawartej z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości, realizuje w okresie od 1 grudnia 2008 r. do 30 listopada 2013 r. projekt dofinansowany ze środków Unii Europejskiej realizowany w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Oś priorytetowa 3 - Kapitał dla Innowacji, Działanie 3.1 - Inicjowanie działalności innowacyjnej.

Celem ww. projektu jest wsparcie i utworzenie nowych przedsiębiorstw działających na bazie innowacyjnych pomysłów, zwłaszcza w dziedzinie poszanowania energii, poprzez zapewnienie kapitału na inwestycje w innowacje oraz wzajemną współpracę.

Cel ten zostanie osiągnięty poprzez świadczenie usług doradczych, coachingowych w zakresie pomocy w rozpoczęciu działalności gospodarczej poprzez dopasowanie odpowiedniej formy organizacyjno-prawnej, wsparcie w prawidłowym zarządzaniu firmą, dostępu do technologii, niezależnych ekspertów, dostępu do wiedzy i rynków globalnych (tzw. etap preinkubacji). Etap preinkubacji obejmuje m.in:

* badanie poziomu innowacyjności pomysłu,

* badanie czystości patentowej,

* analizę rynku innowacyjnego rozwiązania,

* opracowanie biznes planu/studium wykonalności,

* ocenę potencjału komercyjnego,

* pomoc w przygotowaniu prototypu,

* testowanie i analizę opłacalności wejścia kapitałowego.

Na bazie tak wyselekcjonowanych innowacyjnych pomysłów powstają nowe podmioty, w których Spółka - w zamian za wkład finansowy - obejmuje udziały. Udział kapitału Podatnika wniesionego do nowo powstałej spółki w ramach projektu ze środków programu jest niższy niż 50% kapitału zakładowego i nie może trwać dłużej niż 10 lat.

W wyniku realizacji projektu Spółka otrzymuje refundację poniesionych wydatków w wysokości 100% kosztów kwalifikowanych, w szczególności dotyczy to kosztów związanych z usługami wykonanymi na etapie preinkubacji oraz przekazane wsparcie kapitałowe.

Wszystkie usługi wykonane na rzecz beneficjentów ostatecznych są dla nich nieodpłatne.

Otrzymaną dotację w części stanowiącej pokrycie kosztów preinkubacji, jak również pokrycie wydatków związanych z bezpośrednim objęciem akcji. Spółka rozpoznaje jako przychody wolne od podatku; z kolei wydatki sfinansowane z przedmiotowej dotacji nie są uważane za koszty uzyskania przychodu.

Ponadto, zgodnie z umową o udzielenie wsparcia, środki uzyskane z wpływów pochodzących ze zbycia akcji lub udziałów, w spółce, nabytych uprzednio ze środków z dotacji oraz udziału w zyskach tej spółki, Spółka musi przeznaczać na dalsze inicjowanie działalności innowacyjnej (środki uzyskane po zakończeniu inwestycji - wyjście z inwestycji - trafiają na konto Spółki z przeznaczeniem na kontynuację działalności o tym samym charakterze).

W wyniku realizacji ww. projektu powstało już osiem nowych spółek. Funkcjonują dwie formy prawne: spółka komandytowo-akcyjna i spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

W spółkach z o.o. przewidziano uprzywilejowanie udziałów Spółki na wypadek sposobu uczestnictwa w likwidacji. W przypadku likwidacji, z majątku pozostałego po zaspokojeniu wierzycieli wypłaca się w pierwszej kolejności kwotę odpowiadającą wartości nominalnej udziałów uprzywilejowanych; resztę majątku dzieli się równomiernie na udziały nieuprzywilejowane i uprzywilejowane, jeśli majątek nie wystarcza na pokrycie ich wartości nominalnej.

W umowach spółek z o.o. przewidziano możliwość umorzenia udziałów. W niektórych przypadkach jest to tylko umorzenie dobrowolne. W innych przypadkach zarówno umorzenie dobrowolne, jak i przymusowe.

W spółkach z o.o. wartość posiadanych przez Spółkę udziałów przekracza 10% i nie przekracza 50%. Łączny czas posiadanych przez Spółkę udziałów w jednym przypadku przekroczył dwa lata, w pozostałych przypadkach - nie przekroczył dwóch lat.

W chwili obecnej planowane jest umorzenie udziałów Wnioskodawcy w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, w związku z podjętą decyzją o "wyjściu z inwestycji" przez Wnioskodawcę.

Udziały w całości zostały objęte w zamian za wkład pieniężny pochodzący z dotacji, która stanowiła przychód wolny - na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 53 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Jakie konsekwencje podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych powstaną po stronie Spółki w przypadku "wyjścia z inwestycji", które ma nastąpić poprzez umorzenie akcji spółek komandytowo-akcyjnych.

Uzasadniając swe stanowisko Wnioskodawca wskazał, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 tej ustawy).

Zatem, jak z powyższego wynika, ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem, decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Stosownie do art. 199 § 1 Kodeksu spółek handlowych udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mogą być umorzone między innymi w drodze zbycia udziałów przez wspólnika na rzecz spółki. Umorzenie to może być przeprowadzone za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziałów przez spółkę (umorzenie dobrowolne) lub bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Kodeks stanowi, iż nabycie udziałów przez spółkę za zgodą wspólnika następuje za wynagrodzeniem. W myśl przepisu art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym - stosownie do art. 555 ww. ustawy - przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio m.in. do sprzedaży praw majątkowych. W świetle powyższego należy stwierdzić, iż cena (obok oznaczenia przedmiotu sprzedaży) stanowi element przedmiotowo istotny umowy sprzedaży. Zapłata ceny jest podstawowym obowiązkiem kupującego. Cena jest ekwiwalentem rzeczy lub praw nabytych w drodze umowy sprzedaży. Zawiera ona w sobie trzy elementy: wartość rzeczy, zysk sprzedawcy oraz koszty po jego stronie.

Z kolei w przypadku określonego w art. 199 cyt. Kodeksu spółek handlowych nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin "wynagrodzenie" nie jest tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 § 2 Kodeksu spółek handlowych terminu "wynagrodzenie" świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie idzie o sprzedaż w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego. Czynności tej zatem nie można zakwalifikować jako umowy sprzedaży. Instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze nabycia przez nią udziału jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i musi wynikać z umowy spółki. Jest to norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego.

Pojęcie "ceny" zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie "wynagrodzenia" określone w art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego umowa nabycia udziałów w celu ich umorzenia regulowana przepisami art. 199 Kodeksu spółek handlowych nie jest umową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego, w związku z czym nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W szczególności nabycie w celu umorzenia nie może być traktowane jako umowa sprzedaży praw majątkowych podlegające podatkowi od czynności cywilnoprawnych. W tym przypadku bowiem przeniesienie udziałów następuje jedynie w określonym celu. Nabywca (czyli spółka, w której udziały mają być umarzane) nie może wykonywać praw z nabytych udziałów.

Reasumując, w opinii Spółki, nabycie udziałów od udziałowców za wynagrodzeniem w celu ich umorzenia, jako szczególny rodzaj umowy, niewymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Umowa nabycia udziałów w celu umorzenia jest bowiem szczególną czynnością cywilnoprawną wynikającą z praw i obowiązków udziałowca. Umowa taka jest regulowana przepisami Kodeksu spółek handlowych (art. 199 Kodeksu spółek handlowych), a nie Kodeksu cywilnego. Nie należy jej zatem uznawać za sprzedaż. Ustawa z dnia 9 września 2000 r. nie wymienia jej w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym nabycie przez spółkę udziałów w celu umorzenia nie powoduje obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych - niezależnie od tego, czy jest to umorzenie dobrowolne, przymusowe czy automatyczne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług, zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zgodnie z przepisem art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Mając powyższe na względzie, stosownie do powołanego art. 14c § 1 odstąpiono od oceny prawnej stanowiska Wnioskodawcy.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.