IBPBII/1/436-227/09/MZ - Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy przelewu wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19 sierpnia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 27 sierpnia 2009 r.), uzupełnionym w dniu 28 września 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 27 sierpnia 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 16 września 2009 r. Znak: IBPB II/1/436-227/09/MZ wezwano do jego uzupełnienia, prosząc o wskazanie kto jest faktycznym wnioskodawcą i czyjej sprawy wniosek dotyczy. Wniosek uzupełniono w dniu 28 września 2009 r. poprzez jego skorygowanie i wskazanie, że wnioskodawcą jest osoba wymieniona na wniosku i wniosek dotyczy jej indywidualnej sprawy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług i zamierza kupić, na podstawie umowy przelewu, wierzytelność jaka przysługuje Y - osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej i niebędącej czynnym podatnikiem w podatku od towarów i usług - wobec Spółki z o.o. Z, przedsiębiorcy, czynnego podatnika w podatku od towarów i usług, o wypłatę dywidendy przyznanej Y na mocy uchwały Zwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki z o.o. Z i dotąd nie wypłaconej. W umowie przelewu zostanie określona cena sprzedaży tej wierzytelności. Umowa będzie standardową umową przelewu wierzytelności. W jej wyniku wierzytelność ta zostanie nabyta przez wnioskodawcę. Z tytułu nabycia tej wierzytelności wnioskodawca stanie się wierzycielem Spółki z o.o. Z.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nabywca takiej wierzytelności (czynny podatnik podatku od towarów i usług) będzie zobligowany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu dokonania ww. czynności prawnej.

Zdaniem wnioskodawcy, dla sprzedawcy wierzytelności własnej taka czynność prawna jest obojętna z punktu widzenia podatku od towarów i usług.

W opinii wnioskodawcy - z uwagi na brzmienie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowiącego, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona, z wyjątkiem umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część albo prawo użytkowania wieczystego - czynność sprzedaży wierzytelności - niezależnie od swojego charakteru jaki ma u nabywcy - nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, gdyż nabywca wierzytelności z tytułu jej nabycia korzysta ze zwolnienia z podatku od towarów i usług bądź też taka czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Według wnioskodawcy, w obydwu wypadkach wyklucza to u nabywcy opodatkowanie takiej transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest, zgodnie ze złożonym wnioskiem, ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie wskazuje się, iż rodzaj przedmiotu wniosku podany przez wnioskodawcę w części D.1, poz. 33 przyjęto odmiennie, gdyż opis sytuacji przedstawionej we wniosku, sformułowane pytanie oraz stanowisko wnioskodawcy wskazują raczej na zdarzenie przyszłe niż zaistniały stan faktyczny.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, jeśli umowa cesji wierzytelności przybierze postać umowy sprzedaży to wówczas podlega opodatkowaniu tym podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy). Zgodnie z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

W myśl art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Niezależnie jednak od tego, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

W związku z tym, nawet jeżeli umowa cesji wierzytelności przybierze postać jednej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ale jednocześnie opodatkowana jest podatkiem od towarów i usług lub korzysta ze zwolnienia z tego podatku, zastosowanie znajdzie wyłączenie określone w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W przeciwnym wypadku sprzedaż prawa majątkowego, jakim jest wierzytelność, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 1 % a na nabywcy wierzytelności, stosownie do art. 4 pkt 1 ww. ustawy, ciąży obowiązek podatkowy.

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika jednak, że samo bycie podatnikiem od towarów i usług przez jedną ze stron czynności nie wystarczy aby dana czynność zawarta przez podatnika tego podatku korzystała z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W każdym przypadku należy badać czy z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z podatku tego jest zwolniona. W związku z tym podstawową kwestią są ustalenia dokonane na gruncie przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że wnioskodawca, będący czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług zamierza kupić, na podstawie umowy przelewu, wierzytelność od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej i niebędącej czynnym podatnikiem w podatku od towarów i usług. Wierzytelność ta przysługuje zbywającemu od spółki kapitałowej (czynnego podatnika podatku od towarów i usług) z tytułu przyznanej mu i dotąd nie wypłaconej dywidendy. Umowa będzie standardową umową przelewu wierzytelności, zostanie w niej określona cena sprzedaży wierzytelności a z tytułu tego nabycia wnioskodawca stanie się wierzycielem ww. spółki.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że opisana we wniosku umowa przeniesienia wierzytelności, która będzie dokonana w formie umowy sprzedaży, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile z tytułu jej zawarcia jedna ze stron umowy jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona.

W związku z tym należy podkreślić, iż w przypadku, gdy zawarta umowa przybierze postać umowy podlegającej opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (umowy sprzedaży), w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa umowa podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zatem, jeżeli ustalenia na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - wskazane przez wnioskodawcę - są prawidłowe, tzn. z tytułu przedmiotowej umowy przelewu wierzytelności jedna ze stron czynności będzie podlegać regułom ustawy o podatku od towarów i usług, to umowa ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec tego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.