IBPBII/1/436-204/09/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 lipca 2009 r. (data wpływu do Organu 27 lipca 2009 r.), uzupełnionym w dniu 24 sierpnia 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zasad opodatkowania zasiedzenia nieruchomości wcześniej nabytej w spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 lipca 2009 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zasad opodatkowania zasiedzenia nieruchomości wcześniej nabytej w spadku. Pismem z dnia 18 sierpnia 2009 r. (data wpływu do Organu - 24 sierpnia 2009 r.) zostało złożone uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia 28 grudnia 1982 r. stwierdził, że spadek po zmarłej S. J. nabyli na podstawie testamentu szczególnego z dnia 1 kwietnia 1982 r. wnioskodawca i K.S. po #189; części spadku każdy. Postanowienie to zostało przesłane przez Sąd do urzędu skarbowego, celem opodatkowania nabycia własności tytułem spadku. Wnioskodawca zgłosił do opodatkowania nieruchomość zabudowaną budynkiem o powierzchni 475. Organ podatkowy wydał decyzję ustalającą wysokość podatku od spadku i wnioskodawca zapłacił w ratach należny podatek. Ww. decyzję organu podatkowego wnioskodawca zagubił a uzyskanie duplikatu zamiast utraconego oryginału, jest niemożliwe z powodu upływu okresu obowiązkowego przechowywania dokumentacji przez organ podatkowy.

Obecnie, wnioskodawca chcąc dokonać wpisu w księdze wieczystej nabytej w spadku nieruchomości dowiedział się, że dla tej nieruchomości nie ma założonej księgi wieczystej a jej założenie przez wnioskodawcę musi być poprzedzone wystąpieniem z wnioskiem do Sądu o zasiedzenie własności nieruchomości, gdyż zarówno testatorka wnioskodawcy jak i jej poprzednicy prawni od 1920 r. nie uregulowali stosunków własnościowych tej nieruchomości, t. j. wcześniej nie przeprowadzano w Sądzie żadnych postępowań na okoliczność stwierdzenia nabycia spadków, czy działu spadków, gdyż nie ma na to żadnej dokumentacji. Przed założeniem sprawy o zasiedzenie ww. nieruchomości wnioskodawca został poinformowany w Urzędzie Skarbowym, iż orzeczenie sądowe stwierdzające zasiedzenie nieruchomości wiąże organy skarbowe i powoduje, że nabycie własności przez zasiedzenie nieruchomości wcześniej nabytej w spadku podlega opodatkowaniu. Na potwierdzenie nabycia własności nieruchomości w drodze spadku wnioskodawca jest w stanie tylko przedłożyć zaświadczenie z Urzędu Miasta, że od 1982 r. na podstawie postanowienia spadkowego z dnia 28 grudnia 1982 r. opłaca podatek od wspomnianej nieruchomości. Nabycie własności posiadanej nieruchomości wnioskodawca jest w stanie udokumentować również pismem Starostwa Powiatowego, zgodnie z treścią którego na podstawie postanowienia Sądu z dnia 28 grudnia 1982 r. wnioskodawca wraz z żoną zostali ujawnieni jako właściciele tej nieruchomości.

W uzupełnieniu wniosku, wnioskodawca ponownie opisał zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku oraz zawarł w nim prośbę o załatwienie przedmiotowego wniosku w terminie trzech miesięcy liczonych od dnia, w którym podjął próbę uzyskania informacji w Urzędzie Skarbowym o skutkach podatkowych zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. Prośbę tę załatwiono odrębnym pismem z dnia 4 września 2009 r. Znak: IBPB II/1/436-204/09/MCZ.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym i prawnym, w sytuacji gdy Sąd Rejonowy orzeknie nabycie przez wnioskodawcę i jego małżonkę nabycie własności nieruchomości, nabytej spadkiem, wnioskodawca będzie musiał zapłacić ponownie podatek, tym razem od zasiedzenia.

Wnioskodawca uważa, iż obowiązek podatkowy jest sytuacją prawną i faktyczną zobiektywizowaną, która powstaje w sytuacjach przez prawo wyznaczonych i niezależnie od woli podmiotów podatkowych i że obywatel dwa razy za to samo nie może być opodatkowany. Skoro zatem przedmiotem opodatkowania było już nabycie własności w drodze spadku, to w sytuacji, gdy wnioskodawca nie utracił własności nieruchomości, w momencie orzeczenia przez Sąd nabycia własności przez zasiedzenie, nie powinien być opodatkowany, gdyż będzie to podwójne opodatkowanie tej samej rzeczy. Zdaniem wnioskodawcy zapłacenia przez niego podatku od spadku wynika z faktu, że Sąd postanowienia o nabyciu spadku przesyła do Urzędu Skarbowego, zatem wnioskodawca nie mógł tego podatku nie zapłacić i zapłacił go.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia "spadek" czy "zasiedzenie" należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca.

W myśl art. 172 § 1 ustawy - Kodeks cywilny posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od dwudziestu lat jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze. Po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Dobra wiara posiadacza istnieje wtedy, gdy posiadacz jest przekonany, że posiada rzecz zgodnie z przysługującym mu prawem, a to przekonanie jest uzasadnione okolicznościami danego przypadku, przy czym dobrą wiarę wyłącza nie tylko pozytywna wiadomość o braku uprawnienia, ale i brak wiadomości spowodowany niedbalstwem. Dobra wiara w powyższym rozumieniu i będąca jej przeciwstawieniem zła wiara pełnią tę samą funkcję we wszystkich stosunkach prawno-rzeczowych.

Zasiedzenie jest tzw. instytucją dawności, służącą korygowaniu rzeczywistego stanu posiadania ze stanem prawnym. Prowadzi ono do nabycia przez posiadacza własności na skutek długotrwałego posiadania przez niego rzeczy, czemu towarzyszy utrata własności przez dotychczasowego właściciela, który w przeszłości utracił posiadanie rzeczy. Poprzez zasiedzenie można nabyć własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, udziału we współwłasności, prawa użytkowania wieczystego, służebność gruntową. Zasiedzenie jest instytucją prowadzącą do nabycia prawa na skutek upływu czasu. Umożliwia ono, sankcjonując stan faktyczny, usunięcie długotrwałej niezgodności między stanem prawnym a stanem posiadania. Uregulowane zostało generalnie w art. 172-177 k.c. Na skutek zasiedzenia, które następuje ex lege, dotychczasowy uprawniony traci swoje prawo, a nabywca uzyskuje je niezależnie od niego; jest więc ono pierwotnym sposobem nabycia prawa podmiotowego.

Podłożem instytucji zasiedzenia jest taki stan faktyczny, który w swej istocie nie opiera się całkowicie na prawie własności. Jego istotnym elementem musi bowiem być posiadanie określane mianem "posiadania samoistnego", polegające na faktycznym władaniu rzeczą "jak właściciel" (art. 172 § 1 w zw. z art. 336 k.c.). Konieczne jest zatem wykonywanie przez posiadacza wszelkich czynności faktycznych wskazujących na samodzielny, rzeczywisty, niczym nie skrępowany stan władztwa, bez jednoczesnej legitymacji prawnej w postaci prawa własności.

Jak z powyższego wynika nabycie tytułem zasiedzenia jest tytułem odrębnym od nabycia tytułem dziedziczenia (spadku). Nabycie tytułem zasiedzenia jest tzw. nabyciem pierwotnym dokonywanym przez posiadacza nieruchomości nie będącego jej właścicielem i jest stwierdzane przez Sąd w sytuacji gdy rzeczywisty stan posiadania jest inny niż stan prawny nieruchomości.

Zatem skoro nabycie tytułem dziedziczenia (art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy) jest tytułem odrębnym od nabycia tytułem zasiedzenia (art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy) i każde z nich podlega odrębnie opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, to w sytuacji gdy Sąd orzeknie nabycie przez wnioskodawcę własności nieruchomości tytułem zasiedzenia, wnioskodawca będzie zobowiązany - zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn - do zapłaty podatku od nabycia tytułem zasiedzenia. Z przepisów art. 1 ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn jasno bowiem wynika, że podatkowi temu podlega, zgodnie z wolą ustawodawcy, nabycie własności rzeczy i praw majątkowych z określonego w ustawie tytułu.

Powyższe oznacza, że powoływanie się na zapłacenie podatku od spadku i darowizn od nabyciem nieruchomości tytułem dziedziczenia (spadku) nie może mieć wpływu na obowiązek zapłacenia podatku od spadków i darowizn, w sytuacji, gdy Sąd orzeknie, iż nabycie nastąpiło tytułem zasiedzenia. Ustawodawca bowiem wyraźnie wskazał, że tego rodzaju nabycie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn i nie przewidział żadnych uregulowań na podstawie których możliwym byłoby stwierdzenie, iż w przedmiotowej sytuacji takie opodatkowanie miałoby nie występować. Orzeczenie Sądu o nabyciu tytułem zasiedzenia nakłada konkretny obowiązek na podatnika. Zatem powoływanie się na fakt zapłacenia podatku od spadków i darowizn nie może być podstawą do stwierdzenia, iż nabycie nieruchomości tytułem zasiedzenia nie wywołuje skutków podatkowych w postaci obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ww. ustawy nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7% podstawy opodatkowania.

Mając powyższe na względzie stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Dodatkowo nadmienia się, iż niniejsza interpretacja stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, który stanowi, iż Minister Finansów, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemna interpretacje przepisów prawa podatkowego (interpretacje indywidualna), została wydana wyłącznie dla wnioskodawcy. Stosownie do powyższego małżonka wnioskodawcy chcąc uzyskać interpretację indywidualną winna wystąpić z odrębnym zapytaniem i uiścić stosowną opłatę.

W związku z dołączeniem do wniosku kserokopii dokumentów należy zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.