IBPBII/1/436-200/13/HK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 lipca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura - 24 lipca 2013 r.), uzupełnionym w dniu 18 października 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 24 lipca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 9 października 2013 r. znak: IBPP2/443-674/13/IK oraz znak: IBPB II/1/415-200/13/HK wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono w dniu 18 października 2013 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest podatnikiem podatku od towarów i usług. Zamierza w przyszłości nabywać na własny rachunek i we własnym imieniu wierzytelności z tytułu zaciągniętych pożyczek, których przedmiotem jest świadczenie pieniężne (zwane dalej jako "wierzytelności pieniężne") za określoną cenę, przejmując tym samym ryzyko niewypłacalności dłużnika.

Wierzytelności będą nabywane w celu:

Wnioskodawca zamierza nabywać ww. wierzytelności od innych podmiotów uprawnionych do udzielania pożyczek, będących uprawnionymi do rozporządzania tymi wierzytelnościami - zwanych dalej Pożyczkodawcą. Wspomniane wyżej transakcje, Wnioskodawca będzie wykonywać z różną, nieznaną dotąd częstotliwością, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Celem zawieranych umów będzie nabycie wierzytelności, a nie jej windykacja na rzecz Pożyczkodawcy. W wyniku zawieranych umów przelewu wierzytelności nastąpi zaangażowanie środków własnych Wnioskodawcy. Wierzytelności będą nabywane w drodze przelewu na podstawie umowy przeniesienia praw majątkowych, w wyniku których nastąpi przeniesienie prawa do rozporządzania wierzytelnością na nabywcę.

Na prawa przysługujące Wnioskodawcy składają się prawa istniejące w momencie przeniesienia własności, jak i prawa przyszłe obejmujące:

* niespłacony kapitał pożyczki, odsetki umowne (niespłacone i niewymagalne na dzień zawarcia umowy),

* ewentualne odsetki z tytułu zwłoki dłużnika w zwrocie pożyczki - roszczenia o zwrot kosztów pożyczki określonych w umowie pożyczki, w tym kosztów ustanowienia zabezpieczenia zwrotu pożyczki, kosztów wezwania do zapłaty, kosztów ewentualnej windykacji.

W przypadku kiedy Dłużnik opóźnia się zgodnie z umową pożyczki z zapłatą dwóch kolejnych, w pełnej wysokości rat pożyczki, Pożyczkodawca ma prawo do żądania zwrotnego, odpłatnego przeniesienia praw z umowy pożyczki z Wnioskodawcy na Pożyczkodawcę.

W piśmie z dnia 17 października 2013 r. (data wpływu - 18 października 2013 r.), stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawca doprecyzował zdarzenie przyszłe i wskazał m.in., że poprzez "umowę przeniesienia praw majątkowych" Wnioskodawca rozumie umowę sprzedaży.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy transakcja przelewu (cesji) wierzytelności pieniężnej na rzecz Wnioskodawcy (cesjonariusza), na podstawie umowy przeniesienia prawa majątkowego zbywcy (cedenta) jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Przedstawiając własne stanowisko Wnioskodawca wskazał:

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Ze względu na brak definicji pojęcia "prawa majątkowe" Wnioskodawca oparł się na orzecznictwie NSA. Zgodnie z wyrokiem z dnia 20 czerwca 2006 r. (sygn. akt II FSK 839/05)"o zaliczeniu danego prawa do kategorii prawa majątkowego rozstrzygają łącznie dwie przesłanki, po pierwsze - czy dane prawo może być przedmiotem obrotu, czy jest więc zbywalne, po drugie zaś - czy posiada ono dającą się określić wartość majątkową".

Przepis art. 509 § 1 k.c. stanowi, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Zatem wierzytelność pieniężna, może być samodzielnym przedmiotem obrotu, co decyduje o jej zbywalnym charakterze.

W związku z przytoczonymi dowodami Wnioskodawca uważa, że:

* wierzytelność pieniężna jest prawem majątkowym, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych,

* transakcje polegające na przelewie (cesji) wierzytelności pieniężnej w drodze sprzedaży lub zamiany stanowią wymienione wprost w przepisie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy umowy sprzedaż lub zamiany prawa majątkowego i jako takie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych,

* w myśl przepisu art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podstawę opodatkowania nabycia przez wnioskodawcę wierzytelności stanowić będzie wartość rynkowa nabywanej wierzytelności tzn. cena, która uzgodnią wspólnie strony transakcji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy wskazać, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie ocena stanowiska Wnioskodawcy zajęta na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych w przedmiocie skutków podatkowych umowy nabycia (zakupu) wierzytelności. W pozostałym zakresie wniosku, tj. w podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczącym ustalania podstawy opodatkowania nabycia (kupna) wierzytelności oraz podatku od towarów i usług zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

Zgodnie z powyższym artykułem, czynności cywilnoprawne (w tym umowy sprzedaży) podlegają omawianemu podatkowi, z zastrzeżeniem ust. 5, jeżeli ich przedmiotem są:

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Wobec tego umowa sprzedaży wierzytelności co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Niezależnie od powyższego, w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Z treści art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wynika, iż o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona (za wyjątkiem sytuacji w ustawie szczegółowo wymienionych). Wyłączenie danej czynności cywilnoprawnej z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych ma więc miejsce tylko w przypadku, gdy z tytułu dokonania tej właśnie czynności, jedna ze stron jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca będący podatnikiem podatku od towarów i usług ma zamiar w przyszłości nabywać, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, wierzytelności w celu ich egzekwowania (windykacji) na własny rachunek i we własnym imieniu oraz dalszego odpłatnego rozporządzania (odsprzedaży) nimi na rzecz osób trzecich. Celem zawieranych umów będzie nabycie wierzytelności, a nie jej windykacja na rzecz osób uprawnionych do rozporządzania tymi wierzytelnościami. Wierzytelności będą nabywane w drodze przelewu na podstawie umowy sprzedaży.

W związku z powyższym, skoro w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zawierane będą umowy sprzedaży w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego to czynności te (umowy sprzedaży) będą podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Stawka podatku, stosownie do uregulowania art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy, będzie wynosić 1% Obowiązek uiszczenia podatku ciąży przy umowie sprzedaży (zakupu) na kupującym, tj. w niniejszej sprawie na Wnioskodawcy.

Jednakże zauważyć należy, że umowy sprzedaży będą mogły być wyłączone z opodatkowania tym podatkiem na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o ile w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług umowy sprzedaży uznane zostaną za podlegające opodatkowaniu tym podatkiem lub mieszczące się w zakresie zwolnienia od tego podatku. Nadmienić należy, iż to zagadnienie jest przedmiotem odrębnego postępowania, tj. postępowania w zakresie wydania interpretacji dotyczącej podatku od towarów i usług.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.