IBPBII/1/436-170/13/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 czerwca 2013 r. (data wpływu do tut. Biura - 2 lipca 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych umowy darowizny-jest prawidłowe.

W dniu 2 lipca 2013 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych umowy darowizny.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną. Matka Wnioskodawcy (dalej: "matka") pozostaje w związku małżeńskim z osobą niebędącą ojcem Wnioskodawcy (dalej: "ojczym"). Ojczym nie dokonał przysposobienia Wnioskodawcy, o którym mowa w przepisach art. 114 i następnych ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 z późn. zm.)

Matka i ojczym pozostają w małżeńskim ustroju wspólności majątkowej. Możliwym jest, iż zostanie dokonana darowizna na rzecz Wnioskodawcy z majątku wspólnego matki i ojczyma. Przedmiotem darowizny będą rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przedmiotem takiej darowizny nie będą środki pieniężne.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn określonym w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn będzie podlegało otrzymanie przez Wnioskodawcę darowizny rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z majątku wspólnego matki i ojczyma pod warunkiem dokonania wymaganych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn zgłoszeń lub zawarciu umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie przez niego darowizny rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z majątku wspólnego matki i ojczyma będzie podlegało określonemu w art. 4a zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn pod warunkiem, iż nabycie nastąpi w drodze aktu notarialnego albo dokonane zostanie zgłoszenie, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) w przypadku niespełnienia dyspozycji przepisu art. 4a ust. 4 pkt 1 tej ustawy.

W uzasadnieniu swojego stanowiska Wnioskodawca powołał art. 1 ust. 1 i ust. 2, art. 4a ust. 1 oraz art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowego. Następnie Wnioskodawca stwierdził, iż powyższe przepisy należy odnieść do przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu zdarzenia przyszłego. Biorąc pod uwagę fakt, iż darowizna będzie dokonana z majątku wspólnego matki i ojczyma, należy rozważyć opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn darowizny w części przypadającej od każdej z tych osób.

1. Darowizna w części przypadającej od matki

Wnioskodawca jest synem przekazującej darowiznę, więc zalicza się do grona jej zstępnych. Darowizna otrzymana przez zstępnych może korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

2. Darowizna w części przypadającej od ojczyma

Zwolnienie z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn darowizny wynikające z przepisu art. 4a ust. 1 tej ustawy może mieć zastosowanie m.in. w przypadku otrzymania darowizny przez pasierba. W ustawie o podatku od spadków i darowizn ustawodawca nie wskazał natomiast, kogo należy rozumieć pod pojęciem pasierba. Jednocześnie art. 14 ust. 4 tejże ustawy wskazuje, iż przez zstępnych należy rozumieć m.in. przysposobionych.

W związku z brakiem definicji legalnej pasierba, w celu ustalenia znaczenia tego pojęcia, należy odnieść się do jego znaczenia w języku powszechnym. Pasierb to "syn męża lub żony z poprzedniego małżeństwa". W związku z faktem, iż Wnioskodawca jest synem żony ojczyma z jej poprzedniego małżeństwa, to w stosunku do swojego obecnego ojczyma jest on pasierbem. Tak też należy traktować go na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Analiza przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn prowadzi do jednoznacznych wniosków, iż wolą ustawodawcy było, aby ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn darowizny przekazanej przez ojczyma mógł korzystać także pasierb, przez którego należy rozumieć nieprzysposobionego syna obecnej żony ojczyma. Gdyby wola ustawodawcy była inna, tj. dopuszczałby on takie zwolnienie jedynie wobec osób przysposobionych, wówczas nie umieszczałby w kręgu osób mogących korzystać z tego zwolnienia pasierba, wymieniając jedynie zstępnych, ponieważ przez zstępnych, jak wskazano w art. 14 ust. 4 ww. ustawy, należy rozumieć również przysposobionych.

Podsumowując, Wnioskodawca jest dla ojczyma pasierbem, w związku z czym może on korzystać, na podstawie art. 4a ust. 1 wyżej powołanej ustawy ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn darowizny w części, którą otrzyma od ojczyma. Dla powyższego wniosku w szczególności nie będzie miał znaczenia brak przysposobienia Wnioskodawcy przez ojczyma.

Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawca przywołał interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 26 listopada 2011 r., sygn. ITPB2/436-145/12/MK, w której stwierdzono, iż "Jednakże, co istotne dla niniejszego rozstrzygnięcia, ustawodawca, ustalając zakres podmiotowy zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ograniczył się jedynie do wskazania, że przy spełnieniu pozostałych warunków (wśród których brak jest warunku przysposobienia pasierba przez ojczyma/macochę) prawo do ww. preferencji podatkowej może uzyskać również pasierb jako nabywca własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze m.in. darowizny. Zatem, planowana umowa darowizny lokalu mieszkalnego w części dotyczącej udziału należącego do ojczyma objęta zostanie - przy spełnieniu warunków określonych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn-zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn".

Podsumowując, w opinii Wnioskodawcy otrzymanie przez niego darowizny rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z majątku wspólnego matki i ojczyma będzie podlegało określonemu w art. 4a ww. ustawy zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn pod warunkiem, iż nabycie nastąpi w drodze aktu notarialnego albo dokonane zostanie zgłoszenie, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku niespełnienia dyspozycji przepisu art. 4a ust. 4 pkt 1 ww. ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia "darowizna", dlatego należy w tym zakresie odwołać się do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Na podstawie art. 888 § 1 tej ustawy przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Darowizna jest więc czynnością, której celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego), a zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze darowizny - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast stosownie do przepisu art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Stosownie do art. 4a ust. 4 ww. ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa (art. 4 ust. 4 cyt. ustawy).

Jak wynika zatem z wyżej powołanych przepisów prawa nabycie w drodze umowa darowizny rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powyżej kwoty 9.637 zł, dokonane przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest zwolnione z podatku od darowizny, jeżeli zostaną spełnione łącznie warunki wymienione w art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca w przyszłości może otrzymać darowiznę z majątku wspólnego matki i ojczyma. Ojczym nie dokonał przysposobienia Wnioskodawcy, o którym mowa w przepisach art. 114 i następnych ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Przedmiotem darowizny będą rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Przedmiotem takiej darowizny nie będą środki pieniężne.

Na tle przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego należy wskazać, że pasierbami są dzieci małżonka niebędący zarazem dziećmi drugiego ze współmałżonków. Pomiędzy tymi osobami (ojczym/macocha, pasierb) z chwilą zawarcia małżeństwa z rodzicem pasierba powstaje stosunek powinowactwa, o którym mowa w art. 618 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Ustawodawca, ustalając zakres podmiotowy zwolnienia określonego w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wskazał, że osobą uprawnioną do tego zwolnienia podatkowego przy spełnieniu pozostałych warunków (wśród których brak jest warunku przysposobienia pasierba przez ojczyma/macochę) prawo do ww. preferencji podatkowej posiada również pasierb jako nabywca własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze m.in. darowizny.

Zatem, planowane w drodze umowy darowizny nabycia rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zarówno od matki Wnioskodawcy jak i od jego ojczyma, z majątku wspólnego matki i ojczyma, objęte zostanie - przy spełnieniu wszystkich warunków określonych w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn - zwolnieniem z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Ponadto należy wskazać, iż w odniesieniu do powołanej przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnej, stwierdzić należy, że jest ona rozstrzygnięciem wydanym w konkretnej sprawie, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko do niej się odnoszącym, w związku z tym nie ma mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.