IBPBII/1/436-169/09/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 3 lipca 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 7 lipca 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz umowy zmiany odrębnej własności lokali - jest prawidłowe.

W dniu 7 lipca 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu oraz umowy zmiany odrębnej własności lokali.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest właścicielem nieruchomości stanowiącej samodzielny lokal mieszkalny położony na pierwszej kondygnacji, dla której to nieruchomości Sąd prowadzi księgę wieczystą. Z własnością tego lokalu związany jest udział w nieruchomości wspólnej, objętej księgą wieczystą prowadzoną przez tenże Sąd, wynoszący 3/4 części. Zgodnie z treścią wpisów do księgi wieczystej nieruchomością wspólną jest między innymi działka o powierzchni 602 m ² zabudowana budynkiem mieszkalnym dwurodzinnym piętrowym, a z księgi tej wyodrębniono dwa lokale - jeden do księgi wieczystej X, a drugi do księgi wieczystej Y. Na wyżej wymienionej działce została zrealizowana przez wnioskodawcę inwestycja polegająca na wybudowaniu budynku pawilonu usługowego - prywatne gabinety dentystyczne z wewnętrznymi instalacjami.

W związku z tą inwestycją wnioskodawca z pozostałym współwłaścicielem nieruchomości wspólnej zamierzają zmienić odrębną własność dotychczasowych lokali w ten sposób, że ustanowiona zostanie odrębna własność trzeciego lokalu i w związku z tym zostanie zmieniony udział związany z dotychczasowymi lokalami (ulegnie on zmniejszeniu) a nowo powstały lokal otrzyma na wyłączną własność wnioskodawca. W związku z zawarciem tej umowy nie będzie dochodzić między stronami do żadnych rozliczeń finansowych, w szczególności nie będą następowały żadne spłaty lub dopłaty, a także nie będą rozliczone nakłady poniesione przez wnioskodawcę na nieruchomość wspólną ponieważ to on w całości otrzyma nowo powstały lokal.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy zawarcie zmiany umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu w związku z opisaną wyżej inwestycją spowoduje powstanie obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, zawarcie wyżej wymienionej umowy nie spowoduje obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ stosownie do treści art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat, ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki (akty założycielskie).

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają także zmiany powyższych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 4 (art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy) oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w pkt 1 lub 2 (art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy).

Według wnioskodawcy, jak wynika z cytowanego wyżej przepisu art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych został w sposób enumeratywny określony przez ustawodawcę. Zatem umowa zmiany ustanowienia odrębnej własności lokali i umowa ustanowienia odrębnej własności lokali nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie wniosku sprawa została rozstrzygnięta odrębną interpretacją.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Definicję lokali, własności lokali oraz zasady zawierania umów ustanowienia odrębnej własności lokali określają przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). Stosownie do brzmienia art. 2 ust. 1 ww. ustawy samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, zwane dalej "lokalami", mogą stanowić odrębne nieruchomości. Zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy samodzielnym lokalem mieszkalnym jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

Stosownie natomiast do ust. 4 powołanego artykułu do lokalu mogą przynależeć, jako jego części składowe, pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż, nazywane w ustawie "pomieszczeniami przynależnymi". Pojęcie nieruchomości wspólnej, określa warunki, jakim obwarowane jest jej powstanie i zasady obliczania w niej udziału. Według dyspozycji art. 3 ust. 1 ustawy o własności lokali, w razie wyodrębnienia własności lokali właścicielowi lokalu przysługuje udział w nieruchomości wspólnej jako prawo związane z własnością lokali. Nie można żądać zniesienia współwłasności nieruchomości wspólnej, dopóki trwa odrębna własność lokali. Stosownie do ust. 2 wskazanego artykułu, nieruchomość wspólną stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli.

W myśl art. 7 ust. 1 i 2 ww. ustawy, odrębną własność lokalu można ustanowić w drodze umowy, a także jednostronnej czynności prawnej właściciela nieruchomości albo orzeczenia sądu znoszącego współwłasność.

Umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu powinna być dokonana w formie aktu notarialnego; do powstania tej własności niezbędny jest wpis do księgi wieczystej. Natomiast zgodnie z art. 8 ww. ustawy umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu powinna określać w szczególności:

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca jest współwłaścicielem nieruchomości wspólnej w postaci działki zabudowanej budynkiem mieszkalnym z dwoma lokalami, posiadającymi odrębne księgi wieczyste. W związku z realizacją inwestycji na ww. działce, wnioskodawca zamierza z drugim współwłaścicielem tej nieruchomości dokonać zmiany wielkości udziału w odrębnej własności dotychczasowych lokali w ten sposób, że udziały w tych lokalach ulegną zmniejszeniu, a z nich ustanowiona zostanie odrębna własność trzeciego lokalu i nowo powstały lokal wnioskodawca otrzyma na wyłączną własność. W związku z zawarciem tej umowy, między stronami nie będzie dochodzić do żadnych rozliczeń finansowych, w szczególności nie będą następowały żadne spłaty lub dopłaty, a także nie będą rozliczone nakłady poniesione przez wnioskodawcę na nieruchomość wspólną.

W świetle powyższego, jeżeli zawarcie zmiany umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowy ustanowienia odrębnej własności lokalu następuje w trybie i na zasadach określonych w art. 7 i art. 8 ustawy o własności lokali oraz nie prowadzi do rozliczeń finansowych u stron tych umów (nie będą miały miejsca spłaty i dopłaty), to czynności te nie będą opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Ww. umowy nie są bowiem umowami sprzedaży ani innymi umowami wymienionymi w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym, jako nie wymienione w zamkniętym katalogu art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wobec tego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.