IBPBII/1/436-159/14/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) #8722; Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 9 maja 2014 r. (data wpływu do Biura #8722; 16 maja 2014 r.), uzupełnionym w dniu 28 lipca 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania nabycia praw majątkowych - jest prawidłowe.

W dniu 16 maja 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania nabycia praw majątkowych.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z 17 lipca 2014 r. znak: IBPB II/1/436-159/14/ASz wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 28 lipca 2014 r.

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W związku z przeprowadzonym postępowaniem sądowym o stwierdzenie nabycia spadku po matce Wnioskodawczyni, zakończonym prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego, 22 września 2011 r. (dzień uprawomocnienia się ww. postanowienia), Wnioskodawczyni nabyła wraz z rodzeństwem (bratem oraz siostrą), spadek po matce w wysokości 1/3 części, każde z nich. Matka Wnioskodawczyni zmarła 24 lutego 2011 r., natomiast postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku zostało wydane przez Sąd Rejonowy 31 sierpnia 2011 r.

W skład masy spadkowej wchodziła 1/4 wartości nakładów w postaci budynku mieszkalnego na nieruchomości położonej w P., obejmującej działkę o nr (...), należącej do Gminy. W pozostałej części prawo do nakładów, zgodnie z postanowieniem Sądu Rejonowego z 14 września 2005 r. o stwierdzeniu nabycia spadku po ojcu Wnioskodawczyni, przysługiwało po 1/4 części Wnioskodawczyni oraz jej rodzeństwu. Nabycie nakładów w drodze dziedziczenia po ojcu Wnioskodawczyni, w postaci wyżej opisanego budynku mieszkalnego, przez matkę Wnioskodawczyni oraz Wnioskodawczynię i jej rodzeństwo zostało zwolnione przez Naczelnika Skarbowego z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wnioskodawczyni nadmieniła, że budynek stanowiący nakłady na nieruchomości należącej do Gminy, został zakupiony przez ojca Wnioskodawczyni, który jednocześnie nabył prawo do dzierżawy przedmiotowej nieruchomości. Po jego śmierci, w przysługujące mu prawo dzierżawy wstąpiła matka Wnioskodawczyni. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od spadków i darowizn zawartymi w art. 4a ust. 1 pkt 1, celem zwolnienia od podatku od spadków nabycia prawa do nakładów, w drodze dziedziczenia po matce, Wnioskodawczyni, wraz ze swoim rodzeństwem, w dniu 8 listopada 2011 r., dokonała zgłoszenia na formularzu SD-Z2 do Naczelnika Urzędu Skarbowego w X, jako właściwego urzędu skarbowego, ze względu na miejsce położenia spadku, jak również na miejsce zamieszkania spadkodawczyni, nabytych praw, to jest prawa do nakładów na nieruchomości położonej w X w postaci budynku, w wysokości 1/3.

Z kolei, w dniu 17 października 2013 r. Gmina ogłosiła przetarg na ww. nieruchomość. W związku z nabyciem przedmiotowej nieruchomości przez osobę trzecią, w styczniu 2014 r., Gmina zwróciła równowartość nakładów spadkobiercom, każdemu z nich, w tym również Wnioskodawczyni w wysokości 1/3 części.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy nabycie praw majątkowych przez Wnioskodawczynię i jej rodzeństwo, w drodze dziedziczenia po matce, obejmujących prawo do nakładów w postaci budynku, zakupionego przez ojca Wnioskodawczyni - dzierżawcy nieruchomości stanowiącej własność Gminy, będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawczyni, nabycie przez Wnioskodawczynię oraz jej rodzeństwo praw majątkowych w drodze dziedziczenia po matce, obejmujących prawa do nakładów na nieruchomości w postaci budynku mieszkalnego podlega pod regulację ustawy o podatku od spadków i darowizn i będzie zwolnione od podatku od spadków.

Wnioskodawczyni wskazała, że zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.

Wnioskodawczyni wraz ze swoim rodzeństwem dokonała zgłoszenia nabytych praw majątkowych w terminie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Nabyte w drodze dziedziczenia prawo do nakładów, stanowi prawo do ulepszeń, w postaci budynku mieszkalnego, na nieruchomości będącej własnością Gminy. Przedmiotowy budynek jest częścią składową ww. nieruchomości, albowiem nie stanowi, na podstawie przepisów prawa, odrębnej nieruchomości. Tymczasem zgodnie z art. 48 Kodeksu cywilnego, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Zgodnie z zasadą prawa superficies solo cedit, własność wzniesionych budynków jest związana z własnością gruntu, a zatem do właściciela gruntu należy własność budynku, natomiast osobie wznoszącej budynek przysługuje prawo do poczynionych nakładów, podobnie z resztą, jak nabywcy budynku.

W sytuacji objętej przedstawionym stanem faktycznym, nabyty budynek stanowi ulepszenie nieruchomości będącej własnością Gminy, dokonane tytułem nakładów przez poprzednika prawnego ojca Wnioskodawczyni, a następnie przez ojca zakupione. Z kolei, zgodnie z art. 676 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 694 ww. Kodeksu poczynione nakłady mogą być zatrzymane przez wydzierżawiającego; wówczas właścicielowi nakładów należy się zwrot ich równowartości lub mogą zostać usunięte, w związku z żądaniem przez wydzierżawiającego przywrócenia stanu poprzedniego, wówczas nakłady, fizycznie pozostaną przy dzierżawcy. Zatem prawo do nakładów obejmuje swoim zakresem również prawo do żądania wydania równowartości poczynionych nakładów, w przypadku ich zatrzymania przez wydzierżawiającego.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny, w szczególności przywołane powyżej przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabyte w drodze dziedziczenia prawo do nakładów, obejmujące również prawo do żądania od Gminy wydania równowartości zatrzymanych nakładów w postaci budynku mieszkalnego przez spadkobierczynię i jej rodzeństwo, podlega zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, w związku z ich zgłoszeniem w terminie przewidzianym w przywołanych powyżej przepisach prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że niniejsza interpretacja indywidualna stanowi interpretację przepisów prawa podatkowego dotyczącą podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych powstałych dla Wnioskodawczyni, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie znak: IBPB II/1/415-422/14/ASz, zaś w części dotyczącej skutków podatkowych dla rodzeństwa Wnioskodawczyni - wydano postanowienie.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że matka Wnioskodawczyni zmarła w dniu 24 lutego 2011 r., natomiast postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku zostało wydane przez Sąd Rejonowy w dniu 31 sierpnia 2011 r. a uprawomocniło się w dniu 22 września 2011 r.

W skład masy spadkowej wchodziła 1/4 wartości nakładów w postaci budynku mieszkalnego na nieruchomości należącej do Gminy. Budynek stanowiący nakłady na ww. nieruchomości został zakupiony przez ojca Wnioskodawczyni, który jednocześnie nabył prawo do dzierżawy przedmiotowej nieruchomości. Po jego śmierci, w przysługujące mu prawo dzierżawy wstąpiła matka Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni wraz ze swoim rodzeństwem w dniu 8 listopada 2011 r., dokonała zgłoszenia na formularzu SD-Z2 do Naczelnika Urzędu nabycia prawa do nakładów na przedmiotowej nieruchomości w wysokości 1/3.

W związku z nabyciem przedmiotowej nieruchomości przez osobę trzecią, w styczniu 2014 r., Gmina zwróciła równowartość nakładów spadkobiercom, każdemu z nich, w tym również Wnioskodawczyni w wysokości 1/3 części.

Z uwagi na fakt, że matka Wnioskodawczyni zmarła w 2011 r., w analizowanej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Z art. 5 ww. ustawy wynika, że obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje #8722; przy nabyciu w drodze dziedziczenia #8722; z chwilą przyjęcia spadku. Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na fakt nabycia. (art. 6 ust. 4 cyt. ustawy).

Ponieważ przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie zawierają definicji pojęcia dziedziczenie, przy jego interpretacji odwołać się należy do odpowiednich przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Stosownie do art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Na spadek składa się więc ogół praw i obowiązków należących do zmarłego w chwili jego śmierci, które ze swej istoty mogą przejść na jego następców prawnych. Zgodnie natomiast z § 2 ww. przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Z zacytowanych przepisów wynika, że spadkobiercy z mocy prawa wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Przedmiotem spadku mogą być natomiast zarówno rzeczy, jak i prawa majątkowe. Wyjaśnić przy tym należy, że prawa majątkowe są prawami podmiotowymi, realizującymi interes ekonomiczny uprawnionego i składającymi się na jego majątek. Co do zasady mają one wymiar pieniężny, jednakże, co istotne w omawianej sprawie, służą one jedynie do realizacji interesu ekonomicznego uprawnionego, gdyż zapewniają mu możliwość domagania się konkretnego zachowania ze strony dłużnika (zobowiązanego). Samo nabycie prawa majątkowego nie oznacza jednoczesnego nabycia przedmiotu zobowiązania czy też jego realizacji. Są to bowiem odrębne od nabycia prawa majątkowego, zdarzenia prawne.

Do praw majątkowych zalicza się prawa rzeczowe (własność, użytkowanie wieczyste, prawa rzeczowe ograniczone), wierzytelności, prawa na dobrach niematerialnych o charakterze majątkowym oraz prawa rodzinne o charakterze majątkowym (np. prawo do świadczeń alimentacyjnych). Prawa majątkowe są więc składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie.

Wobec powyższych argumentów stwierdzić więc należy, że w skład spadku po zmarłej matce Wnioskodawczyni wchodziło prawo majątkowe w postaci prawa do nakładów w postaci budynku, zakupionego przez ojca Wnioskodawczyni. Tym samym obowiązek podatkowy w tym zakresie powstał odpowiednio - zgodnie z art. 6 ustawy #8722; w chwili przyjęcia spadku po zmarłej matce Wnioskodawczyni (ewentualnie w dacie sporządzenia dokumentu lub uprawomocnienia postanowienia sądu stwierdzającego jego nabycie).

Stosownie do art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9 637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Jednakże, zgodnie z art. 4a ust. 1 cyt. ustawy, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).

W myśl art. 4a ust. 2 ww. ustawy jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

Z kolei w myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków jedynie, gdy:

W cytowanych przepisach nie zostały wyszczególnione ani rodzaj, czy charakter nabywanych składników majątku objętych zwolnieniem, ani sposób, czy czas ich użytkowania jak również ich maksymalna wartość. Należy jednak mieć na uwadze, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zakwalifikowanie nabywcy jako jednej z osób wymienionych w tym przepisie.

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

W świetle powołanych powyżej przepisów należy stwierdzić, że skoro Wnioskodawczyni dokonała zgłoszenia nabytych praw majątkowych w terminie 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, to tym samym - na mocy powołanego powyżej art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn - spełnia warunki do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.

Jednocześnie zauważyć należy, że opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, co wskazano wyżej, podlega jedynie nabycie przez Wnioskodawczynię prawa do przedmiotowych nakładów. Prawo to odróżnić należy od nabycia przez Wnioskodawczynię środków pieniężnych wypłaconych przez Gminę, będących efektem realizacji przysługującej Wnioskodawczyni wierzytelności, do którego zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stanowisko Wnioskodawczyni należało zatem uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja została wydana dla Wnioskodawczyni w jej indywidualnej sprawie zgodnie z dyspozycją art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej. Rodzeństwo Wnioskodawczyni chcąc uzyskać interpretacje indywidualne powinno wystąpić z odrębnymi wnioskami i uiścić stosowne opłaty.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.