IBPBII/1/436-156/09/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pana stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 22 czerwca 2009 r. (data wpływu do tut. Biura 22 czerwca 2009 r.), uzupełnionym w dniu 10 sierpnia 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi podatkowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 czerwca 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie zachowania prawa do ulgi podatkowej określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z dnia 29 lipca 2009 r. Znak: IBPB II/1/436-156/09/MCZ, IBPB II/2/415-659/09/JT wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 10 sierpnia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 7 maja 2005 r. wnioskodawca otrzymał od swoich rodziców w drodze aktu notarialnego darowiznę spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. o powierzchni 73 m ^2. W otrzymanym mieszkaniu wnioskodawca mieszkał wraz z rodzicami od 1983 r. i mieszka nadal. W dniu 19 kwietnia 2008 r. wnioskodawca zawarł związek małżeński. W roku 2008 rozpoczął budowę domu jednorodzinnego w oparciu o prawomocne pozwolenie na budowę z dnia 31 grudnia 2008 r. Wnioskodawca nadal mieszka w darowanym mu mieszkaniu. Wnioskodawca zamierza sprzedać uzyskane w drodze darowizny mieszkanie z przeznaczeniem uzyskanych środków na ukończenie budowy domu jednorodzinnego.

Konieczność zmiany warunków i miejsca zamieszkania wynika z jednej strony z zawarcia związku małżeńskiego i planowania powiększenie rodziny, co sprawia, iż koniecznym staje się zapewnie dzieciom odpowiednich warunków życiowych, a te o wiele lepiej spełni dom jednorodzinny w G. niż mieszkanie w bloku w mieście K. Z drugiej strony przeprowadzka zapewni bliskość rodziców (miasto B.) i teściów (miasto C.), których pomoc w opiece i wychowywaniu dzieci jest dla pracujących rodziców niezbędna. Wreszcie w tym rejonie zaczyna się koncentrować całe życie wnioskodawcy i jego rodziny. Wnioskodawca pracuje w mieście B., a jego żona po uzyskaniu stosownych uprawnień zamierza również pracować w mieście B. Wszystkie te okoliczności sprawiają, iż przeprowadzka z K. do G. staje się dla rodziny wnioskodawcy koniecznością.

W związku z powyższym w zakresie podatku od spadków i darowizn zadano następujące pytanie:

Jakie będą skutki podatkowe planowanej sprzedaży mieszkania otrzymanego w drodze darowizny w dniu 7 maja 2005 r., w szczególności w zakresie zachowania prawa do zastosowanego zwolnienie z tego podatku.

Zdaniem wnioskodawcy zgodnie z art. 18 ust. 3a ustawy o podatku od spadków i darowizn w wersji obowiązującej na dzień dokonania darowizny notarialnej (7 maja 2005 r.) notariusz był zobowiązany do przekazania właściwemu urzędowi skarbowemu odpisu sporządzonego aktu notarialnego darowizny. Zgodnie z art. 16 tej ustawy wnioskodawca (obdarowany) korzystał z ulgi, jako ze mieszkanie ma 73 m ^2, a nabycie nastąpiło od rodziców. Wnioskodawca był i jest obywatelem polskim, nie posiadał innego budynku mieszkalnego, lokalu, prawa własnościowego spółdzielczego, prawa spółdzielczego bądź najmu. Przepis art. 16 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy wymagał dla skorzystania z ulgi zamieszkiwania w nabytym w drodze darowizny lokalu przez okres pięciu lat. Wnioskodawca zamierzając sprzedać otrzymane w drodze darowizny mieszkanie nie wypełni tego warunku. Jednakże art. 16 ust. 7 ww. ustawy stanowił, iż nie jest podstawą do wygaśnięcia ulgi zbycie lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

Zdaniem Wnioskodawcy oznacza to, iż uzyskanie prawomocnego pozwolenia na budowę w dniu 31 grudnia 2008 r., a więc przed dopiero planowanym zbyciem mieszkania wypełnia hipotezę wskazanej normy (tak też: wyrok WSA w Gdańsku z 20 marca 2008 r., I SA/Gd 925/07; wyrok WSA w Krakowie z 3 marca 2009 r. I SA/Kr 1457/08). Tym samym w opinii wnioskodawcy zbycie lokalu przed upływem pięciu lat uzasadnione prowadzoną budową domu jednorodzinnego nie ma wpływu na ulgę w zakresie podatku od spadków i darowizn. Zdaniem Wnioskodawcy wskazane przepisy mają w jego sytuacji zastosowanie w brzmieniu na dzień dokonania darowizny, z uwagi na art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z tymi normami do nabycia własności przed zmianą ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Na wstępie zaznaczyć należy, że przedmiotowa interpretacja dotyczy wyłącznie odpowiedzi na pytanie z zakresu podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w dniu 11 września 2009 r. została wydana interpretacja indywidualna Znak:IBPB II/2/415-659/09/JT.

Ponieważ nabycie ww. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w drodze darowizny nastąpiło 7 maja 2005 r. tj., przed 1 stycznia 2007 r. w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, który w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie ma zastosowania.

W myśl z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej, nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m ² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Ulga, o której mowa w ust. 1 art. 16 ww. ustawy przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki (art. 16 ust. 2 ww. ustawy):

Mając na uwadze ww. przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą zamieszkać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.

Zgodnie z art. 16 ust. 7 powołanej powyżej ustawy, nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia. Zaznaczyć należy, iż obie przesłanki muszą wystąpić łącznie.

W świetle przytoczonego wyżej przepisu, podstawą uzasadniającą zbycie lokalu może być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika, która powoduje konieczność zmiany warunków (miejsca) zamieszkania. Konieczność w rozumieniu art. 16 tejże ustawy winna mieć charakter imperatywny, wskazujący na sytuację wyjątkową, gdy chodzi o kwalifikowaną potrzebę takiej zmiany.

Za przesłankę uzasadniającą zbycie lokalu mieszkalnego w świetle omawianej ustawy uznać należy trudne warunki materialne podatnika w sytuacji, gdy przeznaczył on środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży mieszkania na zakup lokalu o mniejszej powierzchni i z mniejszym czynszem, w wyniku czego nastąpiła poprawa położenia materialnego podatnika. Okolicznością uzasadniającą konieczność zmiany warunków mieszkaniowych jest też stan zdrowia, jeśli w sposób oczywisty utrudnia lub uniemożliwia realizację potrzeb mieszkaniowych w lokalu nabytym w drodze darowizny, a także trudna sytuacja życiowa, rodzinna, która wymaga poprawy, zmiany.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że wnioskodawca w 2008 r. wstąpił w związek małżeński i planuje powiększenie rodziny. Pracuje w mieście B. gdzie zamierza podjąć pracę również jego żona. W roku 2008 wnioskodawca rozpoczął budowę domu jednorodzinnego w miejscowości G. Przeprowadzka do miejscowości G. zapewni bliskość rodziców (miasto B.) i teściów (miasto C.) wnioskodawcy, którzy pomogą w opiece i wychowywaniu jego dzieci. Wnioskodawca zamierza sprzedać uzyskane w 2005 r. w drodze darowizny mieszkanie i przeznaczyć uzyskane środki na dokończenie budowy domu.

Ustawodawca stwierdził, że jedynie "uzasadniona konieczność" zmiany warunków mieszkaniowych pozwala na zachowanie prawa do ulgi przewidzianej w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nie wystarcza zatem dla spełnienia tej przesłanki zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Stosując wykładnię językową, pojęcie "konieczność" oznacza nieodzowność, przymus lub, że coś jest nieuchronne, nie dające się uniknąć. Zatem konieczność zmiany warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy zachodzi nagła, nieoczekiwana sytuacja życiowa, w której znalazł się podatnik. Opisana we wniosku sytuacja życiowa wnioskodawcy, jej zmiana, zawarcie związku małżeńskiego, planowanie powiększenia rodziny, zapewnienie warunków do wychowywania dzieci, stworzenie warunków rozwoju zawodowego i dalszego doskonalenia nie stanowią przesłanki konieczności zmiany warunków mieszkaniowych. Zmiana ta jest efektem realizacji określonych planów życiowych, a nie konieczności życiowej, w jakiej znalazł się wnioskodawca.

Reasumując, stwierdza się, iż w sytuacji przedstawionej we wniosku wnioskodawca nie spełnia pierwszego z warunków do zachowania ulgi z tytułu zamieszkiwania, t.j. konieczności zmiany warunków mieszkaniowych. Nawet, gdy wnioskodawca spełnia drugi warunek, zostanie utracone prawo do ulgi. Powyższy fakt wynika z tego, że przesłanki do zachowania powyższej ulgi muszą wystąpić łącznie. Przy czym należy zgodzić się z wnioskodawcą, iż uzyskanie pozwolenia na budowę przed sprzedażą mieszkania będącego przedmiotem omawianej ulgi nie przekreśla prawa do jej zachowania pod warunkiem, że pozostałe jej przesłanki zostały spełnione; co w opisanym zdarzeniu przyszłym nie będzie miało miejsca.

Ponadto odnosząc się do przywołanych przez wnioskodawcę wyroków Wojewódzkich Sądów Administracyjnych należy stwierdzić, że powołane wyroki dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tej sprawie rozstrzygnięcie w nich zawarte jest wiążące. Natomiast wyroki ten nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotowa interpretację, gdyż wyroki sądowe nie są źródłami prawa. Dlatego tut. Organ nie może w oparciu o powołane we wniosku wyroki sądów potwierdzić stanowiska wnioskodawcy.

Zatem stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.