IBPBII/1/436-149/14/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) #8722; Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 25 kwietnia 2014 r. (data wpływu do Biura - 5 maja 2014 r.), uzupełnionym w dniu 10 i 15 lipca 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy o przeniesienie przez pożyczkobiorcę na Wnioskodawcę wierzytelności (instytucja świadczenia w miejsce wypełnienia) - jest prawidłowe.

W dniu 5 maja 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy o przeniesienie przez pożyczkobiorcę na Wnioskodawcę wierzytelności.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z 3 lipca 2014 r. znak: IBPB II/1/436-149/14/ASz oraz IBPB II/2/415-461/14/MZa wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 10 lipca 2014 r. (uiszczenie brakującej opłaty) oraz 15 lipca 2014 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną posiadającą miejsce zamieszkania i podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium kraju.

Wnioskodawca zawierał w dniach 13 stycznia 2012 r., 21 stycznia 2012 r. oraz 21 marca 2012 r. umowy pożyczki (dalej łącznie jako "Umowy"). Na mocy Umów Wnioskodawca zobowiązał się udzielić pożyczek pieniężnych na rzecz Spółki (dalej: "Pożyczkobiorca"), której jest wspólnikiem, zaś Pożyczkobiorca zobowiązał się zwrócić kwotę pożyczek wraz z odsetkami w terminach i na warunkach określonych w Umowach. Przedmiotem pożyczek były kwoty wyrażone w walucie obcej.

Zgodnie z zawartymi Umowami, Pożyczkobiorca uprawniony jest do wcześniejszego zwrotu Wnioskodawcy przedmiotu pożyczki. W takim przypadku oprocentowanie należne Wnioskodawcy należne jest za okres do zwrotu przedmiotu pożyczki.

Obecnie Pożyczkobiorca planuje dokonanie spłaty pożyczek, o których mowa powyżej. Biorąc pod uwagę, że Pożyczkobiorcy przysługuje wierzytelność z tytułu pożyczek udzielonych przez Pożyczkobiorcę osobie trzeciej (dalej: "Dłużnik Pożyczkobiorcy"), Pożyczkobiorca rozważa spłatę otrzymanych od Wnioskodawcy pożyczek wraz z odsetkami w taki sposób, że zaspokojenie Wnioskodawcy nastąpi poprzez przeniesienie przez Pożyczkobiorcę na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności przysługującej Pożyczkobiorcy względem Dłużnika Pożyczkobiorcy. Przeniesienie wierzytelności nastąpi na podstawie umowy przewidzianej w art. 453 Kodeksu cywilnego (tzw. datio in solutum). W powyższej umowie Pożyczkobiorca zwolni się ze swojego zobowiązania do wypłaty Wnioskodawcy kwoty pieniężnej poprzez przeniesienie na Wnioskodawcę za jego zgodą wierzytelności o wartości odpowiadającej kwocie udzielonych przez Wnioskodawcę pożyczek wraz z należnymi odsetkami.

Spłaty przysługującej Wnioskodawcy wierzytelności dokona Dłużnik Pożyczkobiorcy.

Wnioskodawca nie prowadził i nie planuje prowadzić działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek.

Obecnie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą konsekwencji podatkowych na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych związanych ze spłatą udzielonych przez Wnioskodawcę Pożyczkobiorcy pożyczek w sposób opisany w niniejszym wniosku.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w związku z zawarciem umowy o przeniesienie przez Pożyczkobiorcę na Wnioskodawcę wierzytelności i przeniesieniem tej wierzytelności na Wnioskodawcę w wyniku realizacji instytucji przewidzianej w art. 453 Kodeksu cywilnego (świadczenie w miejsce wypełnienia) powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z zawarciem umowy o przeniesienie przez Pożyczkobiorcę na Wnioskodawcę wierzytelności i przeniesieniem tej wierzytelności na Wnioskodawcę w wyniku realizacji instytucji przewidzianej w art. 453 Kodeksu cywilnego (świadczenie w miejsce wypełnienia) nie powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca przywołując treść art. 1 ust. 1 pkt 1, pkt 2 i 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wskazał, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Taka konstrukcja przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych powoduje, że nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. W praktyce oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdyby wywoływały skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z uwagi na fakt, że spłata pożyczek udzielonych przez Wnioskodawcę poprzez dłużnika Pożyczkobiorcy nastąpi poprzez przeniesienie prawa do wierzytelności w miejsce świadczenia pieniężnego (świadczenie w miejsce wypełnienia) należy uznać, że jest to transakcja neutralna z punktu widzenia podatku od czynności cywilnoprawnych i w związku z zawarciem umowy o przeniesienie wierzytelności nie wystąpi po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych w części odnoszącej się do skutków podatkowych skutków podatkowych zawarcia umowy o przeniesienie przez pożyczkobiorcę na Wnioskodawcę wierzytelności. W pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Zawarty w zacytowanym przepisie katalog czynności podlegających opodatkowaniu jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że tylko czynności enumeratywnie w nim wskazane mogą powodować powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Pamiętać przy tym należy, że o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Umowa oparta na cywilnoprawnej konstrukcji świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum) - określanego również jako świadczenie zamiast wypełnienia - jest formą umowy uregulowanej w art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121). Zgodnie z tym przepisem (zdanie pierwsze), jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Celem datio in solutum jest zatem wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie (np. przez zapłatę uzgodnionej pierwotnie kwoty), przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest osobą fizyczną posiadającą miejsce zamieszkania i podlegającą nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium kraju. Wnioskodawca zawierał w dniach 13 stycznia 2012 r., 21 stycznia 2012 r. oraz 21 marca 2012 r. umowy pożyczki. Na mocy Umów Wnioskodawca zobowiązał się udzielić pożyczek pieniężnych na rzecz Spółki, której jest wspólnikiem, zaś Pożyczkobiorca zobowiązał się zwrócić kwotę pożyczek wraz z odsetkami w terminach i na warunkach określonych w Umowach. Przedmiotem pożyczek były kwoty wyrażone w walucie obcej. Zgodnie z zawartymi Umowami, Pożyczkobiorca uprawniony jest do wcześniejszego zwrotu Wnioskodawcy przedmiotu pożyczki. W takim przypadku oprocentowanie należne Wnioskodawcy należne jest za okres do zwrotu przedmiotu pożyczki.

Obecnie Pożyczkobiorca planuje dokonanie spłaty pożyczek, o których mowa powyżej. Biorąc pod uwagę, że Pożyczkobiorcy przysługuje wierzytelność z tytułu pożyczek udzielonych przez Pożyczkobiorcę osobie trzeciej, Pożyczkobiorca rozważa spłatę otrzymanych od Wnioskodawcy pożyczek wraz z odsetkami w taki sposób, że zaspokojenie Wnioskodawcy nastąpi poprzez przeniesienie przez Pożyczkobiorcę na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności przysługującej Pożyczkobiorcy względem Dłużnika Pożyczkobiorcy. Przeniesienie wierzytelności nastąpi na podstawie umowy przewidzianej w art. 453 Kodeksu cywilnego (tzw. datio in solutum). W powyższej umowie Pożyczkobiorca zwolni się ze swojego zobowiązania do wypłaty Wnioskodawcy kwoty pieniężnej poprzez przeniesienie na Wnioskodawcę za jego zgodą wierzytelności o wartości odpowiadającej kwocie udzielonych przez Wnioskodawcę pożyczek wraz z należnymi odsetkami. Spłaty przysługującej Wnioskodawcy wierzytelności dokona Dłużnik Pożyczkobiorcy.

Jak już wspomniano powyżej, katalog czynności cywilnoprawnych, ujęty w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych ma charakter zamknięty. Zatem czynności cywilnoprawne, które nie zostały w nim wymienione w sposób wyraźny, nie podlegają opodatkowaniu omawianym podatkiem.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że zawarcie umowy o charakterze "datio in solutum" (świadczenie zamiast wykonania) nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności określonych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Tym samym - z powyższych przyczyn - wszystkie czynności dokonywane w ramach realizacji umowy o charakterze "datio in solutum" nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, bowiem nie mieszczą się w katalogu czynności ściśle wymienionych jako podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.