IBPBII/1/436-141/09/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 2 czerwca 2009 r. (data wpływu do tut. Organu - 2 czerwca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości na podstawie zapisu testamentowego:

* w części dotyczącej zastosowania do ww. nabycia przepisów ustawy obowiązującej w dniu wykonania zapisu-jest prawidłowe,

* w części dotyczącej braku obowiązku złożenia zeznania podatkowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 czerwca 2009 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia nieruchomości na podstawie zapisu testamentowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Dnia 17 października 1989 r. dziadek wnioskodawczyni sporządził przed notariuszem testament, w którym powołał w całości do spadku wnuka (syna swojego syna). W testamencie tym dokonał również zapisu działki budowlanej na rzecz swojej wnuczki - wnioskodawczyni. W dniu 20 października 2004 r. dziadek zmarł. Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 18 czerwca 2008 r. spadek po zmarłym dziadku nabył w całości jego wnuk. Spadkobierca ten do dnia dzisiejszego nie wykonał jeszcze zapisu testamentowego, ma zamiar to uczynić w tym roku po dokonaniu podziału geodezyjnego gruntu, który nabył w drodze spadku. Zapis na rzecz wnioskodawczyni zostanie wykonany przed notariuszem z zachowaniem formy aktu notarialnego ponieważ czynność dotyczy przeniesienia własności nieruchomości.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W przypadku gdy zapis testamentowy zostanie na rzecz wnioskodawczyni (wnuczka - zstępna) wykonany przez spadkobiercę testamentowego - kuzyna wnioskodawczyni w 2009 r., to czy nabycie w ten sposób będzie korzystało ze zwolnienia na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadku i darowizn i czy wnioskodawczyni musi sama dokonać zgłoszenia otrzymanego zapisu na druku SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od nabycia.

Zdaniem wnioskodawczyni nabycie nieruchomości w drodze zapisu testamentowego wykonanego przez spadkobiercę testamentowego w 2009 r. po zmarłym w 2004 r. dziadku jest zwolnione na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, ponieważ momentem nabycia w drodze zapisu jest dzień wykonania czyli 2009 r. a nie data śmierci zapisodawcy. Zgodnie bowiem z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny osoba na rzecz, której spadkodawca sporządził zapis w testamencie nie nabywa własności rzeczy lub praw majątkowych, wynikających z ww. praw, z chwilą otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Moment śmierci spadkodawcy nie oznacza zatem równoczesnego przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na inne podmioty tytułem zapisu. Przeniesienie takie następuje z chwilą wykonania tego prawa przez spadkobiercę na rzecz uprawnionej osoby.

W związku z powyższym nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem zapisu będące przedmiotem opodatkowania w podatku od spadków i darowizn, następuje z chwilą wykonania tych praw. Zapisobierca w celu skorzystania ze zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn również nie ma obowiązku dokonywania zgłoszenia ponieważ wykonanie zapisu zostanie ustanowione w formie aktu notarialnego, co zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadkowi darowizn zwalnia z obowiązku dokonania zgłoszenie nabycia własności rzeczy przez zapisobiercę na druku SD-Z2.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem zapisu.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze zapisu, dalszego zapisu lub z polecenia testamentowego - z chwilą wykonania zapisu, dalszego zapisu lub polecenia.

Zgodnie z art. 968 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby (zapis).

Skutkiem prawnym ustanowienia zapisu jest powstanie w chwili otwarcia spadku stosunku zobowiązaniowego pomiędzy spadkobiercą a zapisobiercą. Wprawdzie wymagalność roszczenia zapisobiercy powstaje zasadniczo, w braku odmiennej woli spadkodawcy, niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu (art. 970 k.c.), jednakże dopiero spełnienie świadczenia skutkuje wykonaniem nałożonego na spadkobiercę zobowiązania.

Zatem osoba na rzecz której spadkodawca sporządził zapis w testamencie nie nabywa własności rzeczy lub praw majątkowych, wynikających z ww. praw, z chwilą otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Moment śmierci spadkodawcy nie oznacza zatem równoczesnego przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na inne podmioty tytułem zapisu. Uprawnienie zapisobiercy ma bowiem charakter prawa majątkowego, jest roszczeniem o przeniesienie własności przedmiotu zapisu. Spełnienie świadczenia skutkuje wykonaniem nałożonego na spadkobiercę zobowiązania. To oznacza, że momentem nabycia rzeczy lub praw majątkowych w drodze zapisu jest chwila wykonania zapisu, czyli moment przeniesienia własności tych rzeczy lub praw majątkowych.

Z treści złożonego wniosku wynika, że dziadek wnioskodawczyni, zmarły w dniu 20 października 2004 r., w testamencie dokonał na jej rzecz zapisu działki. Postanowieniem Sądu Rejonowego z dnia 18 czerwca 2008 r. spadek po zmarłym dziadku nabył w całości jego wnuk. Spadkobierca nie wykonał jeszcze zapisu testamentowego, ma zamiar to uczynić w 2009 r. Zapis na rzecz wnioskodawczyni zostanie wykonany przed notariuszem z zachowaniem formy aktu notarialnego.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że jeżeli w 2009 r. nastąpi wykonanie zapisu ustanowionego przez zmarłego w 2004 r. dziadka (wstępnego) na rzecz wnioskodawczyni poprzez przeniesienie własności działki z zachowaniem formy przewidzianej dla tej czynności tj. w formie aktu notarialnego to nabycie ww. działki, w drodze zapisu o którym mowa w art. z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, nastąpi z chwilą wykonania tego prawa przez spadkobiercę na rzecz uprawnionej osoby tj. w 2009 r. Wobec czego do ww. nabycia będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązujące w 2009 r. a nie przepisy obowiązujące w 2004 r., tj. w chwili otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy).

Zatem w tej części stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

Powyższy przepis wyraźnie zawęża zakres wyjątku odnośnie braku zgłoszenia nabycia - do umów. Jeżeli nabycie następuje wskutek jednostronnej czynności prawnej (np. testamentu), to podlega zgłoszeniu na zasadach ogólnych, choćby czynność ta miała formę aktu notarialnego. Należy zaznaczyć, że nabycia tytułem zapisu testamentowego nie można utożsamiać z nabyciem na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. Nabycie tytułem zapisu testamentowego powstaje w wyniku jednostronnego oświadczenia spadkodawcy a nie na podstawie umowy, której stroną byłby zapisobierca. A zatem fakt, że wykonanie zapisu testamentowego zostanie dokonane w formie aktu notarialnego przeniesienia własności działki na zapisobiercę nie zmienia tytułu, na podstawie którego nabycie nastąpiło.

Zatem brak jest podstaw do stwierdzenia, iż omawiane nabycie nastąpiło na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. To oznacza, że aby wnioskodawczyni mogła skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 4a ust. 1 cyt. ustawy o podatku od spadków i darowizn zobowiązana jest zgłosić nabycie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, na formularzu SDZ-2.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni w tym zakresie uznać należy za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku - Białej ul. Traugutta 2a, 43-330 Bielsko - Biała.