IBPBII/1/436-126/09/TK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 maja 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 13 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w drodze licytacji sądowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 13 maja 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania nabycia własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego w drodze licytacji sądowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W związku z postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym przez komornika sądowego przeciwko dłużnikowi o egzekucję świadczeń pieniężnych, w dniu 10 września 2008 r. odbyła się publiczna licytacja nieruchomości, tj. #189; jego udziału we własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego. Przedmiotowy lokal mieszkalny posiadał założoną księgę wieczystą i wchodził w skład Spółdzielni Mieszkaniowej. Po wstępnym spełnieniu warunków, tj. wpłaceniu wadium, wnioskodawca przystąpił do licytacji sądowej i w obecności komornika sądowego nabył prawo do licytowania nieruchomości, tj. #189; udziału we własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego. Zgodnie z treścią art. 998 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego po uprawomocnieniu się przybicia i wykonaniu warunków licytacyjnych Sąd w dniu 30 października 2008 r. wydał postanowienie o przysądzeniu własności na korzyść wnioskodawcy. Postanowienie uprawomocniło się w dniu 14 stycznia 2009 r. W ten sposób Sąd potwierdził i przysądził udział wnioskodawcy w wysokości #189; udziału we własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego będącego przedmiotem licytacji sądowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nabycie ww. nieruchomości - #189; udziału we własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego w drodze sądowego postępowania egzekucyjnego, a następnie potwierdzonego prawomocnym postanowieniem Sądu, korzysta z wyłączenia przewidzianego w art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, stosownie do art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. nie podlegają podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym. Zgodnie z art. 45-50 Kodeksu cywilnego rzeczami w rozumieniu prawa są przedmioty materialne, które dzielą rzeczy na nieruchomości (gruntowe, budynkowe, lokalowe) i ruchomości. Za części składowe nieruchomości uważa się także prawa związane z jej własnością. Według art. 172 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem rzeczowym zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Do egzekucji z własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu stosuje się odpowiednio przepisy o egzekucji z nieruchomości. Dokonanie opisanej we wniosku licytacji sądowej (egzekucji sądowej) było możliwe po wykonaniu koniecznych czynności m.in. opisu oraz wyceny nieruchomości w tym przypadku #189; części udziału we własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności przenosi własność na nabywcę i jest tytułem do ujawnienia na rzecz nabywcy prawa własności przez wpis w księdze wieczystej. Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest także tytułem egzekucyjnym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości (art. 999 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego). W świetle powołanych przepisów w przedmiotowej sprawie nabycie nieruchomości - #189; udziału we własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego w drodze licytacji sądowej postępowania egzekucyjnego korzysta z wyłączenia przewidzianego w art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i nie podlega opodatkowaniu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Wynikająca z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zasada stanowi, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w tym katalogu. W art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy wymienione zostały umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. W myśl art. 1 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy zakresowi przedmiotowemu ustawy podlegają także orzeczenia sądów, w tym również polubownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w punktach 1 i 2. Dyspozycja zawarta w art. 1 ust. 2 przedmiotowej ustawy stanowi, że ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o czynnościach cywilnoprawnych, przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do przedmiotów opodatkowania określonych w ust. 1 pkt 2 i 3.

Zgodnie z brzmieniem art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają temu podatkowi umowy sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym. Użyte w przepisach ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych pojęcie rzeczy należy interpretować zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), który w art. 45 stanowi, iż rzeczami są tylko przedmioty materialne. Dzielą się one na nieruchomości (gruntowe, budynkowe, lokalowe) i ruchomości.

Kodeks cywilny w art. 46 precyzuje również, że nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności. W związku z tym, że Kodeks cywilny nie zawiera definicji rzeczy ruchomych, przyjmuje się, że rzeczami ruchomymi są przedmioty materialne nie będące nieruchomościami.

Natomiast własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego należy do ograniczonych praw rzeczowych, o których mowa w art. 244 § 1 Kodeksu cywilnego. Cechą charakterystyczną ograniczonych praw rzeczowych jest to, że są to prawa związane z rzeczą - w przypadku przedmiotowego prawa - z nieruchomością.

Szczegółowe unormowania dotyczące własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu zawarte są w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.). Zgodnie z art. 172 ust. 1 tej ustawy własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca nabył #189; udziału we własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego w drodze licytacji sądowej w postępowaniu egzekucyjnym.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, że nabycie #189; udziału we własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego w postępowaniu egzekucyjnym, na gruncie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych kwalifikowane jest jako sprzedaż prawa majątkowego, a nie jako sprzedaż rzeczy i z tej przyczyny podlega temu podatkowi na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) w związku z art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem z tytułu ww. czynności stosownie do regulacji art. 3 ust. 1 pkt 3 i art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądu i ciąży na kupującym. W konsekwencji podstawą opodatkowania zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest wartość rynkowa przedmiotowego prawa majątkowego. Natomiast stawka podatku stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a) ww. ustawy wynosi 2%.

Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że tylko licytacyjna sprzedaż lokalu mieszkalnego, co do którego spółdzielnia mieszkaniowa ustanowiła odrębną własność, jako sprzedaż rzeczy (nieruchomości), jest z mocy art. 2 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych. Ze zwolnienia tego nie korzysta natomiast licytacyjna sprzedaż własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu, gdyż przedmiotem zbycia jest tu prawo, a nie rzecz. Tym samym wnioskodawca na mocy art. 10 ust. 1 ww. ustawy był obowiązany, bez wezwania organu podatkowego, złożyć deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (p.c.c.-3) oraz obliczyć i wpłacić podatek w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.