IBPBII/1/436-121/10/AŻ - Skutki podatkowe umowy pożyczki zawartej w roku 2000.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 24 maja 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 24 maja 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych (opłaty skarbowej) w zakresie skutków podatkowych zawartej umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 24 maja 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych (opłaty skarbowej) w zakresie skutków podatkowych zawartej umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W październiku 2000 r. zawarta została umowa pożyczki pieniężnej. Pożyczkodawcą był obywatel USA, a pożyczkobiorcą obywatel polski spokrewniony z pożyczkodawcą. umowa spisana została w Polsce, podpisana przez obywatela Polski, a następnie wysłana do USA, gdzie zaakceptował i podpisał ją obywatel USA, a następnie odesłał jeden egzemplarz z powrotem do pożyczkobiorcy w Polsce. Od umowy pożyczki nie został odprowadzony podatek, gdyż zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych "czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Polski". Propozycję pożyczki złożył obywatelowi Rzeczpospolitej Polskiej obywatel USA nakreślając ogólnie warunki, pod którymi był skłonny pożyczyć pieniądze. Przedmiotem pożyczki miały być pieniądze w postaci gotówki. Gotówkę tę miał przekazywać pożyczkobiorcy pożyczkodawca osobiście lub poprzez osoby trzecie przy okazji wizyt w Polsce w ilości zgodnej z limitem przewozu czyli maksymalnie 10 tys. dolarów jednorazowo. Odbiór gotówki każdorazowo pożyczkobiorca miał kwitować. Szczegóły umowy dopracował pożyczkobiorca określając miedzy innymi warunki spłaty, na których był w stanie pożyczyć pieniądze. Następnie umowa w formie akceptowanej przez pożyczkobiorcę przesłana została do pożyczkodawcy, który po zapoznaniu się z jej szczegółami również ją zaakceptował. W związku z tym, że stwierdzono iż umowa niniejsza nie pociąga za sobą konieczności zapłacenia podatku nie złożono informacji o tej umowie w urzędzie skarbowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z zawartą umową pożyczki należało opłacić podatek oraz zawiadomić urząd skarbowy o fakcie zawarcia umowy pożyczki czy też nie w związku z tym, że zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych "czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Polski", a czynności cywilnoprawne jak umowa pożyczki mają charakter konsensualny czyli dochodzą do skutku przez zgodne oświadczenie woli obu stron niezależnie od tego, kiedy zachodzą faktyczne skutki czynności prawnej.

Czy właściwa jest interpretacja, że skoro zgodne oświadczenie woli obu stron nastąpiło po zapoznaniu się z umową pożyczki przez obywatela USA, co potwierdził złożeniem swojego podpisu pod umową uprzednio podpisaną przez obywatela Rzeczpospolite Polskiej i miało to miejsce na terytorium USA to czynność cywilnoprawna miała miejsce poza granicami Polski.

Czy w związku z tym, że w momencie podpisywania umowy pieniądze będące jej przedmiotem również znajdowały się poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej, to nie zostały spełnione oba warunki pod którymi powyższa umowa byłaby opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych, a jedynie ten, że miejscem zamieszkania pożyczkobiorcy w momencie podpisywania umowy pożyczki była Polska.

Czy miejsce podpisania umowy za granicą ma znaczenie tzn. czy analogiczna umowa podpisana w kraju trzecim nie będącym miejscem zamieszkania żadnej ze stron umowy również nie niesie za sobą konsekwencji podatkowych.

Czy obecnie ma znaczenie fakt, iż kraj trzeci będący miejscem podpisania umowy jest członkiem Unii Europejskiej lub nie jest w świetle przepisów określających zaistnienie lub też niezaistnienie obowiązku podatkowego od umowy pożyczki.

Wnioskodawczyni wskazała, iż przedmiotem umowy pożyczki były pieniądze, które w momencie zawierania umowy znajdowały się za granicą Polski w USA pieniądze te miały być przekazane w formie gotówkowej, można więc zaliczyć je do rzeczy.

W związku z tym, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych określa dwa warunki, w których umowa cywilnoprawna jaką jest umowa pożyczki jest opodatkowana jeżeli jej przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą to niespełnienie jednego z tych warunków skutkuje brakiem konieczności opodatkowania umowy pożyczki.

Wnioskodawczyni wskazała również, iż w art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy zapisano, że opodatkowanie umowy pożyczki jeżeli jej przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą ma miejsce wówczas, gdy miejscem zamieszkania lub siedziby nabywcy jest Rzeczpospolita Polska i gdy czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W przypadku, którego dotyczy to zapytanie miejsce zamieszkania nabywcy znajduje się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, lecz czynność cywilnoprawna nie została dokonana na jej terytorium, ponieważ druga strona umowy - pożyczkodawca zapoznał się z treścią umowy i podpisał tę umowę już po podpisaniu jej przez pożyczkobiorcę w Polsce i dopiero od tego momentu można mówić o zgodnym oświadczeniu woli stron, które jest warunkiem dojścia do skutku czynności cywilnoprawnych jak umowa pożyczki.

Jako że niniejsza umowa pożyczki zwolniona jest od opodatkowania, to niezłożenie druku p.c.c., zdaniem wnioskodawczyni, nie niesie za sobą żadnych konsekwencji, gdyż złożenie tego druku związane jest z obowiązkiem podatkowym, którego w tym przypadku brak.

Wnioskodawczyni stwierdziła również, że miejsce podpisania umowy za granicą nie ma znaczenia ponieważ w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli przedmiotem umowy są rzeczy znajdujące się w chwili podpisania umowy za granicą to, aby umowa taka była opodatkowana - czynność cywilnoprawna w postaci podpisania umowy musi mieć miejsce na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, choć podstawą rozstrzygnięcia są inne przepisy niż przepisy powołane przez wnioskodawczynię.

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż w październiku 2000 r. zawarta została umowa pożyczki. Przedmiotem umowy pożyczki były pieniądze, które w momencie zawierania umowy znajdowały się za granicą Polski w USA. Pożyczkodawcą był obywatel USA, a pożyczkobiorcą obywatel polski spokrewniony z pożyczkodawcą. Umowa spisana została w Polsce, podpisana przez obywatela Polski, a następnie wysłana do USA, gdzie zaakceptował i podpisał ją obywatel USA, a następnie odesłał jeden egzemplarz z powrotem do pożyczkobiorcy w Polsce. Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, iż z uwagi na treść art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przedmiotowa umowa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jednakże należy wskazać, iż przywoływana przez wnioskodawczynię ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 86, poz. 959) weszła w życie 1 stycznia 2001 r. Zgodnie z art. 14 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych do czynności cywilnoprawnych dokonanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się przepisy obowiązujące w chwili dokonania czynności. Skutki podatkowe przedmiotowej umowy pożyczki należy zatem analizować w świetle przepisów obowiązujących w momencie jej zawarcia. Wówczas (tekst jedn. w 2000 r.) zawarcie umowy pożyczki, jako czynności cywilnoprawnej podlegało ustawie z dnia 31 stycznia 1989 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 1989 r. Nr 4, poz. 23 z późn. zm.).

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 lit. c) ustawy o opłacie skarbowej, opłacie skarbowej podlegają umowy pożyczki.

Zgodnie z art. 1 ust. 3 ww. ustawy o opłacie skarbowej (w brzmieniu obowiązującym w 2000 r.) czynności cywilnoprawne, o których mowa w ust. 1 pkt 2 oraz w ust. 2, podlegają opłacie skarbowej, z zastrzeżeniem ust. 4, jeżeli dotyczą rzeczy znajdujących się w Polsce lub praw majątkowych podlegających wykonaniu w Polsce. W myśl art. 5 pkt 3 ww. ustawy obowiązek uiszczenia opłaty skarbowej powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Jeżeli zatem przedmiotem umowy pożyczki zawartej w 2000 r. były pieniądze, które w momencie zawierania umowy znajdowały się za granicą Polski wówczas zawarcie umowy nie podlegało opłacie skarbowej. Ustawa o opłacie skarbowej (w przeciwieństwie do ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych) nie zawierała bowiem przepisów, które uzależniałyby opodatkowanie opłatą skarbową określonej czynności cywilnoprawnej, jeżeli jej przedmiotem były rzeczy znajdujące się za granicą w zależności od miejsca zawarcia umowy (dokonania czynności cywilnoprawnej).

Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (w brzmieniu obowiązującym obecnie) czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodzić się zatem należy ze stanowiskiem wnioskodawczyni, w którym stwierdza, iż jeżeli obecnie przedmiotem umowy są rzeczy znajdujące się w chwili podpisania umowy za granicą to, aby umowa taka była opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych - czynność cywilnoprawna w postaci podpisania umowy musi mieć miejsce na terenie Rzeczpospolitej Polskiej (przy założeniu, że nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej). Okoliczność podpisania umowy w kraju nie będącym miejscem zamieszkania żadnej ze stron umowy pożyczki oraz to czy kraj ten jest lub nie jest członkiem Unii Europejskiej nie zmienia faktu, że w świetle art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa jest podpisana za granicą.

Reasumując wskazać należy, iż skoro przedmiotem umowy były pieniądze, które w momencie zawierania umowy (tekst jedn. 2000 r.) znajdowały się za granicą Polski to zgodnie z art. 1 ust. 3 ww. ustawy o opłacie skarbowej zawarcie przedmiotowej umowy nie spowodowało obowiązku zapłaty opłaty skarbowej oraz obowiązku zgłoszenia tego faktu do urzędu skarbowego.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe, mimo iż skutki podatkowe zawartej umowy należało analizować w świetle ustawy o opłacie skarbowej, nie zaś ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, na przepisy której to ustawy wskazywała wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.