IBPBII/1/436-12/08/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 7 listopada 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 12 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zastosowania właściwego brzmienia przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest prawidłowe.

W dniu 12 listopada 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zastosowania właściwego brzmienia przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W przedmiotowym wniosku został przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 17 lutego 1994 r. zmarła matka wnioskodawcy. Spadkodawczyni w dniu śmierci była wdową, miała dwoje pełnoletnich dzieci - wnioskodawcę i jego siostrę.

Wnioskodawca zamierza wszcząć postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku po matce. W skład spadku wchodzą dwie kamienice.

Na dzień śmierci spadkodawczyni w jednej z nich znajdowało się 6 mieszkań wynajmowanych lokatorom, którzy w latach poprzedzających uzyskali na te lokale przydziały z Urzędu Miasta, jeden lokal wynajmowany na podstawie umowy oraz jeden lokal zajmowany przez wnioskodawcę na własne cele mieszkaniowe. W budynku tym znajduje się suterena, w której wnioskodawca po adaptacji prowadzi działalność gospodarczą.

W drugiej kamienicy znajdowało się 6 mieszkań wynajmowanych wyłącznie lokatorom, którzy w latach poprzedzających uzyskali na te lokale przydziały z Urzędu Miasta.

W chwili obecnej w pierwszej kamienicy znajdują się 3 mieszkania wynajmowane lokatorom, którzy w latach poprzedzających uzyskali na te lokale przydziały z Urzędu Miasta, 4 mieszkania wynajmowane na podstawie umowy oraz jeden lokal zajmowany przez wnioskodawcę. W drugiej kamienicy znajdują się 3 mieszkania wynajmowane lokatorom, którzy w latach poprzedzających uzyskali na te lokale przydziały z Urzędu Miasta oraz 3 mieszkania wynajmowane na podstawie umowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w przypadku sądowego stwierdzenia nabycia spadku przez wnioskodawcę zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od spadków i darowizn uregulowane w treści artykułu 4 ustęp 1 punkt 13 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu sprzed nowelizacji z dnia 16 listopada 2006 r....

Zdaniem wnioskodawcy w przypadku sądowego stwierdzenia nabycia spadku zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku od spadków i darowizn uregulowane w treści artykułu 4 ustęp 1 punkt 13 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu sprzed nowelizacji z dnia 16 listopada 2006 r.

Zgodnie z treścią art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku.

Jednakże wnioskodawca w niniejszej sprawie miał obowiązek złożenia zeznania podatkowego wypływający z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 września 1981 r. w sprawie podatku od spadków i darowizn (w brzmieniu na dzień powstania obowiązku), który stwierdza, iż zeznania podatkowe o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze spadku należy składać właściwemu miejscowo urzędowi skarbowemu w terminie 1 miesiąca od dnia przyjęcia spadku. Ponieważ wnioskodawca nie złożył zeznania podatkowego, zgodnie z przepisem szczególnym - w stosunku do ogólnych zasad - art. 6 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia sądowego stwierdzającego prawo do spadku. (tak: Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Białymstoku z dnia 3 sierpnia 1995 r. SA/Bk 35/95 oraz Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego - Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie z dnia 23 stycznia 1997 r. I SA/Kr 618/96)

W obliczu powyższego, skoro obowiązek podatkowy powstanie w dniu uprawomocnienia się orzeczenia sądowego, to właśnie ten dzień ma znaczenie dla określenia przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn, które będą miały zastosowanie w sprawie.

Należy zauważyć, iż ostatnia nowelizacja ww. ustawy uzależniła stosowanie znowelizowanych przepisów nie od dnia powstania obowiązku podatkowego, a od dnia nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych (art. 3 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych), co nastąpiło w opisywanym stanie faktycznym przed wejściem w życie nowelizacji i wcześniej niż obowiązek podatkowy.

W związku z powyższym, nowelizacja ta nie może znaleźć zastosowania w sprawie, tak więc dla oceny obowiązku podatkowego znajdą zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu sprzed nowelizacji z dnia 16 listopada 2006 r., w tym zwolnienie uregulowane w art. 4 ust. 1 pkt 13.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2007 r. podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. spadku.

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 k.c.).

Z treści wniosku wynika, że wnioskodawca nabył w drodze spadku po zmarłej w 1994 r. matce dwie kamienice i zamierza wszcząć postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku.

Zatem w przedmiotowej sprawie z uwagi na fakt nabycia spadku przed wejściem w życie od 1 stycznia 2007 r. znowelizowanej ustawy o podatku od spadków i darowizn będą miały zastosowanie przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie z art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (...).

W przypadku nabycia majątku spadkodawcy w drodze dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku - art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy, w przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadów i darowizn podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Podstawę opodatkowania - zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy - stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru. Przy określaniu podstawy opodatkowania ustawodawca nakazuje uwzględniać stan rzeczy z dnia nabycia, dlatego wydatki ponoszone przez spadkobierców na odziedziczoną nieruchomość po tym czasie nie powinny podnosić jej wartości.

Natomiast zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 13 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie m.in. w drodze spadku budynku, w części zajętej przez osoby trzecie na podstawie umowy najmu, do których maja zastosowanie przepisy o czynszu regulowanym, określonym w ustawie z dnia 2 lipca 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych.

Fakt uchylenia ww. ustawy o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych i zastąpienie jej ustawą z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego nie stanowi przeszkody do zastosowania zwolnienia z art. 4 ust. 1 pkt 13 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przy czym oceny w kwestii spełnienia warunków uprawniających do zwolnienia - co do zasady - należy dokonać na moment nabycia, czyli w przedmiotowej sprawie na dzień śmierci matki wnioskodawcy, która miała miejsce w 1994 r.

Zwolnienia określone w art. 4 ust. 1 ww. ustawy stosuje się, jeżeli nabywca jest obywatelem polskim lub ma miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zatem biorąc pod uwagę opisane we wniosku zdarzenie przyszłe oraz przedstawiony powyżej stan prawny, należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie z uwagi na to, że nabycie spadku nastąpiło w 1994 r. będą miały zastosowanie przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., w tym art. 4 ust. 1 pkt 13 tej ustawy.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy w tym zakresie jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.