IBPBII/1/436-110/10/AŻ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 23 kwietnia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 7 maja 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawartej umowy pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 7 maja 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawartej umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) zaciągnął pożyczkę pieniężną od innej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącej działalność gospodarczą (pożyczkodawca). Pożyczka udzielona została ze środków własnych pożyczkodawcy. Zgodnie z umową pożyczka udzielona została za wynagrodzeniem, jest oprocentowana. Umowa została zawarta i wykonana na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i siedziby obydwu podmiotów także znajdują się na terenie kraju. Wnioskodawca nie jest właścicielem (wspólnikiem lub akcjonariuszem) podmiotu będącego pożyczkodawcą. Zarówno pożyczkodawca, jak i pożyczkobiorca są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, prowadzącymi działalność gospodarczą. We wpisanym do rejestru handlowego przedmiocie działalności pożyczkodawcy nie są w chwili obecnej wymienione usługi pośrednictwa finansowego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zgodnie z przepisem art. 2 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki, zawarta pomiędzy wnioskodawcą a pożyczkodawcą podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, tj. czy wnioskodawca (pożyczkobiorca) jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia tej umowy.

Zdaniem wnioskodawcy, w ramach przedstawionego wyżej stanu faktycznego, czynność cywilnoprawna w postaci umowy pożyczki pieniężnej nie podlega, na mocy przepisu art. 2 ust. 4 ustawy, podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z powołanym wyżej przepisem czynność nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania danej czynności prawnej jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług (z pewnymi wyłączeniami, w niniejszej sprawie niemającymi jednak zastosowania).

Wnioskodawca wskazał, iż umowa pożyczki jest zdefiniowana w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) jako umowa, w której "dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości." Innymi słowy umowa pożyczki jest czynnością prawną, której skutkiem jest obowiązek spełnienia określonego świadczenia.

Na podstawie przepisów art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, "przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Z powyższego wynika zatem, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów. Zdaniem wnioskodawcy oczywistym jest, że udzielenie oprocentowanej pożyczki pieniężnej (zawarcie tego rodzaju umowy pożyczki), zaliczyć należy do przewidzianego w powołanym przepisie szerokiego kręgu usług. Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, "podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności." Działalność gospodarcza w rozumieniu tej ustawy, to działalność obejmująca "wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych." Wykonywanie usług w postaci udzielania pożyczek należy do działalności gospodarczej w przedstawionym powyżej rozumieniu. Ponadto należy wskazać, że częstotliwość, o której mowa w przepisie art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, odnosi się do całości działania podatnika, a nie do poszczególnych jej rodzajów.

Skoro opisana wyżej czynność udzielenia pożyczki została wymieniona w klasyfikacjach statystycznych jako usługa pośrednictwa finansowego i nie mieści się w zakresie wyłączenia ze zwolnienia z opodatkowania przewidzianego w Załączniku Nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług, zdaniem wnioskodawcy, będzie ona korzystała w całości ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 1 tejże ustawy. W konsekwencji, udzielanie pożyczek oprocentowanych (zawieranie umów pożyczki), jako element prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z tym, że - wobec charakteru prawnego i istoty umowy pożyczki - usługa w postaci udzielenia pożyczki korzysta ze zwolnienia od tego podatku (art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zw. z poz. 3 zał. nr 4 do tej ustawy).

Wobec powyższego należy uznać, że udzielenie przez dany podmiot pożyczki, w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, zaliczyć należy do sfery zawodowej jednostki i uznać za rodzącą obowiązek w podatku od towarów i usług, także wtedy, gdy czynności tego rodzaju nie są wymienione w przedmiocie działalności wpisanym w rejestrze handlowym. Uzasadnieniem takiego poglądu jest również przepis art. 5 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym "czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa." Z powołanego przepisu wnioskować można, że dla opodatkowania podatkiem od towarów i usług określonej czynności nie ma znaczenia, czy jej rodzaj został wymieniony w umowie spółki lub zgłoszony do KRS. Bez znaczenia pozostaje także kwestia częstotliwości udzielania pożyczek przez pożyczkodawcę, bowiem poszczególne rodzaje czynności dokonywane w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez pożyczkodawcę (w tym np. udzielanie pożyczek) powinny podlegać podatkowi od towarów i usług, nawet, jeżeli dany rodzaj czynności zostałby wykonany jednorazowo, jednakże w okolicznościach wskazujących na chęć ich wykonywania w charakterze częstotliwym. W przypadku, gdy w momencie wykonywania czynności, podmiot posiada zamiar wykonywania takich czynności w sposób częstotliwy, wówczas występując w charakterze podatnika VAT wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem wnioskodawcy, czynność polegająca na udzieleniu pożyczki korzysta w całości ze zwolnienia przewidzianego w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem zgodnie z załącznikiem nr 4 do tej ustawy, zwolnione od podatku są m.in. usługi pośrednictwa finansowego opisane w sekcji J ex 65-67 według PKWiU (z pewnymi wyłączeniami, pozostającymi jednak dla niniejszej sprawy bez znaczenia), co w dalszej konsekwencji powoduje, że wnioskodawca nie jest zobowiązany (jako pożyczkobiorca) do zapłaty z tytułu zawarcia tej umowy podatku od czynności cywilnoprawnych. Skoro czynność w postaci udzielenia pożyczki oprocentowanej (zawarcie umowy pożyczki), podlega opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług, to jednocześnie wyłączona będzie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Ponadto, bez znaczenia pozostaje fakt czy strona z tytułu danej czynności prawnej faktycznie podlega opodatkowaniu, czy też - jak to ma miejsce w niniejszej sprawie - jest podatnikiem podatku od towarów i usług zwolnionym z obowiązku zapłaty podatku na podstawie przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 3 załącznika nr 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

Na poparcie swojego stanowiska wnioskodawca powołał orzeczenia:

* Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2002 r. (sygn. akt III RN 146/01),

* Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2009 r., (sygn. akt III SA/Wa 154/09),

* Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 lipca 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 3554/06),

* Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 lutego 2008 r., (sygn. akt I SA/Kr 411/07).

Wnioskodawca wskazał również na pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście z dnia 26 czerwca 2007 r. (znak PM/436-3/07/MS) oraz interpretacje:

* Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2007 r. (łP- PP2-443-273/07-2/BM) oraz z dnia 31 grudnia 2007 r. (IBPP2/443-165/07/RSz),

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 października 2008 r. (IPPB2/436-294/08- 4/MZ),

* Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 17 sierpnia 2009 r., (IBPB II/1/436-135/09/TK),

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26 stycznia 2009 r. (IPPB2/436-425/08-4/MZ),

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 października 2009 r. (ILPB2/436-128/09-2/MK),

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 20 sierpnia 2009 r. (ILPB2/436-89/09-7/MK).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie zaznaczyć należy, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest - zgodnie ze złożonym wnioskiem - ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy, podatkowi temu podlegają umowy pożyczki lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Ponieważ w ustawie brak jest definicji umowy pożyczki, w tym zakresie należy posiłkować się uregulowaniami zawartymi w ustawie - Kodeks cywilny.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy ciąży, przy umowie pożyczki, na biorącym pożyczkę.

W ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 22 kwietnia 2010 r., nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Należy jednak zaznaczyć, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z tym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja będzie podlegać regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wnika, iż wnioskodawca (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) zaciągnął pożyczkę pieniężną od innej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzącej działalność gospodarczą (pożyczkodawca). Umowa została zawarta i wykonana na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i siedziby obydwu podmiotów także znajdują się na terenie kraju. Zarówno pożyczkodawca, jak i pożyczkobiorca są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, prowadzącymi działalność gospodarczą.

Zaznaczyć należy, iż niniejszą interpretacją - zgodnie ze złożonym wnioskiem - nie rozstrzyga się czy czynność udzielenia pożyczki jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub też jest z tego podatku zwolniona.

W przedmiotowej sprawie, podlegająca generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowa pożyczki będzie wyłączona z opodatkowania tym podatkiem na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o ile w świetle przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) umowa pożyczki uznana zostanie za podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem lub mieszczącą się w zakresie zwolnienia od tego podatku.

Jeżeli zatem prawidłowe są ustalenia wnioskodawcy co do tego, że usługa udzielanej przez wnioskodawcę pożyczki w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług podlega uregulowaniom tejże ustawy, to pożyczka nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zatem stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.