IBPBII/1/436-109/10/ŚS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 10 maja 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku:

* w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego - jest nieprawidłowe,

* w części dotyczącej określenia terminu do złożenia zgłoszenia o nabyciu w drodze spadku rzeczy i praw majątkowych - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 maja 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych nabycia spadku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 30 grudnia 2008 r. zmarła spadkodawczyni (matka wnioskodawczyni), która pozostawiła po sobie testament, z treści którego wynikało, że po jej śmierci przekazuje ona na własność, wraz z całym dorobkiem mieszkanie położone przy Alei X. w K. o powierzchni 34,81 m² (które stanowi jedyny składnik masy spadkowej po tejże zmarłej) swojej wnuczce E. - córce K. i J. W dniu 7 grudnia 2009 r. w Sądzie Rejonowym Wydział I Cywilny został złożony wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po tejże zmarłej na podstawie wyżej opisanego testamentu. W dniu 15 marca 2010 r. Sąd Rejonowy Wydział I Cywilny wydał postanowienie, z treści którego wynika, że spadek po spadkodawczyni na podstawie ustawy wprost nabyła wnioskodawczyni oraz wnuczka zmarłej pani M. każda po 1/2 części. Zgodnie z uzasadnieniem do tego postanowienia, jak wskazuje wnioskodawczyni, Sąd nie uwzględnił sporządzonego przez spadkodawczynię testamentu stwierdzając, że jest on nieważny. Wnioskodawczyni osobiście dowiedziała się o swoim tytule do dziedziczenia dopiero w dniu 15 marca 2010 r., to jest w dniu wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, gdyż do tego dnia wnioskodawczyni była pewna, że sporządzony przez spadkodawczynię testament jest ważny i zgodnie z nim spadkobierczynią jest wnuczka spadkodawczyni pani E.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Jak rozumieć art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn w wyżej podanym stanie faktycznym, a w szczególności jak interpretować 6 miesięczny termin do zgłoszenia nabycia własności.

Jak rozumieć chwilę powstanie obowiązku podatkowego w świetle art. 6 ustawy o podatków od spadków i darowizn; czy obowiązek podatkowy w przypadku wnioskodawczyni powstał z chwilą wydania postanowienia czy też z chwilą śmierci spadkodawczyni.

Zdaniem wnioskodawczyni, obowiązek podatkowy powstał z dniem 15 marca 2010 r. tj. z dniem wydania przez Sąd postanowienia, gdyż wcześniej wnioskodawczyni była przekonana, że cały spadek po spadkodawczyni przypadnie zgodnie z testamentem jej wnuczce pani E. i nie miała możliwości dowiedzenia się o swoim tytule do spadku wcześniej. Wnioskodawczyni stwierdziła, iż wedle jej wiedzy testament sporządzony przez zmarłą spadkodawczynię był poprawny i nie było podstaw do jego odrzucenia, jednakże Sąd postanowił odmiennie; z uwagi na ten fakt wnioskodawczyni nie miała wcześniejszej możliwości dowiedzenia się o swoim tytule do spadku po zmarłej spadkobierczyni, a dopiero w dniu wydania tegoż wyżej powołanego postanowienia spadkowego. W związku z tym wnioskodawczyni uważa, że przysługuje jej zwolnienie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż termin 6 miesięczny do zgłoszenia tegoż zwolnienia biegnie od dnia 15 marca 2010 r. i upłynie w dniu 15 września 2010 r.. Wnioskodawczyni wskazuje, iż jest córką zmarłej spadkodawczyni i jako taka jest dla niej osobą bliską w rozumienia ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Spadek jest instytucją regulowaną przepisami zawartymi w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). W myśl art. 922 § 1 tej ustawy przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawnie nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 k.c.).

Stosownie do art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika iż, w dniu 30 grudnia 2008 r. zmarła spadkodawczyni (matka wnioskodawczyni). W dniu 15 marca 2010 r. Sąd Rejonowy Wydział I Cywilny wydał postanowienie, z treści którego wynika, iż spadek po spadkobierczyni na podstawie ustawy nabyła wprost wnioskodawczyni i wnuczka zmarłej spadkodawczyni. Wnioskodawczyni dowiedziała się o swoim tytule do dziedziczenia dopiero w dniu 15 marca 2010 r., to jest w dniu wydania postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej (art. 4a ust. 3 ww. ustawy).

Reasumując wnioskodawczyni skorzysta ze zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli zachowa wszystkie warunki określone w tym przepisie.

Mając powyższe na uwadze stanowisko wnioskodawczyni w części dotyczącej zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn należało uznać za prawidłowe.

Stosownie do art. 5 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. W przypadku nabycia majątku spadkodawcy tytułem dziedziczenia obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku - art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustaw.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 4 tej ustawy, w przypadku nabycia, które nie zostało zgłoszone do opodatkowania, a następnie nabycie to stwierdzono pismem obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma. Jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia. Jak z powyższego wynika, obowiązek podatkowy w przedmiotowe sprawie powstanie dopiero z dniem uprawomocnienia się postanowienia Sądu o nabyciu spadku, a nie z dniem wydania przez Sąd postanowienia o nabyciu spadku, tj. w dniu 15 marca 2010 r. To oznacza równocześnie, że początek biegu 6 - miesięcznego terminu do zgłoszenia nabycia rzeczy i praw majątkowych, o którym mowa w treści art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, nie rozpoczyna się z dniem wydania ww. postanowienia. Z treści cyt. przepisu wynika bowiem jednoznacznie, iż termin ten liczony jest od dnia uprawomocnienia się orzeczenia (postanowienia) stwierdzającego nabycie spadku.

Mając powyższe na uwadze stanowisko wnioskodawczyni w części dotyczącej momentu powstania obowiązku podatkowego oraz określenia terminu do złożenia zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia

w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.