IBPBII/1/415-990/11/HK - Skutki podatkowe wypłaty przez spółdzielnię mieszkaniową wartości rynkowej lokalu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 listopada 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 30 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty przez spółdzielnię mieszkaniową wartości rynkowej lokalu - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 listopada 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wypłaty przez spółdzielnię mieszkaniową wartości rynkowej lokalu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (Spółdzielnia) w oparciu o unormowania zawarte w art. 1711 ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową lokalu (prawa do lokalu). Ma to miejsce w sytuacji, kiedy właściciel własnościowego prawa do lokalu nie zbywa tego prawa w drodze umowy cywilnoprawnej na rzecz innej osoby, tylko oddaje lokal do dyspozycji Spółdzielni. Takie zdarzenie zaistniało w 2011 r.; Spółdzielnia wypłaciła byłemu właścicielowi własnościowego prawa do lokalu wartość rynkową lokalu, po przekazaniu lokalu na rzecz Spółdzielni. Osoba ta własnościowe prawo do lokalu nabyła w 1989 r., po wniesieniu wkładu budowlanego, natomiast prawo to wygasło w 2003 r. Przekazanie lokalu do Spółdzielni nastąpiło dopiero w 2011 r. i w tym roku Spółdzielnia wypłaciła tej osobie wartość rynkową lokalu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłata wartości rynkowej lokalu (prawa do lokalu), w części przekraczającej wniesiony wkład budowlany do Spółdzielni, w przypadku wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, stanowi dla osoby otrzymującej wypłatę przychód, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wobec czego Spółdzielnia zobowiązana byłaby do sporządzenia informacji PIT-8C.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionej sytuacji nie wystąpi po stronie osoby otrzymującej wartość rynkową lokalu przychód, gdyż Spółdzielnia nie dokonuje zwrotu wkładu lecz wypłaca wartość rynkową lokalu.

Gdyby osoba ta zbyła w 2003 r. na rzecz innej osoby swoje własnościowe prawo do lokalu, korzystałaby ze "zwolnienia" przewidzianego w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W ocenie Wnioskodawcy, przekazanie - przez posiadacza własnościowego prawa do lokalu - lokalu na rzecz Spółdzielni również stanowi "odpłatne zbycie", o którym mowa w ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, nie zachodzi obowiązek sporządzenia i przesłania do urzędu skarbowego informacji PIT-8C.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Na podstawie - przywołanego przez Wnioskodawcę - art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

W myśl natomiast art. 10 ust. 1 pkt 9 pow. ustawy, źródłem przychodów są inne źródła.

Przepis art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" wskazuje, iż zawiera on tylko przykładowe wyliczenie przychodów, co oznacza, że przysporzenia majątkowe, nie zaliczane do pozostałych źródeł przychodów stanowią przychody objęte tym przepisem.

Zgodnie natomiast z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Spółdzielnia (Wnioskodawca) - w oparciu o unormowania ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych - w związku z wygaśnięciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, wypłaciła w 2011 r. osobie uprawnionej wartość rynkową lokalu, po przekazaniu lokalu na rzecz Spółdzielni. Osoba ta własnościowe prawo do lokalu nabyła w 1989 r., po wniesieniu wkładu budowlanego, natomiast prawo to wygasło w 2003 r. Przekazanie lokalu do Spółdzielni nastąpiło w 2011 r. i w tymże roku Spółdzielnia wypłaciła tej osobie wartość rynkową lokalu.

Wskazać należy, iż skoro w przedstawionym stanie faktycznym mamy do czynienia z wygaśnięciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, to w niniejszej sprawie nie może mieć zastosowania (wskazany przez Spółdzielnię) art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż przepis ten dotyczy sytuacji, w których następuje odpłatne zbycie m.in. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. Oczywistym jest, iż czym innym jest wygaśnięcie prawa, a czym innym jego zbycie. Wygaśnięcie prawa powoduje bowiem utratę tego prawa. Jednocześnie nie jest możliwym zbycie czegoś, czego się nie posiada, gdyż jednym z głównych elementów zbycia jest przeniesienie własności przedmiotu zbycia (np. prawa). Zatem w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia ze zbyciem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu czy też zbyciem tegoż lokalu, gdyż osoba uprawniona do powyższego świadczenia nie posiadała w momencie wypłaty świadczenia przez Spółdzielnię ani spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu ani prawa własności tego lokalu, które mogłaby zbyć na rzecz Spółdzielni.

Kwestię wypłaty osobie uprawnionej wartości rynkowej lokalu, po przekazaniu lokalu na rzecz spółdzielni mieszkaniowej, regulują przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.).

W myśl art. 1711 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa, ustalona w sposób przewidziany w ust. 2, nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię, zgodnie z postanowieniami statutu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się niewniesioną przez osobę, której przysługiwało spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, część wkładu budowlanego, a w wypadku gdy nie został spłacony kredyt zaciągnięty przez spółdzielnię na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu - potrąca się kwotę niespłaconego kredytu wraz z odsetkami (art. 1711 ust. 2 ww. ustawy).

Warunkiem wypłaty wartości spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu jest opróżnienie lokalu, o którym mowa w art. 7 ust. 1 (art. 1711 ust. 3 tejże ustawy).

Należy wskazać, iż wypłata wartości rynkowej lokalu - co do zasady - stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże wypada zwrócić uwagę na art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy, stosownie do którego wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż wypłata wartości rynkowej lokalu - do wysokości wniesionego do spółdzielni mieszkaniowej wkładu - jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego, na mocy ww. art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż - analizując postanowienia ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych koniecznym jest stwierdzenie, że w wartości rynkowej lokalu, wypłaconej przez Spółdzielnię, mieści się wkład wniesiony przez członka Spółdzielni, na co wskazuje uregulowanie zawarte w art. 1711 ust. 2 analizowanej ustawy, z którego wynika, że z kwoty wypłaconej wartości rynkowej lokalu Spółdzielnia ma prawo potrącić m.in. niewniesioną część wkładu budowlanego.

Natomiast nadwyżka pomiędzy uzyskanym przychodem z tytułu wypłacenia wartości rynkowej lokalu a wniesionym wkładem stanowi przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W takim przypadku Wnioskodawca obowiązany jest do sporządzenia informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w której wykaże jako przychód podlegający opodatkowaniu różnicę między wypłaconą należnością (wartością rynkową lokalu) a wartością wniesionego do spółdzielni wkładu.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.