IBPBII/1/415-928/14/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) #8722; Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 29 października 2014 r. (data wpływu do Biura - 5 lutego 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku wystawienia informacji PIT-8C - jest nieprawidłowe.

W dniu 5 lutego 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku wystawienia informacji PIT-8C.

Z uwagi na fakt, że wniosek nie spełniał wymogów formalnych w piśmie z 9 stycznia 2015 r. znak: IBPB II/1/436-337/14/ASz oraz IBPB II/1/415-928/14/ASz wezwano do jego uzupełnienia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółdzielnia (Wnioskodawca) wskazała, że w jej zasobach znajdują się mieszkania o statusie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Zdarza się, że nastąpi śmierć osoby, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.

Spółdzielnia dopiero po otrzymaniu postanowienia o nabyciu spadku i zaświadczenia z Urzędu Skarbowego o złożeniu zgłoszenia o nabyciu wartości rzeczy i praw majątkowych wypłaca zgodnie z art. 11 ust. 2¹ i 2² ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spadkobiercom wartość rynkową lokalu mieszkalnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymany spadek w postaci wkładu mieszkaniowego w wysokości wartości rynkowej lokalu podlega także podatkowi od osób fizycznych a tym samym na Spółdzielni ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-8C, tak jak dla osób, którym wypłaca rynkową wartość mieszkania po wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego.

Zdaniem Spółdzielni, otrzymanie wkładu mieszkaniowego podlega tylko opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn #8722; art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o spadkach i darowiznach.

Zgodnie z tym przepisem podatkowi podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczpospolitej tytułem spadku. Zgodnie bowiem z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób. Nabycie spadku w formie wkładu mieszkaniowego następuje z chwilą śmierci spadkodawcy.

Oznacza to, że mają zastosowanie tylko przepisy o podatku od spadku i darowizn a nie dodatkowo także ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 21 ust. 1 pkt 50), gdyż doszłoby wtedy do podwójnego opodatkowania tej samej czynności.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Na wstępie zaznacza się, że niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku wystawienia informacji PIT-8C. Natomiast w zakresie podatku od spadków i darowizn wydano odrębne rozstrzygnięcie znak: IBPB II/1/436-337/14/ASz.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy.

Zgodnie z treścią art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenie, przy czym - co istotne - musi być ono przez podatnika otrzymane lub postawione do jego dyspozycji.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 cyt. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w powołanym powyżej przepisie ww. ustawy. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść), tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Stosownie do art. 42a ww. ustawy osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w zasobach Spółdzielni znajdują się mieszkania o statusie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Zdarza się, że nastąpi śmierć osoby, której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego.

Spółdzielnia dopiero po otrzymaniu postanowienia o nabyciu spadku i zaświadczenia z Urzędu Skarbowego o złożeniu zgłoszenia o nabyciu wartości rzeczy i praw majątkowych wypłaca zgodnie z art. 11 ust. 2¹ i 2² ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych spadkobiercom wartość rynkową lokalu mieszkalnego.

Kwestię wypłaty wartości rynkowej lokalu mieszkalnego regulują przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1222).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Przyczynami wygaśnięcia lokatorskiego prawa do lokalu mogą być (oprócz wykluczenia ze spółdzielni) m.in. śmierć uprawnionego i wykreślenie z rejestru członków, a także rezygnacja z członkostwa.

W wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu (art. 11 ust. 2¹ ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Warunkiem wypłaty, o której mowa w ust. 2¹, jest opróżnienie lokalu (art. 11 ust. 2⁴ ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych).

Na podstawie zaś art. 11 ust. 2² cyt. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu.

Przechodząc na grunt przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Z literalnego brzmienia powołanego przepisu wynika zatem, iż wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody podlegające przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.), podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności m.in. praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. dziedziczenia.

Stosownie natomiast do art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, przechodzące z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie. W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami.

Stosownie zaś do treści art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego stosuje się przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Do momentu zniesienia tej współwłasności lub dokonania działu spadku, spadkobiercy są współwłaścicielami rzeczy i praw wchodzących w skład spadku. Jednak zgodnie z art. 1036 ww. ustawy istnieje możliwość rozporządzenia przez spadkobierców prawem lub rzeczą należącą do spadku, mimo istnienia współwłasności, jeśli następuje to za zgodną wolą wszystkich spadkobierców.

Z kolei wkład mieszkaniowy związany jest ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu. Członkowie spółdzielni są obowiązani wnieść ww. wkład w celu uczestniczenia w pokryciu kosztów budowy lokalu.

Powyższe wynika z art. 9 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, który stanowi, że przez umowę o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zobowiązuje się oddać członkowi lokal mieszkalny do używania, a członek zobowiązuje się wnieść wkład mieszkaniowy oraz uiszczać opłaty określone w ustawie i w statucie spółdzielni.

Natomiast w myśl art. 9 ust. 3 ww. ustawy spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest niezbywalne, nie przechodzi na spadkobierców i nie podlega egzekucji. Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego powstaje z chwilą zawarcia między członkiem a spółdzielnią umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Umowa powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie pisemnej (art. 9 ust. 4 ww. ustawy).

Należy zauważyć należy, że z regulacji zawartych w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych jasno wynika, że nie można dziedziczyć lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Dziedziczeniu podlega jedynie wkład mieszkaniowy związany z takim prawem, co zostało uregulowane w art. 14 ust. 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że w przypadku spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu przedmiotem spadku nie jest to prawo, ale wkład mieszkaniowy z nim związany.

Zatem tylko do wartości wkładu mieszkaniowego pierwotnie wniesionego przez członka Spółdzielni (spadkodawcę) będą miały zastosowanie uregulowania zawarte w ustawie o podatku od spadków i darowizn. W efekcie ta część kwoty zwróconego wkładu mieszkaniowego, zawarta w wartości rynkowej lokalu mieszkalnego wypłaconej spadkobiercy, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w związku z wypełnieniem dyspozycji cytowanego art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy jednak zauważyć, że w analizowanym stanie faktycznym wypłata wartości rynkowej lokalu mieszkalnego spadkobiercom zmarłego członka Spółdzielni następuje dopiero po otrzymaniu postanowienia o nabyciu spadku i zaświadczenia z Urzędu Skarbowego o złożeniu zgłoszenia o nabyciu wartości rzeczy i praw majątkowych. Wówczas bowiem dopiero Spółdzielnia wypłaca spadkobiercom wartość rynkową lokalu mieszkalnego. Zatem ta część wartości rynkowej lokalu mieszkalnego, która odpowiada wniesionej kwocie wkładu mieszkaniowego podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Skoro bowiem na dzień śmierci spadkodawcy wartość wkładu wynosiła określoną kwotę, to kwota ta była przedmiotem dziedziczenia. Natomiast pozostała kwota z wartości rynkowej lokalu mieszkalnego stanowiąca nadwyżkę ponad przedmiot nabycia tytułem dziedziczenia (wniesiony wkład) podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Do tejże nadwyżki art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie będzie miał zastosowania, gdyż do tej części wypłaconej przez Spółdzielnię kwoty nie stosuje się ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Ta część wypłaconej kwoty zaliczana jest do źródła przychodu określonego w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji, na Wnioskodawcy ciążą obowiązki płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu wypłaty spadkobiercom wkładu mieszkaniowego w wysokości wartości rynkowej lokalu, skutkiem czego ma on obowiązek wystawienia spadkobiercom z rzeczonego tytułu informacji PIT-8C.

Przy czym jak wyżej wskazano opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegać będzie jedynie nadwyżka ponad kwotę, która podlega regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn. Tym samym nie dojdzie do podwójnego opodatkowania tej samej kwoty.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.