IBPBII/1/415-919/09/HK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 23 października 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 25 listopada 2009 r.), uzupełnionym w dniu 2 lutego 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu wydatków poniesionych w związku z wykonywaniem czynności tymczasowego nadzorcy sądowego:

* w części dotyczącej wydatków na przejazdy własnym samochodem osobowym - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej pozostałych wydatków - jest nieprawidłowe.

W dniu 25 listopada 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu wydatków poniesionych w związku z wykonywaniem czynności tymczasowego nadzorcy sądowego.Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 19 stycznia 2009 r. Znak: IBPB II/1/415-919/09/HK wezwano o jego uzupełnienie. W dniu 2 lutego 2009 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest osobą fizyczną, nie prowadzi żadnej działalności gospodarczej. Nie jest podatnikiem podatku VAT - jako syndyk korzysta ze zwolnienia z tegoż podatku. Postanowieniem Sądu z dnia 3 kwietnia 2009 r. została ustanowiona tymczasowym nadzorcą sądowym w postępowaniu w przedmiocie ogłoszenia upadłości dłużnika, tj. Spółki. Zadaniem wnioskodawczyni było wykonać czynności zakreślone w zarządzeniu Sądu z dnia 3 kwietnia 2009 r. Za wykonany zakres prac i poniesione koszty, Sąd postanowieniem z dnia 17 czerwca 2009 r. przyznał wnioskodawczyni wynagrodzenie i zwrot wydatków, które wnioskodawczyni rzetelnie udokumentowała we wniosku o ich zwrot.

Na tę okoliczność wnioskodawczyni przedłożyła Sądowi upadłościowemu dwa rachunki; jeden z tytułu wynagrodzenia, drugi tytułem zwrotu wydatków. Sąd upadłościowy przesłał je do księgowości Sądu w celu dokonania wypłaty.

Poniesione przez wnioskodawczynię wydatki dotyczyły:

Powyższe wydatki były konieczne aby wnioskodawczyni mogła wywiązać się z obowiązków wynikających z zarządzenia Sądu oraz złożenia terminowej i rzetelnej informacji o sytuacji majątkowej dłużnika.

Wobec tymczasowego nadzorcy sądowego stosuje się odpowiednio przepisy prawa upadłościowego i naprawczego jak do syndyków. Wnioskodawczyni powołuje się w tym miejscu na treść art. 38 ust. 2 prawa upadłościowego i naprawczego. Kwestia wynagrodzenia i zwrotu wydatków uregulowana jest w art. 162 ust. 1 i ust. 3 prawa upadłościowego i naprawczego.

Księgowość Sądu dokonała pobrania zaliczki podatku dochodowego od osób fizycznych od łącznej kwoty; zarówno od przyznanego wynagrodzenia jak i zasądzonego zwrotu wydatków. Reklamacja wnioskodawczyni skierowana do księgowości Sądu co do wysokości wypłaty i pobranej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych nie została uznana.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowo została pobrana zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych przez księgowość Sądu od wydatków poniesionych z własnych środków przez tymczasowego nadzorcę sądowego.

Zdaniem wnioskodawczyni zwrot wydatków poniesionych z własnych środków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych; nie jest to wynagrodzenie ani żaden inny przychód, zatem winien być wypłacony w pełnej kwocie, przyznanej przez Sąd. Księgowość Sądu podatek powinna naliczyć tylko od przyznanego wynagrodzenia.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361) uwzględniając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości, w którym wyznacza sędziego-komisarza oraz syndyka albo nadzorcę sądowego, albo zarządcę.

W myśl art. 162 ust. 1 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze syndyk, nadzorca sądowy i zarządca mają prawo do wynagrodzenia za swoje czynności odpowiadającego wykonanej pracy.

Natomiast na podstawie art. 162 ust. 3 ww. ustawy syndykowi, nadzorcy sądowemu i zarządcy przysługuje prawo do zwrotu wydatków koniecznych, poniesionych w związku z wykonywaniem czynności, jeżeli wydatki te zostały uznane przez sędziego-komisarza.

Ponadto zgodnie z treścią art. 164 ust. 1 powyższej ustawy o wynagrodzeniu i zwrocie wydatków syndyka, nadzorcy sądowego i zarządcy orzeka sąd na ich wniosek.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Zatem zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w tym przepisie, każdego rodzaju świadczenie pieniężne lub niepieniężne - z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku - stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie natomiast do treści art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Brzmienie powyższego przepisu wskazuje na to, iż przychodem podatkowym jest każde świadczenie otrzymane przez podatnika lub postawione mu do dyspozycji, mające konkretny wymiar finansowy.

W myśl art. 13 pkt 6 powołanej ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej lub samorządowej, sąd lub prokurator na podstawie właściwych przepisów zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym lub administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powołanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej w wyjątkiem przychodów o których mowa w pkt 9.

Według definicji zawartej w Uniwersalnym Słowniku Języka Polskiego pod red. St. Dubisza definiuje pojęcie "zlecić - zlecać" oznacza nałożyć (nakładać) na kogoś obowiązek zrobienia czegoś, powierzyć komuś wykonanie jakiejś pracy (Warszawa 2003 r., s. 1009). Zatem, zgodnie z wykładnią literalną, należy uznać, iż powołanie tymczasowego nadzorcy sądowego na mocy orzeczenia sądu ma charakter "zlecenia" w językowym znaczeniu.

W konsekwencji na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody uzyskiwane przez tymczasowego nadzorcę sądowego należy zakwalifikować jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w przepisie art. 13 pkt 6 tej ustawy.

Z kolei, stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

W myśl art. 21 ust. 13 ww. ustawy, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 16 lit. b stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:

W odniesieniu do tej kategorii podatników pojęcia "podróż", nie można utożsamiać z pojęciem "podróż służbowa" użytym w odniesieniu do pracowników.

W związku z tym należy stwierdzić, iż pojęcie "podróż" obejmuje również dojazd tymczasowego nadzorcy sądowego z miejsca zamieszkania do siedziby masy upadłości oraz z siedziby masy upadłości do sądów, urzędów itp. W konsekwencji należności stanowiące zwrot kosztów używania przez tymczasowego nadzorcę sądowego pojazdu samochodowego, stanowiącego jego własność, w celu odbycia podróży, korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ze zwolnienia korzystają jedynie należności do wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990 z późn. zm.), która stosownie do brzmienia § 5 ust. 3 ww. rozporządzenia ustalana jest jako iloczyn przejechanych kilometrów oraz stawki za jeden kilometr przebiegu. Warunkiem zastosowania zwolnienia jest jednak zachowanie wymogów zawartych w art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koszty uzyskania przychodów określa się - z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4, 6 i 8 - w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. Jednakże w myśl art. 22 ust. 10 ww. ustawy jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych.

Stosownie natomiast do postanowień art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

W przedstawionym stanie faktycznym za wykonany zakres prac i poniesione koszty Sąd postanowieniem z dnia 17 czerwca 2009 r. przyznał wnioskodawczyni zarówno wynagrodzenie jak i zwrot wydatków, które wnioskodawczyni rzetelnie udokumentowała we wniosku o ich zwrot.

Poniesione przez wnioskodawczynię wydatki dotyczyły:

W świetle powołanych powyżej przepisów wszystkie wypłacone wnioskodawczyni przez Sąd świadczenia stanowią dla niej przychód - kwalifikowany do źródła jakim jest działalność wykonywana osobiście, wymieniona w ust. 13 pkt 6 ww. ustawy. Przy czym część uzyskanego świadczenia, to dochód korzystający ze zwolnienia.

I tak, w myśl art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. b tej ustawy, wypłacany wnioskodawczyni zwrot kosztów przejazdów własnym samochodem w celach służbowych do wysokości obowiązujących limitów jest zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych, jeśli spełnione zostaną warunki określone w art. 21 ust. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast wartość pozostałych świadczeń wypłaconych przez Sąd, w tym zwrot pozostałych wydatków (opłat sądowych za odpisy z ksiąg wieczystych dłużnika, opłat pocztowych, opłat sądowych w Krajowym Rejestrze Sądowym i odpisy postanowienia Sądu) poniesionych w związku z wykonywaniem czynności tymczasowego nadzorcy sądowego należy zakwalifikować jako przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w przepisie art. 13 pkt 6 tej ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Świadczenia te, a w szczególności zwrot ww. wydatków nie zostały bowiem wymienione w katalogu zwolnień określonych treścią art. 21 ust. 1 ww. ustawy. Tym samym, Sąd będący płatnikiem podatku dochodowego zobowiązany był, na mocy art. 41 ust. 1 powołanej ustawy, do poboru zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconych świadczeń, stosując przy tym zryczałtowane koszty uzyskania przychodów - w wysokości 20% przychodu - określone w treści powołanego art. 22 ust. 9 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy jednakże podkreślić, że to iż Sąd zgodnie z obowiązującymi przepisami pobrał zaliczkę od świadczeń będących zwrotem poniesionych wydatków nie oznacza, iż w efekcie kwota poniesionych wydatków będzie opodatkowana. Wnioskodawczyni może bowiem skorzystać z dobrodziejstwa art. 22 ust. 10 powołanej ustawy, wykazując w zeznaniu rocznym zamiast kwotę zryczałtowaną kosztów uzyskania - faktycznie poniesione koszty (jeżeli są wyższe od tych ryczałtowych).

Jeżeli bowiem w istocie wnioskodawczyni udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w art. 22 ust. 9 pkt 4 powołanej ustawy, to koszty uzyskania w zeznaniu podatkowym za 2009 r. przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych wydatków, tj. opłat sądowych za odpisy z ksiąg wieczystych dłużnika, opłat pocztowych, opłat sądowych w Krajowym Rejestrze Sądowym i odpisy postanowienia Sądu. Tym samym dochód do opodatkowania zostanie pomniejszony o ww. koszty. Natomiast zaliczkę na podatek dochodowy należy wykazać w pełnej wysokości pobranej przez Sąd.

Powyższe oznacza, iż w związku z tym, że zwolnione z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 16 lit. a ww. ustawy są koszty podróży, to bezpodstawnie została pobrana przez Sąd zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych od świadczenia dotyczącego wydatków na przejazdy własnym samochodem osobowym.

Tym samym w tej części stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe, bowiem rację ma wnioskodawczyni - chociaż z innych powodów niż wskazuje - że od tej części świadczenia Sąd nie powinien był pobierać zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Natomiast stwierdzić należy, iż w części dotyczącej zwrotu pozostałych wydatków, tj. opłat sądowych za odpisy z ksiąg wieczystych dłużnika, opłat pocztowych, opłat sądowych w Krajowym Rejestrze Sądowym i odpisów postanowienia Sądu - działania Sądu były prawidłowe, tj. zaliczka od wypłaconych świadczeń została pobrana zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Zatem w tej części stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dołączono plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.