IBPBII/1/415-898/09/MK - Skutki podatkowe niezwrócenia przez pracownika składek na ubezpieczenie zdrowotne odprowadzonych do ZUS ze środków własnych pracodawcy.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 16 listopada 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 20 listopada 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nie zwrócenia przez pracownika pracodawcy składek na ubezpieczenie zdrowotne, które odprowadzone zostały przez pracodawcę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z własnych środków - jest prawidłowe.

W dniu 20 listopada 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych nie zwrócenia przez pracownika pracodawcy składek na ubezpieczenie zdrowotne, które odprowadzone zostały przez pracodawcę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z własnych środków.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca od byłego pracodawcy otrzymał PIT-8C jako "Przychód pracownika z tyt. Wyroku Sądu z dnia 25 czerwca 2009 r. Niezwrócona pracodawcy należność od pracownika".

Pozwem z dnia 18 listopada 2008 r. Spółka Akcyjna, u której wnioskodawca był zatrudniony na kontrakcie w Niemczech, domagała się zasądzenia na jej rzecz kwoty 3.347,30 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 lutego 2008 r. do dnia zapłaty tytułem zwrotu odprowadzonych do ZUS z własnych środków składek wnioskodawcy na ubezpieczenie zdrowotne. W dniu 24 listopada 2008 r. Sąd Rejonowy wydał nakaz zapłaty. Od powyższego orzeczenia wniesiono sprzeciw, w którym wnioskodawca wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W sprzeciwie tym wnioskodawca przyznał, że w dniu 14 czerwca 2006 r. zawarł z powodem, jako swoim Pracodawcą porozumienie, na mocy którego zobowiązał się do zwrotu na jego rzecz składek za swoje ubezpieczenie zdrowotne, opłacanych ze środków własnych Pracodawcy. W porozumieniu tym jednakże wyraźnie przewidziano, że dotyczy ono umowy o pracę obowiązującej od dnia 21 czerwca 2006 r. Przedmiotowa umowa była umową terminową i wygasła 28 lutego 2007 r. przez cały czas jej obowiązywania, zgodnie z zawartym porozumieniem, uiścił kwoty za opłacane przez Pracodawcę składki na ubezpieczenie zdrowotne.

W dniu 22 lutego 2007 r. wnioskodawca zawarł z ww. Spółką Akcyjną nową terminową umowę o pracę na okres od 1 marca 2007 r. do 28 lutego 2009 r. Do umowy tej nie zostało zawarte żadne porozumienie. Ponadto zgodnie z § 3 aneksu do umowy z dnia 23 lutego 2007 r. ustalono, że "wynagrodzenie ustalone w § 2 jest wynagrodzeniem netto, czyli po potrąceniu podatku od płac i składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne". Z zapisu tego, jak również braku porozumienia wynikało, że pracodawca potrącał z wynagrodzenia wnioskodawcy składki na ubezpieczenie zdrowotne (które to jest ubezpieczeniem obowiązkowym), dlatego też żądanie zwrotu kwot już raz pobranych z wynagrodzenia jest niedopuszczalne i niczym nieuzasadnione. Ponadto wnioskodawca zwrócił uwagę, że porozumienie zawarte w dniu 14 czerwca 2006 r. jest sprzeczne z prawem, gdyż podstawa prawna tegoż porozumienia (Dz. U. z 1997 r. Nr 28 poz. 153 z późn. zm.) w chwili podpisywania go już nie obowiązywała. Zgodnie z obowiązującą w tym czasie ustawą z dnia 27 lipca 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej, za osobę pozostającą w stosunku pracy, składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca. Praktyka prowadzona przez ww. Spółkę Akcyjną polegająca na zmuszaniu pracownika do wpłaty na rzecz pracodawcy swoich składek na ubezpieczenie zdrowotne, które to wpłaty pracownik musi uiszczać ze swojego wynagrodzenia "netto" jest bardzo niekorzystna dla pracownika, gdyż pozbawia go możliwości odliczenia tych kwot od podatku, a zgodnie przepisami składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega odliczeniu od podatku dochodowego od osób fizycznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W odpowiedzi na ww. sprzeciw Pracodawca wniósł o uznanie go za niezasadny, gdyż wnioskodawca zapoznał się z Regulaminem Pracy i Wynagradzania, który stanowi zarządzenie Nr 2/2005 i w myśl którego nie zachodziła konieczność zawierania kolejnego porozumienia do umowy o pracę z dnia 22 lutego 2007 r. Po rozpoznaniu sprawy w dniu 23 lutego 2009 r. Sąd Rejonowy Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 5 marca 2009 r. wydał wyrok uwzględniający powództwo Spółki Akcyjnej uzasadniając, że: "na pozwanym jako na stronie umowy zawartej z powodową spółką ciążył obowiązek o charakterze cywilnoprawnym, polegający na zwrocie powodowej spółce zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 21 czerwca 2006 r. do 2 lutego 2008 r. Fakt nie podpisania porozumienia dotyczącego refundacji przedmiotowych składek przy zawieraniu kolejnej umowy o pracę tj. z dnia 22 lutego 2007 r., nie ma w sprawie istotnego znaczenia, gdyż do tej umowy został zawarty aneks w dnia 23 lutego 2007 r., który w § 3 stanowi, iż wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika będzie wynagrodzeniem netto czyli po potraceniu podatku od płac i składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne". W konsekwencji swoich wywodów Sąd Rejonowy uznał, iż "roszczenie powoda jest oczywiście zasadne, a wywody pozwanego zmierzające w istocie li tylko do uchylenia się od ciążącego na nim obowiązku są bezzasadne".

Od powyższego wyroku wnioskodawca wniósł apelację, zarzucając mu m.in. naruszenie prawa materialnego, w szczególności art. 66 oraz art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia o świadczeniach opieki zdrowotnej, art. 87, art. 84, art. 18 § 2 Kodeksu pracy, art. 58 Kodeksu cywilnego, art. 65 § 1 Kodeksu cywilnego oraz art. 353 Kodeksu cywilnego w związku z § 3 aneksu do umowy z dnia 23 lutego 2007 r. poprzez jego niezastosowanie i (w konsekwencji) przyjęcie, że wynagrodzenie otrzymywane przez wnioskodawcę nie było wynagrodzeniem "netto", gdyż obowiązany był do odprowadzenia od niego składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W dniu 25 czerwca 2009 r. - Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Wydział Pracy, po rozpoznaniu sprawy z powództwa Spółki Akcyjnej, na skutek apelacji wnioskodawcy:

Wyrok jest prawomocny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wobec zaistniałej sytuacji kwotę z Wyroku Sądu oddalającego powództwo można uznać jako dochód z innych źródeł...

Zdaniem wnioskodawcy, nie uzyskał on żadnego dodatkowego dochodu poza tym, który miał zagwarantowany umową o pracę. Ponadto całość jego dochodów została już raz opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych (podatek został odprowadzony w Niemczech). Wyrok Sądu nie spowodował zwiększenia jego dochodu o 3.347,30 zł, a jedynie uchronił przed stratą tej kwoty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 12 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 27b ust. 1 pkt 2 ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym w 2007 r. - podatek dochodowy, obliczony zgodnie z art. 27 lub art. 30c, w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którym mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz. 2135) pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - obniżenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) wolny od podatku na podstawie art. 21, 52, 52a i 52c, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 27b ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym w 2008 r. i 2009 r. - wynika, iż podatek dochodowy, obliczony zgodnie z art. 27 lub art. 30c, w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027) pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - obniżenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści art. 85 ust. 1 ustawy 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - w brzmieniu obowiązującym w 2007 r. - wynika, iż za osobę pozostającą w stosunku pracy, w stosunku służbowym albo odbywającą służbę zastępczą składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca, a w razie wypłaty świadczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, o których mowa w ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85 z późn. zm.) - podmiot obowiązany do wypłaty tych świadczeń. Natomiast z przepisu art. 85 ust. 1 tej ustawy, ale w brzmieniu obowiązującym w 2008 r. i 2009 r. wynika, iż za osobę pozostającą w stosunku pracy, w stosunku służbowym albo odbywającą służbę zastępczą składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca, a w razie wypłaty świadczeń pracowniczych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, o których mowa w ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85 z późn. zm.) - podmiot obowiązany do wypłaty tych świadczeń.

Przy czym z art. 95 ust. 1 pkt 1 tej ustawy wynika, iż składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega odliczeniu od podatku dochodowego od osób fizycznych - na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Należy zauważyć, iż w przedmiotowej sprawie, powołanym w powyższym artykule przepisem ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest ww. art. 27b ust. 1 pkt 2 ustawy w brzmieniu obowiązującym w 2007 r., art. 27b ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy w brzmieniu obowiązującym w 2008 r. i 2009 r.

Biorąc pod uwagę treść przepisu art. 85 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - należy zauważyć, iż za osobę pozostającą w stosunku pracy, składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca.

Odnosząc powyższe na płaszczyznę przedmiotowej sprawy należy stwierdzić, iż z dochodu (wynagrodzenia) ubezpieczonego (wnioskodawcy) składkę jako płatnik (Spółka Akcyjna) powinna była obliczyć i pobrać Spółka Akcyjna.

Wobec powyższego, jeżeli istotnie pracodawca działając zgodnie z powołanym przepisem art. 85 ust. 1 o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - pobrał z dochodu ubezpieczonego (wnioskodawcy) składki na ubezpieczenia zdrowotne i je odprowadził do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, to stanowisko wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe. Wynikająca wówczas z informacji PIT-8C - wystawionej wnioskodawcy przez byłego pracodawcę (Spółkę Akcyjną) - kwota 3.347,30 zł nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Kwota ta wyraża bowiem jedynie pobrane z dochodu wnioskodawcy składki na ubezpieczenia zdrowotne co oznacza, że płatnik tych składek - Spółka Akcyjna - nie pokrywał ich z własnych środków. Skoro zaś nie pokrywał ich z własnych środków, lecz potrącał z dochodu pracownika, to nie ma podstaw do przyjęcia, że pracownik uzyskał od Spółki przychód z tego tytułu, że kwoty tej Spółce nie musi zwracać.

W przypadku jednak, gdyby pracodawca nie pobrał z dochodu wnioskodawcy ww. składek na ubezpieczenie zdrowotne, ale odprowadził do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składkę z własnych środków, wówczas kwota 3.347, 30 zł stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Przy czym kwota ta będzie przychodem, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomimo że obecnie wnioskodawcę ze Spółką Akcyjną nie łączy już stosunek pracy. W takim przypadku na Spółce Akcyjne ciążyłby obowiązek wystawienia informacji PIT-11, a nie informacji PIT-8C.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.