IBPBII/1/415-850/14/MK - Opodatkowanie przychodu z tytułu odszkodowania wypłaconego za wywłaszczoną działkę budowlaną.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 14 października 2014 r. (data wpływu do Biura - 15 października 2014 r.), uzupełnionym 17 grudnia 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu odszkodowania wypłaconego za wywłaszczoną działkę budowlaną - jest prawidłowe.

W dniu 15 października 2014 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu odszkodowania wypłaconego za wywłaszczoną działkę budowlaną.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w piśmie z 15 grudnia 2014 r. znak: IBPB II/1/415-850/14/MK wezwano Wnioskodawczynię o jego uzupełnienie.

Wniosek uzupełniono 17 grudnia 2014 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Starosta, działając na podstawie art. 12 ust. 4f i 5, art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, art. 130 ust. 2, art. 132 ust. 1a, 2 i 3a, art. 134 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego oraz na podstawie postanowienia Wojewody z maja 2013 r. - po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, orzekł i wydał decyzję ze stycznia 2014 r. - o ustaleniu odszkodowania: za nieruchomość zabudowaną budynkiem mieszkalnym nr 24, położonym przy Al. (...) w X objętej KW (...), która z dniem 8 kwietnia 2013 r. stała się własnością Miasta X.

Procedura wywłaszczeniowa wszczęta została na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. decyzją nr (...) Prezydenta Miasta X z dnia 10 maja 2012 r. i stała się ostateczna z dniem 8 kwietnia 2013 r., poprzez przeniesienie praw własności nieruchomości na własność Miasta X - miasta na prawach powiatu.

Łączna kwota odszkodowania wynosiła dla wszystkich spadkobierców i współwłaścicieli 349.540,00 PLN, a w tym między innymi w łącznej kwocie 33.983,05 zł na rzecz Wnioskodawczyni jako współwłaścicielce ww. nieruchomości w odpowiednim udziale (1/72) oraz jako spadkobierczyni po rodzicach również w odpowiednim udziale (1/4 z 16/48) (na podstawie prawomocnych postanowień sądu i aktu poświadczenia dziedziczenia).

Wnioskodawczyni nadmienia, iż nabycie praw do nieruchomości jest efektem dziedziczenia i spadku związanego z nieruchomością zabudowaną budynkiem mieszkalnym, którą zamieszkiwali nieżyjący rodzice Wnioskodawczyni i ich rodzice od lat 30-tych ubiegłego wieku. Ułamkowe udziały współwłasności są efektem nabycia równoczesnych praw do spadku i dziedziczenia rodzeństwa i kuzynostwa Wnioskodawczyni.

Tym samym w przywołanym przypadku nie miało miejsca nabycie odpłatne nieruchomości w żadnym okresie posiadania praw do nieruchomości.

Wypłata odszkodowania ustalonego w decyzji Starosty nastąpiła w dwóch transzach na rachunek bankowy Wnioskodawczyni:

* I transza w dniu 11 lutego 2014 r. w kwocie 23.788,14 PLN;

* II transza w dniu 26 lutego 2014 r. w kwocie 10.194,91 PLN.

Wyżej opisane postępowanie administracyjne prowadzone w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych miało na celu, zgodnie z konstytutywną zasadą wywłaszczania, ustalanie słusznego odszkodowania za odebrane prawa rzeczowe do przedmiotowej nieruchomości objętej skutkami prawnymi decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej i wskazanie podmiotów uprawnionych do jego otrzymania.

Zgodnie z brzmieniem art. 12 ust. 4f ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. "odszkodowanie za nieruchomości (...) przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe."

Na dzień wydania przywołanej decyzji Wnioskodawczyni, jako jednej z osób będącej w kręgu, którym przysługuje tytuł prawny do nieruchomości będącej przedmiotem postępowania, takie prawo jako spadkobierczyni i współwłaścicielce przysługiwało.

Zdaniem Wnioskodawczyni - należy uznać, że otrzymane odszkodowanie (należność główna) za wywłaszczoną działkę zabudowaną, jest zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Wnioskodawczyni podkreśla, że w przytoczonej we wniosku sytuacji nie występuje przypadek - gdy właściciel nieruchomości, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego, bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Wnioskodawczyni, w przywołanym przypadku otrzymanie przez nią odszkodowanie z tytułu wywłaszczenia, skutkuje brakiem konieczności opodatkowania otrzymanej kwoty podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Odszkodowanie stanowi co do zasady przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych określonym w art. 21 ust. 1 ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Treść zacytowanego przepisu wskazuje, że podstawowym warunkiem uprawniającym do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia jest uzyskanie przychodu między innymi z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawczyni, na podstawie decyzji Starosty otrzymała odszkodowanie z tytułu utraty własności (współwłasności) nieruchomości. Utrata własności (współwłasności) nastąpiła w wyniku wywłaszczenia przeprowadzonego w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Stosownie do treści art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 687, z późn. zm.) wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Zgodnie z treścią art. 11f ust. 1 pkt 6 cytowanej ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W myśl natomiast art. 12 ust. 4 wskazanej ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Zgodnie z art. 112 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518, z późn. zm.) przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust. 1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

W myśl art. 6 pkt 1 ww. ustawy, celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest m.in. wydzielanie gruntów pod drogi publiczne i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji.

Na podstawie art. 128 ust. 1 powołanej ustawy wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Stosownie do art. 130 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, wysokość odszkodowania ustala się według stanu, przeznaczenia i wartości wywłaszczonej nieruchomości w dniu wydania decyzji o wywłaszczeniu (...).

Ustalenie wysokości odszkodowania następuje po uzyskaniu opinii rzeczoznawcy majątkowego, określającej wartość nieruchomości (art. 130 ust. 2 ww. ustawy).

W świetle zacytowanych wyżej przepisów należy uznać, że opisane we wniosku odszkodowanie zostało przyznane (wypłacone) stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy jednak mieć na względzie, że zwolnienie przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przysługuje, jeżeli łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

* nabycie nieruchomości nastąpiło w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem,

* cena jej nabycia była o co najmniej 50% niższa od wysokości odszkodowania lub ceny zbycia.

Jak wynika z treści wniosku żaden z warunków nie został spełniony.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że przychód uzyskany przez Wnioskodawczynię z tytułu odszkodowania wypłaconego w związku z przejęciem nieruchomości na cele realizacji inwestycji drogowej, korzysta ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co oznacza, że na Wnioskodawczyni nie ciąży obowiązek opodatkowania otrzymanej kwoty podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zatem stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.