IBPBII/1/415-824/11/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 sierpnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 20 września 2011 r.), uzupełnionym w dniu 14 grudnia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 sierpnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania. Wniosek został uzupełniony w dniu 14 grudnia 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 7 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy w (...) zasądził na rzecz Wnioskodawcy kwotę 117.453,45 zł tytułem jednorazowej rekompensaty wraz z ustawowymi odsetkami. Od niniejszego wyroku została wniesiona apelacja, którą Sąd Apelacyjny odrzucił popierając w pełni argumentację Sądu I instancji. Sąd nakazał wypłatę przedmiotowej rekompensaty w oparciu o § 2 ust. 6 Porozumienia z dnia 13 lutego 2009 r., zawartego między Spółką Akcyjną X a Związkami Zawodowymi: Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym, Związkiem Zawodowym Ciepłowników, Związkiem Zawodowym Pracowników Spółki Akcyjnej X, działającymi na rzecz pracowników Spółki Akcyjnej X, do których należał Wnioskodawca.

Wyżej wymieniony przepis, będący podstawą wyroku, wskazywał, że do dnia 31 grudnia 2012 r. nie będą dokonywane, określonym w porozumieniu pracownikom, wypowiedzenia pracy definitywne - grupowo lub indywidualnie z inicjatywy Spółki z powodów niedotyczacych pracowników.

Reasumując - Wnioskodawcy, będącemu osobą objętą niniejszym porozumieniem, została przyznana rekompensata ze względu na ziszczenie się okoliczności będących przesłanką do przyznania odszkodowania. Okoliczność powyższa została określona w porozumieniu, które w imieniu Wnioskodawcy zawarły reprezentujące go Związki Zawodowe. Roszczenia Wnioskodawcy dotyczące zapłaty kwot z tytułu rozwiązania umowy o pracę z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, wynikające z przepisów prawa pracy, obecnie są przedmiotem odrębnego postępowania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy otrzymana jednorazowa rekompensata podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

W opinii Wnioskodawcy powyższa rekompensata nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 21 ust. 1 wskazuje źródła przychodów, które są wolne od podatku dochodowego. Zdaniem Wnioskodawcy w pkt 3 - 3d powołanego przepisu wskazano rodzaje odszkodowań, które podlegają zwolnieniu. I tak zwalnia się w:

- pkt 3) otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

- pkt 3a) odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego;

- pkt 3b) inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

- pkt 3c) odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość;

3d) odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z faktem, iż podstawę uzyskania odszkodowania stanowi postanowienie porozumienia zawartego między związkami zawodowymi reprezentującymi pracowników, a zatrudniającym ich pracodawcą, w opisywanym przypadku zachodzi okoliczność określona w pkt 3b. Mimo, iż rekompensata została przyznana w wyniku zwolnienia pracownika, podstawa przyznania rekompensaty wyłącza zastosowanie przepisów art. 21 ust. 1 pkt 3, gdyż została wskazana w osobnym porozumieniu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na mocy art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku, bądź od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Natomiast zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b powoływanej ustawy zwalnia się z opodatkowania inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż w dniu 7 grudnia 2010 r. Sąd Okręgowy zasądził na rzecz Wnioskodawcy kwotę 117.453,45 zł tytułem jednorazowej rekompensaty wraz z ustawowymi odsetkami. Od niniejszego wyroku została wniesiona apelacja, którą Sąd Apelacyjny odrzucił popierając w pełni argumentację Sądu I instancji. Sąd nakazał wypłatę przedmiotowej rekompensaty w oparciu o § 2 ust. 6 Porozumienia z dnia 13 lutego 2009 r., zawartego między Spółką Akcyjną X a Związkami Zawodowymi: Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym, Związkiem Zawodowym Ciepłowników, Związkiem Zawodowym Pracowników Spółki Akcyjnej X, działającymi na rzecz pracowników Spółki Akcyjnej X, do których należał Wnioskodawca.

Wyżej wymieniony przepis, będący podstawą wyroku, wskazywał, że do dnia 31 grudnia 2012 r. nie będą dokonywane, określonym w porozumieniu pracownikom, wypowiedzenia pracy definitywne - grupowo lub indywidualnie z inicjatywy Spółki z powodów niedotyczacych pracowników.

Reasumując - Wnioskodawcy, będącemu osobą objętą niniejszym porozumieniem, została przyznana rekompensata ze względu na ziszczenie się okoliczności będących przesłanką do przyznania odszkodowania. Okoliczność powyższa została określona w porozumieniu, które w imieniu Wnioskodawcy zawarły reprezentujące go Związki Zawodowe.

Wskazać należy, iż na gruncie analizowanej sprawy istotne znaczenie ma przepis art. 361 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), w myśl którego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 ww. ustawy).

W myśl powołanego przepisu, szkoda polega albo na stracie, którą poniósł poszkodowany (damnum emergens), albo pozbawieniu go korzyści, które mógłby uzyskać, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum secans). Stratą jest pomniejszenie majątku poszkodowanego. Polega ona na uszczupleniu aktywów, albo na przybyciu pasywów. Innymi słowy szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku - wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu szkody nie wyrządzono - wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się.

W przedstawionym stanie faktycznym - bezspornie - otrzymane odszkodowanie (rekompensata) nie może korzystać ze zwolnienia określonego w treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem z wniosku nie wynika, iżby wysokość lub zasady ustalania rzeczonego odszkodowania wynikały wprost z odrębnych przepisów rangi ustawowej lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie; wręcz odwrotnie - podstawą dochodzenia odszkodowania było porozumienie zawarte pomiędzy pracodawcą Wnioskodawcy a Związkami Zawodowymi.

Wobec powyższego uprawnienie do zwolnienia z opodatkowania należy rozpatrywać w kontekście analizy art. 21 ust. 1 pkt 3b powoływanej ustawy. Przepis ten zwalnia od podatku jedynie takie odszkodowania (rekompensaty), które nie stanowią ekonomicznego przysporzenia ponad stan majątkowy będący w posiadaniu podatnika przed ich wypłatą. Na podstawie ww. przepisu opodatkowaniu podatkiem dochodowym - jako wyłączone ze zwolnienia - podlega odszkodowanie otrzymane (na podstawie wyroku lub ugody sądowej) z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono. Opodatkowanie to wynika stąd, iż gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Analiza stanu faktycznego przedstawionego we wniosku uprawnia do sformułowania tezy, iż otrzymane w wyniku wyroku sądowego świadczenie, mieści się w kategorii odszkodowań mających na celu pokrycie strat związanych z utraconymi w wyniku powstania szkody korzyściami. Nie budzi wątpliwości fakt, iż w wyniku wypowiedzenia umowy o pracę Wnioskodawca poniósł stratę, co w konsekwencji spowodowało po jego stronie utratę korzyści w postaci pozbawienia zarobków. W świetle powyższego, wskazać należy, iż przedmiotowe odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Wskazać należy, iż opodatkowanie to wynika stąd, iż gdyby Wnioskodawca osiągnął spodziewane korzyści, tj. uzyskał wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę, to korzyści te (wynagrodzenie) podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Zatem odszkodowanie z tytułu utraconego zysku (zarobku) powinno być opodatkowane, w przeciwnym razie poszkodowany znalazłby się w korzystniejszej sytuacji niż ta, w jakiej by był, gdyby szkoda nie zaistniała.

W związku z powyższym, stwierdzić należy, iż jednorazowa rekompensata wypłacona Wnioskodawcy, stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując stwierdzić należy, iż przedmiotowe świadczenie dotyczy korzyści, które Wnioskodawca mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Zatem otrzymana przez Wnioskodawcę rekompensata nie jest zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych, bowiem żaden tytuł wskazany w art. 21 ust. 1 ww. ustawy nie odnosi się do takiego świadczenia.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.