IBPBII/1/415-818/09/MZ - Sposób ustalenia dochodu oraz kosztów uzyskania przychodów z tytułu organizowania loterii fantowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 16 października 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 21 października 2009 r.), uzupełnionym w dniu 21 grudnia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia dochodu i kosztów uzyskania przychodu z tytułu organizowania loterii fantowej:

W dniu 16 października 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia dochodu i kosztów uzyskania przychodu z tytułu organizowania loterii fantowej.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych pismem z dnia 15 grudnia 2009 r. Znak: IBPB I/2/423-1276/09/PP, IBPB II/1/415-787/09/MZ wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 21 grudnia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku zostało m.in. przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Na podstawie zapisów ustawy z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych wnioskodawca - osoba fizyczna uzyskuje zgodę na zorganizowanie loterii fantowej. Wygraną w loterii jest rzecz stanowiąca własność wnioskodawcy lub nabyta przez niego z przeznaczeniem na wygraną w loterii.

W uzupełnieniu wniosku stwierdzono, iż:

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawcy:

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednocześnie wyjaśnia się, że wniosek w pozostałej części, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, zostanie rozstrzygnięty odrębną interpretacją.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 9 ust. 2 ww. ustawy dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Natomiast z art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy wynika, że jednym ze źródeł przychodów są inne źródła.

Zgodnie z dyspozycją art. 20 ust. 1 ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł należy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 22 i 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest zatem poniesienie go w celu osiągnięcia przychodu, bądź zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, przy czym każdy wydatek, poza wyraźnie wskazanym w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem adekwatnego związku z przychodami i racjonalności działania podmiotu.

Powyższe oznacza, iż koszt poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów jedynie wówczas, gdy nie jest wydatkiem enumeratywnie wymienionym w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego art. 22 ust. 1 ww. ustawy, spełniać łącznie następujące warunki:

Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Należy podkreślić, że o tym co jest celowe i potrzebne decyduje podmiot uzyskujący przychód, a nie organ podatkowy. Na podatniku spoczywa zatem obowiązek wykazania związku poniesionych kosztów z działaniem przynoszącym przychód, w tym okoliczności, iż ich poniesienie ma wpływ na wysokość osiągniętych przychodów, zwłaszcza w sytuacji wystąpienia sporu w tej kwestii.

W związku z powyższym, obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu, a uzyskaniem przychodu, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Musi to być zatem taki wydatek, którego związek z prowadzonym działaniem nie budzi wątpliwości, a - jak wskazano - obowiązek wykazania tego związku należy do podatnika. Kwalifikacja wydatków do kosztów uzyskania przychodów, ze względu na kryterium celowości, leży bowiem w gestii podatnika. Należy jednak mieć na uwadze, że prawidłowość dokonanej kwalifikacji podlega ocenie organów podatkowych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że wnioskodawca zamierza zorganizować loterię fantową. Wygraną w loterii jest rzecz stanowiąca własność wnioskodawcy lub nabyta przez niego z przeznaczeniem na wygraną w loterii. Nabycie przez wnioskodawcę rzeczy używanej będącej fantem (wygraną) w loterii fantowej nastąpi na podstawie umowy kupna-sprzedaży. Sformułowane we wniosku pytanie i zajęte stanowisko sprowadzają się do tego co będzie stanowiło dochód z loterii, jak ustalić koszt uzyskania przychodu z loterii i co tym kosztem może być.

Definicja loterii fantowej zawarta jest w przepisach ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540), która to ustawa z dniem 1 stycznia 2010 r. w przeważającej części zastąpiła ustawę z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 4, poz. 27 z późn. zm.). Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 9 ustawy o grach hazardowych loteria fantowa zaliczana jest do gier losowych, tj. gier o wygrane pieniężne lub rzeczowe, których wynik zależy w szczególności od przypadku, a warunki gry określa regulamin. Loteria fantowa to gra, w której uczestniczy się przez nabycie losu lub innego dowodu udziału w grze, a podmiot urządzający loterię oferuje wyłącznie wygrane rzeczowe.

Na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód uzyskany przez wnioskodawcę z przeprowadzonej loterii fantowej należy zakwalifikować do tzw. innych źródeł (jak wynika z wniosku - wnioskodawca nie zamierza przeprowadzić loterii w ramach działalności gospodarczej).

W celu określenia dochodu z loterii fantowej należy sięgnąć do definicji dochodu wskazanej w art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc dochód będzie stanowić nadwyżka przychodu wnioskodawcy osiągniętego z tytułu urządzania loterii nad kosztami uzyskania tego przychodu (zorganizowania loterii) osiągnięta w roku podatkowym.

Należy również wskazać, że przepisy ustawy o grach hazardowych regulują kwestie dotyczące przeznaczenia dochodu uzyskiwanego z tytułu urządzania loterii fantowych.

Według art. 16 ust. 1 tej ustawy, dochód z loterii fantowej i gry bingo fantowe przeznaczany jest w całości na realizację określonych w zezwoleniu i regulaminie gry celów społecznie użytecznych, w szczególności dobroczynnych. Stosownie do art. 45 pkt 6 oraz art. 61 ust. 2 pkt 10 ww. ustawy cel, na który przeznacza się dochód jest jednym z obowiązkowych wymogów zawartych w zezwoleniu na urządzenie loterii fantowej oraz określonych w regulaminie gry.

Dodać również należy, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody z tytułu urządzania przez uprawniony podmiot mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej loterii fantowych i gry bingo fantowe na podstawie zezwolenia wydanego na mocy odrębnych przepisów, o ile zostały przeznaczone na realizację określonych w zezwoleniu i regulaminie gry celów społecznie użytecznych.

W przypadku źródła przychodów, jakim jest loteria fantowa należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i ekonomicznie uzasadnione wydatki związane z działalnością związaną z organizacją loterii, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów.

Wymienione we wniosku wydatki związane z organizacją loterii nie są ujęte w katalogu negatywnym zawartym w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Nie stanowi to jednak wystarczającej przesłanki do zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodów. Dla uzyskania takiego statusu konieczne jest również zaistnienie związku przyczynowego między poniesionym wydatkiem, a celem jakim jest osiągnięcie przychodu.

Do stwierdzenia czy mające być poniesione przez wnioskodawcę koszty w postaci uzyskania zezwolenia na zorganizowanie loterii fantowej (opłaty skarbowe, administracyjne oraz ewentualne koszty pośrednictwa w uzyskaniu zezwolenia, gdyby czynność ta została zlecona pełnomocnikowi występującemu w imieniu wnioskodawcy) oraz wynagrodzenie zapłacone podmiotowi gospodarczemu przeprowadzającemu loterie (losowanie) na zlecenie wnioskodawcy, mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów z tytułu zorganizowania loterii fantowej, istotnym jest ustalenie czy takie wydatki są ściśle związane z osiągnięciem celów, któremu służy organizacja loterii fantowej, tj. uzyskaniem przychodu i mają ścisły związek ze zorganizowaniem i przeprowadzeniem loterii.

Zatem za wydatki uzasadnione racjonalnie i ekonomicznie, których poniesienie przez wnioskodawcę może przyczynić się do osiągnięcia przychodów z tytułu zorganizowania loterii fantowej, należy uznać takie wydatki, które pozwolą wnioskodawcy na zorganizowanie loterii. Do takich wydatków należą niewątpliwie koszty uzyskania zezwolenia na zorganizowanie loterii (opłaty skarbowe, administracyjne oraz ewentualne koszty mające być poniesione przez działającego w imieniu wnioskodawcy pełnomocnika, w celu uzyskania tego zezwolenia) oraz wynagrodzenie dla podmiotu, któremu wnioskodawca, jako organizator loterii zleci jej przeprowadzenie. Warunkiem niezbędnym dla uznania wydatków za koszty uzyskania przychodu z tytułu organizacji loterii fantowej jest jednak prawidłowe udokumentowanie tych wydatków przez wnioskodawcę, tj. posiadanie wystawionych na wnioskodawcę faktur lub rachunków, potwierdzających wysokość poniesionych kosztów. W takiej sytuacji przedmiotowe wydatki mogą stanowić koszty uzyskania przychodów zdefiniowane w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kosztem będą również wydatki poniesione na nabycie fantów - wygranych. Wartość fantów - wartość wygranej będzie stanowić koszt uzyskania przychodu w wysokości faktycznie poniesionego wydatku, potwierdzonego dowodem jego poniesienia. Takim dowodem poniesienia wydatku będzie faktura, rachunek czy też inny dokument (np. umowa), na podstawie którego będzie możliwe ustalenie, że to wnioskodawca poniósł wydatek i w jakiej wysokości wydatek został poniesiony.

Jak z powyższego wynika, do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć wydatek faktycznie poniesiony i zaliczenie to może być dokonane w kwocie faktycznie poniesionej. To oznacza, że wbrew twierdzeniom wnioskodawcy kosztem uzyskania przychodu nie może być wartość wygranej - wartość fantu ustalona według tzw. cen rynkowych. Do kosztów uzyskania przychodu można bowiem zaliczyć jedynie wydatek w kwocie faktycznie (rzeczywiście) poniesionej, nawet w sytuacji gdy dotyczy to przedmiotu (fantu) nabytego w przeszłości.

Sposób ustalenia wartości nabytego fantu (wygranej) jest niezależny od czasu nabycia tego przedmiotu i odnosi się zarówno do przedmiotów nabytych jako nowe, jak i używane. Kosztem będzie zatem kwota odpowiadająca faktycznie poniesionemu przez wnioskodawcę wydatkowi na nabycie przedmiotu wygranej (fantu) i prawidłowo udokumentowana. Jeżeli jednak brak jest dowodu poniesienia wydatków na nabycie fantów - wygranych, wówczas takiego wydatku nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu z tytułu przeprowadzonej loterii.

Mając na uwadze powyższe - w części dotyczącej zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wartości fantu (wygranej) w wysokości ustalonej w wartości rynkowej stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

W pozostałej części stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.