IBPBII/1/415-785/12/BJ

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 6 grudnia 2012 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/1/415-785/12/BJ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 września 2012 r. (data wpływu do tut. Biura - 6 września 2012 r.), uzupełnionym w dniu 29 października 2012 r. i 30 października 2012 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 września 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie opodatkowania wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 22 października 2012 r. znak: IBPB II/1/415-785/12/BJ, IBPB II/1/415-786/12/BJ wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 29 października 2012 r. (uiszczenie dodatkowej opłaty) i w dniu 30 października 2012 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku oraz jego uzupełnieniu zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka) jest podmiotem realizującym na zlecenie zakładów energetycznych - przedsiębiorstw energetycznych inwestycje polegające na budowie linii elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych (tekst jedn.: infrastruktury technicznej w rozumieniu art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 stycznia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.). Wnioskodawca nie jest podmiotem uprawnionym, o którym mowa we wskazanym artykule. Podmiotem tym jest inwestor, na rzecz którego Wnioskodawca realizować będzie inwestycje, tj. przedsiębiorstwo energetyczne.

Celem realizacji zadań inwestycyjnych polegających na wznoszeniu linii energetycznych, Wnioskodawca zawierać będzie z posiadaczami gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, umowy o ustanowienie służebności przesyłu, ewentualnie doprowadzać będzie do ich ustanowienia na drodze postępowań sądowych. Służebność przesyłu ustanawiana będzie na rzecz inwestora, tj. przedsiębiorstwa energetycznego.

W związku z realizowanymi inwestycjami, posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych wypłacane będą dwa świadczenia.

Z tytułu ustanowienia służebności przesyłu Wnioskodawca wypłacać będzie wynagrodzenie, natomiast tytułem rekompensaty za straty wywołane prowadzonymi robotami budowlanymi wypłacać będzie odszkodowanie.

Do umownych obowiązków Wnioskodawcy należeć będzie uzyskanie zgód właścicieli nieruchomości na przeprowadzenie przez ich grunty rolne linii energetycznych napowietrznych lub doziemnych, zgody na usadowienie na nich słupów lub innych urządzeń energetycznych, uzyskanie pozwolenia na budowę, wykonanie robót budowlanych oraz ustanowienie na tych nieruchomościach służebności przesyłu na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego.

Środki pieniężne na wypłatę wynagrodzeń i odszkodowań zapewniał będzie zleceniodawca - przedsiębiorstwo energetyczne. Wnioskodawca, w ramach pełnomocnictw uzyskanych od przedsiębiorstwa energetycznego, wynagrodzenie i odszkodowanie wypłacał będzie we własnym imieniu ale na rzecz zamawiającego.

Rekompensaty będą wypłacone tytułem powstałych w ramach realizacji robót budowlanych szkód w uprawach rolnych, drzewostanach, zasiewach, plonach oraz tytułem czasowego zmniejszenia urodzajności gleby.

Podstawą wypłaty odszkodowań i wynagrodzeń będą umowy zawierane z posiadaczami gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych. Fizyczna zapłata przez Wnioskodawcę właścicielom nieruchomości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu oraz odszkodowania tytułem rekompensaty wynikać będzie z realizacji postanowień umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a przedsiębiorstwem energetycznym.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1.

Czy wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, wypłacone posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych, których wypłata następuje na podstawie umów, ugód lub wyroków sądowych podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

2.

Czy odszkodowania tytułem rekompensaty za straty wywołane prowadzonymi robotami budowlanymi, wypłacone posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych, których wypłata następuje na podstawie umów, ugód lub wyroków sądowych podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

3.

Czy w sytuacji, gdy wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik jest zwolniony od obowiązku wystawiania PIT-8C, wynikającego z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

4.

Czy w sytuacji, gdy odszkodowanie tytułem rekompensaty za straty wywołane prowadzonymi robotami budowlanymi na gruntach wchodzących w skład gospodarstw rolnych podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik jest zwolniony od obowiązku wystawiania PIT - 8C, wynikającego z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ad. 1. W ocenie Wnioskodawcy, przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - którego treść Wnioskodawca przywołał - zwolnienie od podatku dochodowego odszkodowań, wypłacanych na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, znajdzie również zastosowanie do odszkodowań i wynagrodzeń wypłacanych tym podmiotom z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

Przepisem art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 116, poz. 731) zmieniono Kodeks cywilny i z dniem 3 sierpnia 2008 r. dodano do niego przepisy art. 3051 do 3054 k.c. Przepisy te wprowadziły nowy rodzaj służebności - służebność przesyłu. Zgodnie z treścią art. 3054 do instytucji tej stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wykładnia celowościowa i systemowa art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy podatkowej prowadzi do wniosku, że przepis ten obejmuje swą dyspozycją również odszkodowania i wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, pomimo, że jej literalne brzmienie wskazuje tylko na służebności gruntowe. Wskazać bowiem należy, iż z chwilą wprowadzenia do polskiego systemu prawa instytucji służebności przesyłu, nie jest możliwe ustanowienie dla realizacji inwestycji liniowych służebności gruntowej, bo dla tego typu inwestycji prawodawca przewidział ograniczone prawo rzeczowe w postaci służebności przesyłu, która jest odmianą służebności gruntowej. Przed wprowadzeniem wskazanej służebności do Kodeksu cywilnego, w obrocie posługiwano się służebnością gruntową i w związku z tym odszkodowania za realizację inwestycji liniowych, w tym linii energetycznych zwolnione były od podatku dochodowego. Interpretacja, w myśl której od 3 sierpnia 2008 r. przepis art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nadal obowiązuje ale odnosi się tylko do służebności gruntowych, a nie dotyczy ustanawianych od tej daty służebności przesyłu, prowadzi do wniosku, że zwolnienie przewidziane w tym przepisie przestało istnieć w stosunku do inwestycji liniowych. To z kolei oznaczałoby pośrednie ograniczenie prawa obywateli do zwolnienia od podatku dochodowego. Interpretacja taka byłaby sprzeczna z zasadą racjonalności ustawodawcy i zasadami prawidłowej legislacji.

Wnioskodawca wskazał, iż powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie, na dowód czego przywołał wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego:

* z dnia 1 czerwca 2011 r. sygn. akt II FSK 88/2010, w którym Sąd stwierdził, iż służebność przesyłu stanowi rodzaj służebności gruntowej, do której znajdzie zastosowanie zwolnienie przewidziane w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;

* z dnia 29 września 2011 r. sygn. akt II FSK 654/2010, w którym Sąd podniósł, że przewidziana w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ulga podatkowa z tytułu odszkodowania wypłaconego, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej, przysługuje także z tytułu ustanowienia służebności przesyłu jako odmiany służebności gruntowej.

W związku z powyższym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż odszkodowania z tytułu ustanowienia służebności przesyłu wypłacone posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, których wypłata następuje na podstawie wyroków sądowych lub zawartych z nimi ugód, umów podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie Wnioskodawcy, zwolnieniu przewidzianemu w art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile są spełnione przesłanki przewidziane tym przepisem, podlegają wszystkie świadczenia, które mają charakter odszkodowania - niezależnie od ich nazwy jakimi strony umowy określą te świadczenia. Wnioskodawca posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego wypłacać będzie wynagrodzenie - zgodnie z terminologią jaką posługuje się Kodeks cywilny w art. 3052. Świadczenie to ma jednak charakter odszkodowania, gdyż stanowi ekwiwalent za szkodę jaką stanowi dla posiadacza gruntu ograniczenie w możliwości korzystania z niego w dotychczasowy sposób.

Na poparcie powyższego Wnioskodawca przywołał ponownie wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia I czerwca 2011 r. sygn. akt II FSK 88/2010, w którym Sąd stwierdził, że nazwanie w art. 3052 § 1 i § 2 k.c. odpłatności, której może żądać właściciel nieruchomości za ustanowienie służebności przesyłu, "wynagrodzeniem" a nie "odszkodowaniem", nie może prowadzić do pozbawienia właściciela gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego prawa do zwolnienia podatkowego otrzymanego z tego tytułu świadczenia pieniężnego (mającego charakter odszkodowania).

W ocenie Wnioskodawcy, wskazana wyżej wykładnia sądów administracyjnych powinna być wzięta pod uwagę przez organ wydający interpretację indywidualną. Stosownie bowiem do art. 14e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów/Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Z samej zatem ustawy wynika powinność dostosowania interpretacji do orzecznictwa sądów.

Ad. 2. W ocenie Wnioskodawcy, odszkodowania tytułem rekompensaty za straty wywołane prowadzonymi robotami budowlanymi wypłacone posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych, których wypłata następuje na podstawie umów, ugód lub wyroków sądowych podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Cytując treść art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy Wnioskodawca wskazał, iż w prezentowanych zdarzeniach przyszłych będzie wypłacał posiadaczom gruntów odszkodowania z tytułu szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie, zasiewach, plonach oraz tytułem czasowego zmniejszenia urodzajności gleby, co wypełnia dyspozycję art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym odszkodowania te winny być wolne od podatku dochodowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, odszkodowanie za szkody w uprawach rolnych powstałe na gruntach wchodzących w skład gospodarstw rolnych w rozumieniu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, podczas realizacji inwestycji polegającej na budowie linii energetycznej, wypłacone na podstawie umowy zawartej przez Wnioskodawcę z posiadaczami tych gruntów spełnia przesłanki wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z czym powinno korzystać ze zwolnienia przedmiotowego.

Ad. 3. W ocenie Wnioskodawcy, w sytuacji gdy odszkodowania (wynagrodzenia) wypłacane posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, będą zwolnione od podatku dochodowego - na płatniku nie ciąży obowiązek wystawiania informacji o wysokości przychodów (PIT - 8C).

Wnioskodawca uważa, iż w sytuacji gdy odszkodowanie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu jest zwolnione od podatku, wynagrodzenie (odszkodowanie) to nie stanowi przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, zgodnie z art. 42a ustawy Spółka nie ma obowiązku sporządzania informacji PIT-8C.

Ad. 4. Zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdy odszkodowania wypłacane posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych z tytułu rekompensaty za straty wywołane prowadzonymi robotami budowlanymi, będą zwolnione od podatku dochodowego - na płatniku nie ciąży obowiązek wystawiania informacji o wysokości przychodów (PIT - 8C).

W ocenie Wnioskodawcy, w sytuacji gdy odszkodowanie z tytułu rekompensaty za straty wywołane prowadzonymi robotami budowlanymi jest zwolnione od podatku - odszkodowanie to nie stanowi przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a co za tym idzie, zgodnie z art. 42a ustawy Spółka nie ma obowiązku sporządzania informacji PIT-8C.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie opodatkowania wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu (pyt. nr 1 i 3). W zakresie opodatkowania odszkodowania z tytułu rekompensaty za straty wywołane prowadzonymi robotami budowlanymi na gruntach wchodzących w skład gospodarstw rolnych (pyt. nr 2 i 4), wydano odrębną interpretację znak: IBPB II/1/415-786/12/BJ.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z wniosku wynika, iż Wnioskodawca (Spółka) jest podmiotem realizującym na zlecenie zakładów energetycznych inwestycje polegające na budowie linii elektroenergetycznych i telekomunikacyjnych (tekst jedn.: infrastruktury technicznej w rozumieniu art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. W związku z realizowanymi inwestycjami, posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych wypłacane będą m.in. wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu.

Spółka zawierać będzie z posiadaczami gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych w rozumieniu ustawy o podatku rolnym umowy o ustanowienie służebności przesyłu, ewentualnie doprowadzać będzie do ich ustanowienia na drodze postępowań sądowych. Służebność przesyłu ustanawiana będzie na rzecz inwestora, tj. przedsiębiorstwa energetycznego. Fizyczna zapłata przez Wnioskodawcę właścicielom nieruchomości wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu wynikać będzie z realizacji postanowień umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawcą a przedsiębiorstwem energetycznym. Wynagrodzenie to Wnioskodawca będzie wypłacał w imieniu własnym, ale na rzecz zamawiającego (zleceniodawcy - przedsiębiorstwa energetycznego).

Wnioskodawca uważa, że wypłacone przez niego wynagrodzenie podlega zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W celu określenia czy przedmiotowe wynagrodzenie wypłacone tytułem ustanowienia służebności przesyłu korzysta ze zwolnienia z opodatkowania należy przeanalizować treść powołanego przez Wnioskodawcę art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepis ten stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu:

a.

ustanowienia służebności gruntowej,

b.

rekultywacji gruntów,

c.

szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie

- w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

Interpretując ww. przepis należy na wstępie podkreślić, iż wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień powinny być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak i zawężającej.

W przedmiocie stosowania wszelkiego rodzaju ulg podatkowych trzeba mieć na uwadze także przepis art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.), zgodnie z którym każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy, co wynika z art. 217 Konstytucji. Tym samym, każdy wyjątek od zasady powszechności opodatkowania, w tym także ulga podatkowa, nie może być interpretowany dowolnie, ani uzupełniany w drodze interpretacji o treść, której nie zawiera.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wskazane w nim odszkodowanie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego, gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

1.

otrzymuje je posiadacz gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego,

2.

odszkodowanie zostaje wypłacone z tytułu wymienionego w przepisie,

3.

podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów prowadzi na gruntach wchodzących w skład gospodarstwa rolnego inwestycję związaną z budową infrastruktury przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz inwestycję związaną z budową urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa jest w art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami,

4.

źródłem odszkodowania jest wyrok sądowy lub umowa (ugoda) zawarta między stronami.

Zgodnie z art. 143 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami przez budowę urządzeń infrastruktury technicznej rozumie się budowę drogi oraz wybudowanie pod ziemią, na ziemi albo nad ziemią przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych i telekomunikacyjnych.

Służebność gruntowa, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uregulowana została w art. 285 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Przepis ten stanowi, że nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa).

Zgodnie natomiast z art. 3051 Kodeksu cywilnego nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu). W myśl art. 3054 Kodeksu cywilnego do służebności przesyłu stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż służebność przesyłu nie jest tożsama ze służebnością gruntową. Obie służebności są odrębnie uregulowane przepisami Kodeksu cywilnego. Każda z nich jest odrębnym ograniczonym prawem rzeczowym. Z postanowień Kodeksu cywilnego wynika jedynie, że przepisy dotyczące służebności gruntowej należy stosować odpowiednio do służebności przesyłu. To jednakże nie oznacza postawienia znaku równości pomiędzy obiema rodzajami służebności.

Pogląd, że służebność przesyłu jest odrębnym od służebności gruntowej rodzajem służebności, wspiera również układ przestrzenny ustawy - dział III Księgi drugiej Kodeksu cywilnego został przecież podzielony na trzy rozdziały: rozdział I. Służebności gruntowe, rozdział II. Służebności osobiste, rozdział III. Służebność przesyłu.

Zaznaczyć ponadto należy, że w projekcie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, dotyczącym nowelizacji przepisów w zakresie służebności przesyłu, zamieszczonym na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości (http://bip.ms.gov.pl/pl/projekty-aktow-prawnych/prawo-cywilne) stwierdzono, że "służebność przesyłu nie jest ani służebnością gruntową, ani służebnością osobistą, lecz stanowi odrębny od nich rodzaj służebności".

Nie ulega zatem wątpliwości, że służebność przesyłu nie jest ani służebnością gruntową, ani służebnością osobistą, lecz stanowi odrębny od nich rodzaj służebności.

Przywołany przez Wnioskodawcę jako podstawa zwolnienia przepis art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pozwala na zwolnienie z opodatkowania odszkodowań wypłaconych na podstawie zawartych umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z tytułu ustanowienia służebności gruntowej. Przepis ten milczy jednak na temat służebności przesyłu, co oznacza, że służebność ta nie korzysta z przedmiotowego zwolnienia, gdyż zwolnieniem tym objęta może być jedynie służebność gruntowa.

Odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Odszkodowanie nie jest - wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy - tożsame z pojęciem wynagrodzenia. Skoro zatem, posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego Wnioskodawca wypłacać będzie wynagrodzenie, to nie ma żadnych podstaw prawnych aby to wynagrodzenie, na które umówią się strony, i które będzie należnością za korzystanie w określony sposób z nieruchomości traktować jako odszkodowanie.

Ponadto zaznaczyć należy, iż do zastosowania wskazanego zwolnienia, oprócz warunków powyżej omówionych, koniecznym jest aby odszkodowanie, o którym mowa we wskazanym przepisie zostało wypłacone z tytułu inwestycji (ściśle w przepisie wymienionych) prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów. Z wniosku wynika, iż Wnioskodawca nie jest podmiotem uprawnionym. Zatem i ten warunek do zwolnienia nie zostanie w przedstawionym zdarzeniu przyszłym spełniony.

W świetle powyższego, wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy wskazane zwolnienie w treści art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie może odnosić się do odszkodowań (wynagrodzeń) z tytułu ustanowienia służebności przesyłu. Gdyby bowiem wolą ustawodawcy było zwolnienie z opodatkowania świadczeń otrzymywanych z tytułu służebności przesyłu, to niewątpliwie taki zapis uczyniłby w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, wprowadzając instytucję służebności przesyłu.

Nie ma też racji Wnioskodawca, że wykładnia celowościowa i systemowa art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy podatkowej prowadzi do wniosku, że przepis ten obejmuje swą dyspozycją również odszkodowania i wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu, pomimo, że jej literalne brzmienie wskazuje tylko na służebności gruntowe. Zarówno wynagrodzenia jak i odszkodowania przyznane w związku z ustanowieniem służebności przesyłu nie są objęte zwolnieniem podatkowym określonym w ww. przepisie.

W związku z powyższym wynagrodzenia, które Wnioskodawca wypłaci posiadaczom gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstw rolnych w związku z ustanowieniem służebności przesyłu nie spełniają przesłanek do zastosowania zwolnienia z podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przedmiotowe wynagrodzenia będą stanowić dla osób je otrzymujących przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem są "inne źródła", za które art. 20 ust. 1 ww. ustawy nakazuje uważać w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania "w szczególności". Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Tym samym zakres art. 20 ust. 1 ww. ustawy obejmuje także kwoty wypłaconego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Reasumując, przyznane posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstw rolnych wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu nie będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 120 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, Wnioskodawca - stosownie do art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - winien sporządzić i przekazać właścicielowi, któremu wypłaci ww. wynagrodzenie oraz urzędowi skarbowemu, informację PIT-8C (określając w niej rodzaj dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych) w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, w którym przedmiotowe wynagrodzenie zostanie wypłacone.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Końcowo, odnosząc się do orzeczeń sądowych - na które powołuje się Wnioskodawca - należy podkreślić, iż jakkolwiek orzeczenia podatkowe kształtują pewną linię wykładni obowiązującego prawa, jednak dotyczą wyłącznie konkretnych spraw, w danym stanie prawnym. Należy więc stwierdzić, iż orzeczenia te zapadły w indywidualnych sprawach i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, iż wskazana w ww. orzeczeniach wykładnia sądów administracyjnych powinna być wzięta pod uwagę przez organ wydający interpretację indywidualną, gdyż z samej ustawy - Wnioskodawca wskazał art. 14e - wynika powinność dostosowania interpretacji do orzecznictwa sądów.

Zgodnie z treścią art. 14e ustawy - Ordynacja podatkowa minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Zauważyć jednak należy, iż przedmiotowa interpretacja została wydana na podstawie art. 14b Ordynacji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl