IBPBII/1/415-782/09/MCZ - Powstanie przychodu w ujęciu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku przekazania podatnikowi przez fundację środków pieniężnych na leczenie i rehabilitację.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku, który wpłynął do tut. Biura w dniu 12 października 2009 r., uzupełnionym w dniu 16 grudnia 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania środków pieniężnych oraz nieodpłatnych świadczeń otrzymanych przez beneficjenta od fundacji - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 października 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania środków pieniężnych oraz nieodpłatnych świadczeń otrzymanych przez beneficjenta od fundacji.

W związku z brakami formalnymi wniosku, pismem z dnia 3 grudnia 2009 r. Znak: IBPB II/2/436-272/09/MCZ i IBPB II/1/415-782/09/MCZ wezwano wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 16 grudnia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest w trakcie podpisywania porozumienia z Fundacją X, w sprawie utworzenia na jej nazwisko subkonta w tej Fundacji. Pieniądze gromadzone na tym koncie będą pochodzić z dobrowolnych wpłat i będą przeznaczone na leczenie i rehabilitację wnioskodawczyni. Każdy przelew ma zawierać dopisek "na leczenie i rehabilitację X". Fundacja będzie przekazywać na osobiste konto wnioskodawczyni zgromadzone na subkoncie pieniądze po przedstawieniu przeze nią faktur i rachunków (do wysokości poniesionych kosztów). Pieniądze niewykorzystane pozostaną na koncie Fundacji i zostaną przeznaczone na jej cele statutowe. Fundacja nie będzie pobierać żadnej prowizji ani od darczyńców ani od wnioskodawczyni za prowadzenie konta i obsługę księgową. Wnioskodawczyni pobiera rentę inwalidzką z powodu częściowej niezdolności do pracy oraz orzeczenia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.

Zgodnie ze statutem celem Fundacji X jest:

Wnioskodawczyni wskazała, iż w statucie brak jest zapisu, że ww. Fundacja prowadzi działalność pożytku publicznego, jedynie że działa w oparciu o ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Fundacja została wpisana do Rejestru Organizacji Pożytku Publicznego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawczyni dokonywana przez Fundację X ewentualna pomoc rzeczowa polegająca na pokryciu kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją osób potrzebujących, znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, nie ma charakteru prawnego darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego a więc nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. W związku z tym nie ciąży na wnioskodawczyni obowiązek zapłaty podatku od spadku i darowizn.

Natomiast wartość świadczeń udzielanych w ramach pomocy społecznej przez organizacje pozarządowe, których statuty przewidują tego rodzaju działalność, może korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są świadczenia z pomocy społecznej. Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji "pomocy społecznej" należy odnieść się w tym zakresie do przepisów ustawy o pomocy społecznej. Wobec tego wnioskodawczyni jest zwolniona z zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Na wstępie zaznaczyć należy, że niniejszą interpretacją dokonano oceny stanowiska wnioskodawczyni w zakresie zasad opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych środków pieniężnych oraz nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od Fundacji X.

Zagadnienie dotyczące podatku od spadków i darowizn w zakresie zasad opodatkowania środków pieniężnych oraz nieodpłatnych świadczeń otrzymanych od Fundacji X zostanie rozstrzygnięte w odrębnej interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3 są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów, z których pochodzą dochody (przychody) podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zawiera art. 10 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak katalog zamknięty, o czym świadczy zapis art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 tej ustawy.

W świetle zapisu art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 powołanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, za które uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Użycie w tym przepisie słowa "w szczególności" oznacza, że jest to wyliczenie przykładowe.

W rozumieniu powyższych przepisów, przekazanie beneficjentowi przez fundacje świadczące pomoc pieniędzy, udostępnienie nieodpłatnych zajęć rehabilitacyjnych czy finansowanie usług medycznych będzie stanowiło dla beneficjenta przychód "z innych źródeł". Jednakże należy mieć na uwadze, że organizacje pozarządowe mogą prowadzić działalność w zakresie pomocy społecznej. Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji "pomocy społecznej" należy odnieść się w tym zakresie do przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.).

Z przepisów tej ustawy wynika, iż pomoc społeczna jest instytucją polityki państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracujące w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi (art. 2 ww. ustawy). Ponadto organy administracji rządowej i samorządowej, mogą zlecać realizacje zadań z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej (art. 25 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

Z powołanych wyżej norm wynika, iż organizacje pozarządowe mogą prowadzić działalność z zakresu pomocy społecznej. Wobec tego wartość świadczeń udzielanych w ramach pomocy społecznej przez organizacje pozarządowe, których statuty przewidują tego rodzaju działalność może korzystać z ww. zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych o ile statut organizacji pozarządowej przewiduje udzielanie pomocy społecznej oraz istnieją jasno określone kryteria komu pomoc ta przysługuje. Zgodnie bowiem z treścią art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku od osób fizycznych wolne od podatku są świadczenia z pomocy społecznej.

Wobec tego pomoc finansowa oraz wartość świadczeń udzielanych w ramach pomocy społecznej przez organizacje pozarządowe, których statuty przewidują tego rodzaju działalność, może korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o ile status organizacji pozarządowej przewiduje udzielanie pomocy społecznej oraz istnieją jasno określone kryteria komu pomoc ta przysługuje.

Zatem decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania danej czynności podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w przypadku otrzymania bezpłatnej pomocy od danej fundacji, ma kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a zatem treść konkretnej umowy wiążącej strony oraz treść statutu fundacji. W sytuacji gdy strony nie zawarły umowy darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego a statut (fundacji) nie przewiduje udzielania pomocy społecznej oraz nie istnieją jasno określone kryteria komu pomoc ta przysługuje, wówczas zgodnie z ww. przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczenia na rzecz beneficjentów są przychodami "z innych źródeł", podlegającymi opodatkowaniu tym podatkiem i nie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychód w takim przypadku powstaje w momencie udostępnienia beneficjentowi zebranych przez fundację środków czy to przez przekazanie tych środków na rachunek bankowy beneficjenta czy też zapłatę za jego zabiegi, koszty leczenia czy sprzęt medyczny. Podkreślić wiec należy, iż samo gromadzenie środków finansowych na subkoncie fundacji (oznaczonym konkretną nazwą przypisaną do danej osoby) nie będzie jeszcze skutkować powstaniem przychodu u tej osoby. Przychód powstanie dopiero w momencie kiedy fundacja zgromadzone środki rozdysponuje na rzecz tejże osoby.

Należy ponadto stwierdzić, że w ww. ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zawarł wprost zwolnień dotyczących środków (materialnych i rzeczowych) oraz nieodpłatnych świadczeń (zabiegi medyczne, zajęcia rehabilitacyjne) otrzymanych przez beneficjentów z fundacji (organizacji pożytku publicznego). Wobec tego świadczenia te są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie ww. przepisów art. 9, art. 10, art. 11 w związku z art. 20 z uwzględnieniem art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. To czy ww. środki oraz świadczenia nieodpłatne będą zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zależy wyłącznie od decyzji podjętej przez fundację w sprawie formy świadczonej przez nią pomocy oraz statutu tejże fundacji.

W świetle powyższego rację ma wnioskodawczyni, iż wartość świadczeń udzielanych w ramach pomocy społecznej przez organizacje pozarządowe, których statuty przewidują tego rodzaju działalność, może korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże odnosząc powyższe do Fundacji X, z którą wnioskodawczyni zawarła porozumienie w sprawie utworzenia subkonta, należy stwierdzić, mając na uwadze przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe oraz brak informacji - mimo wezwania o taką informację wystosowanego przez Organ w piśmie z dnia 3 grudnia 2009 r. - o tym, że wskazana Fundacja prowadzi działalność w zakresie pomocy społecznej (wśród przytoczonych we wniosku celów statutowych Fundacji X brak jest zakresu takiego działania) - iż w tak przedstawionym zdarzeniu przyszłym brak jest możliwości zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z tak przedstawionego zdarzenia przyszłego nie wynika bowiem, że otrzymane przez wnioskodawczynię od Fundacji świadczenia, to świadczenia z pomocy społecznej.

To oznacza, iż w momencie kiedy wnioskodawczyni zostaną udostępnione przez Fundację środki finansowe (czy to poprzez przekazaniem ich na rachunek bankowy wnioskodawczyni czy też sfinansowanie kosztów leczenia) powstanie u niej przychód z tzw. "innych źródeł".

Przychód ten wnioskodawczyni winna wykazać w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym środki zostały udostępnione i opodatkować według skali podatkowej.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

W związku z dołączeniem do wniosku kserokopii dokumentu należy zauważyć, że wydając interpretację w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku - Białej ul. Traugutta 2a, 43-330 Bielsko - Biała.