IBPBII/1/415-769/09/AŻ - Zapewnienie dowozu do pracy i z powrotem do miejsca zamieszkania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 września 2009 r. (data wpływu do tut. Biura- 6 października 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów pracowników z tytułu sfinansowania przez pracodawcę dojazdu do miejsca pracy i z pracy do miejsca zamieszkania - jest nieprawidłowe.

W dniu 6 października 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodów pracowników z tytułu sfinansowania przez pracodawcę dojazdu do miejsca pracy i z pracy do miejsca zamieszkania. Jako, że z treści wniosku wynikało, że dotyczy on również zagadnień związanych ze skutkami podatkowymi otrzymywania świadczeń z tytułu uprawnień do ulgowych przejazdów środkami transportu publicznego przyznanych pracownikom wnioskodawcy, współmałżonkom pracowników, dzieciom uczącym się do 20 roku życia, studentom do 26 roku oraz rencistom, emerytom i członkom ich rodzin - pismem z dnia 9 listopada 2009 r. wezwano wnioskodawcę o wyjaśnienie czy oczekuje interpretacji również w tym zakresie i ewentualne uzupełnienie braków formalnych do tej części wniosku. Z uwagi na nieuzupełnienie wniosku w ww. zakresie, zgodnie z pouczeniem zawartym w wezwaniu, wniosek rozpatrzony zostaje jedynie w zakresie określonym w przedmiotowej interpretacji.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest przedsiębiorstwem transportowym. Na podstawie art. 1a ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2002 r. Nr 175, poz. 1440 z późn. zm.) - pracownikom, ich żonom (mężom), dzieciom uczącym się do 20 roku życia i studentom do 26 roku życia przysługuje bezpłatny przejazd autobusami wnioskodawcy na podstawie biletów wystawionych na własną sieć; natomiast w zakresie korzystania z przejazdów autobusami innego przedsiębiorstwa - na zasadach określonych w porozumieniu tych przedsiębiorstw. Uprawnienia te przysługują także rencistom, emerytom i członkom ich rodzin. Przytoczone uregulowania zawarte są w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy oraz w porozumieniu zawartym pomiędzy przedsiębiorstwami PKS w sprawie honorowania uprawnień pracowników PKS, emerytów i rencistów PKS oraz najbliższych członków ich rodzin do bezpłatnych przejazdów autobusami. W związku z powyższym, w ramach porozumienia oraz zgodnie z Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy wnioskodawca na własną sieć PKS wystawia swoim pracownikom, rencistom i emerytom oraz członkom ich rodzin bilety uprawniające na dany rok kalendarzowy do bezpłatnych przejazdów autobusami PKS. Bilety są opodatkowane stawką VAT, którą opłaca właściciel biletu, wpłacając należność do kasy przedsiębiorstwa. Natomiast przedsiębiorca odprowadza VAT należny. Cena biletu wynika z przyjętych wartości uśrednionych co do przebiegu (promień dowozu) oraz częstotliwości jazd.

Pracodawca organizuje także swoim pracownikom (własnym transportem) bezpłatny dojazd do pracy i powrót z pracy do miejsca zamieszkania. Część pracowników dojeżdża do pracy w ramach kursów sieci własnych. Dla pozostałych jest zorganizowany specjalny kurs, który umożliwia przyjazd do pracy oraz powrót do miejsca zamieszkania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nieodpłatne świadczenie otrzymane przez zatrudnionego pracownika w postaci zapewnienia dowozu do pracy i z powrotem do miejsca zamieszkania stanowi dla niego przychód ze stosunku pracy.

Zdaniem wnioskodawcy nieodpłatne świadczenie otrzymane przez zatrudnionego pracownika w postaci zapewnienia dowozu do pracy i z powrotem do miejsca zamieszkania nie stanowi dla pracownika przychodu ze stosunku pracy.

Wnioskodawca przywołał treść art. 9 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Wskazał również art. 21 ust. 1 pkt 84 cyt. ustawy podnosząc, iż przepisy o których mówi niniejszy artykuł zawarte są w ustawie z dnia 20 czerwca 1992 r. dotyczącej publicznego transportu zbiorowego. Zgodnie z art. 1a ust. 3 ww. ustawy przewoźnicy wykonujący publiczny transport zbiorowy mogą wprowadzić uprawnienia do bezpłatnych albo ulgowych przejazdów dla swoich pracowników oraz emerytów i rencistów oraz najbliższym członkom ich rodzin. Przytoczone uregulowania zawarte są w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy. Na ich podstawie pracownicy korzystają z bezpłatnych przejazdów.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ww. ustawy źródłami przychodów są m.in. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Stosownie do art. 12 ust. 1 ww. ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty, niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów stanowią katalog otwarty. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Jak wynika z postanowień art. 12 ust. 3 ww. ustawy, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b.

Przepis art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do treści art. 31 ww. ustawy osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, (...).

W praktyce w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść jaką uzyskał bądź uzyska podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również wartość zindywidualizowanego świadczenia w postaci dowozu pracownika do pracy jak i z pracy na koszt pracodawcy. Pracownik otrzymuje bowiem konkretną korzyść finansową w postaci możliwości skorzystania z oferowanego przez pracodawcę transportu. Tym samym pracownik otrzymuje świadczenie, które powoduje u niego przysporzenie w majątku w postaci możliwości korzystania z usług, za które nie zapłacił. Wobec braku przepisów zwalniających je z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podatkowy.

Na gruncie prawa podatkowego przychodem w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego, tzn. zarówno pieniężna, jak i niepieniężna.

Świadczenia pieniężne ponoszone za pracowników należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Termin "świadczenie" pojawia się na gruncie Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 353 § 2 tego Kodeksu świadczenie może podlegać na działaniu albo na zaniechaniu. Dla celów podatkowych pojęcie "nieodpłatnego świadczenia" ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy.

Przedmiotem nieodpłatnych świadczeń nie są więc tylko rzeczy, lecz świadczone na rzecz podatnika usługi. Przychód może być wyrażony wyłącznie w pieniądzu. Stąd też przychodem są nie tyle same świadczenia, lecz ich wartość.

O sposobie określania tej wartości stanowi art. 11 ust. 2a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z którego wynika, iż wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Mając powyższe na względzie, wszystko co pracownik otrzymuje od swojego pracodawcy - o ile nie stanowi dochodu zwolnionego od podatku lub dochodu, od którego został zaniechany pobór podatku w drodze rozporządzenia Ministra Finansów - podlega opodatkowaniu ze źródła przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dochodem takim jest więc również wartość zindywidualizowanego świadczenia w postaci dowozu pracownika do pracy jak i z pracy na koszt pracodawcy. Pracownik otrzymuje bowiem konkretną korzyść finansową w postaci możliwości skorzystania z oferowanego przez pracodawcę transportu. Tym samym pracownik otrzymuje świadczenie, które powoduje u niego przysporzenie w majątku w postaci możliwości korzystania z usług, za które nie zapłacił. Wartość tychże świadczeń pracodawca ma obowiązek doliczać do wynagrodzenia wypłaconego w danym miesiącu i od łącznej wartości obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy według zasad przewidzianych dla opodatkowania przychodów ze stosunku pracy, zgodnie z art. 31, 32 i 38 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podkreślić należy, iż fakt skorzystania bądź nie przez pracownika z oferowanej usługi pozostaje bez wpływu na sposób opodatkowania wskazanych świadczeń.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca przedsiębiorstwo transportowe - organizuje swoim pracownikom (własnym transportem) bezpłatny dojazd do pracy i powrót z pracy do miejsca zamieszkania. Część pracowników dojeżdża do pracy w ramach kursów sieci własnych. Dla pozostałych jest zorganizowany specjalny kurs, który umożliwia przyjazd do pracy oraz powrót do miejsca zamieszkania. Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż nieodpłatne świadczenie otrzymane przez zatrudnionego pracownika w postaci zapewnienia dowozu do pracy i z powrotem do miejsca zamieszkania nie stanowi dla pracownika przychodu ze stosunku pracy.

Wbrew twierdzeniu wnioskodawcy zapewnienie przez pracodawcę - pracownikowi dowozu do pracy i z powrotem do miejsca zamieszkania stanowi dla pracownika przychód ze stosunku pracy. Powołane przez wnioskodawcę zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 84 cyt. ustawy z treści którego wynika, iż wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń z tytułu uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego i autobusowego, wynikających z przepisów o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego nie będzie miało zastosowania w zaistniałym stanie faktycznym. Wymieniony przepis odsyła do unormowań szczególnych dotyczących publicznego transportu zbiorowego określonego ustawą z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz. U. z 2002 r. Nr 175, poz. 1440 z późn. zm.). Zgodnie z brzmieniem art. 1a ust. 3 tej ustawy, przewoźnicy wykonujący publiczny transport zbiorowy mogą wprowadzić uprawnienia do bezpłatnych lub ulgowych przejazdów dla swoich pracowników oraz emerytów i rencistów i najbliższych członków rodzin. Jednocześnie ustawodawca w art. 1b ust. 1 pkt 3 ww. ustawy postanowił, iż przepisów ustawy nie stosuje się do pracowników firm przewozowych kolejowych i autobusowych (...), w zakresie, w jakim firmy te przyznały uprawnienia do ulgowych przejazdów. Skoro zatem przepisów ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego nie stosuje się do pracowników (w zakresie w jakim przyznane im zostały uprawnienia do ulgowych przejazdów), to w konsekwencji brak jest również możliwości zastosowania zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 84 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nie znajdą tutaj zastosowania przepisy, do których odsyła ww. artykuł. Zatem pracownicy, którym pracodawca zapewnia dojazd do pracy w ramach kursów sieci własnych otrzymują nieodpłatne świadczenie podlegające opodatkowaniu.

Tak samo przychód podlegający opodatkowaniu występuje w przypadku pracowników, dla których pracodawca organizuje specjalny kurs. W tym przypadku należy podkreślić, - niezależnie od argumentacji wyżej poczynianej - iż zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 84 ww. ustawy ma zastosowanie do świadczeń z tytułu uprawnień do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. Organizowany przez pracodawcę dla swoich pracowników specjalny kurs, z którego korzystają tylko pracownicy i który umożliwia im dojazd do pracy i powrót z pracy do miejsca zamieszkania nie stanowi publicznego transportu zbiorowego. Tym samym, również i z tych względów, wykluczona jest możliwość zastosowania przedmiotowego zwolnienia.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.