IBPBII/1/415-729/11/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 sierpnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 10 sierpnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego:

* w części dotyczącej zwolnienia z podatku dochodowego zwrotu wkładu mieszkaniowego do wysokości wniesionego wkładu - jest prawidłowe,

* w części dotyczącej zwolnienia z podatku dochodowego różnicy pomiędzy wartością rynkową pomniejszoną o nominalną kwotę umorzonego kredytu a wniesionym wkładem mieszkaniowym - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 sierpnia 2011 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładu mieszkaniowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Członek Spółdzielni w 1992 r. otrzymał przydział na mieszkanie na warunkach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. W związku z tym dokonał wpłaty wymaganego wkładu mieszkaniowego w wysokości 16.762.900,00 zł (po denominacji 1.676,29 zł).

W czerwcu 2008 r. Rada Nadzorcza Spółdzielni Mieszkaniowej podjęła uchwałę w sprawie wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego należącego do członka, za zaleganie z opłatami czynszowymi na podstawie art. 11 ust. 1¹ pkt 2 i ust. 13 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. Dlatego też, w listopadzie 2010 r. została przeprowadzona eksmisja z lokalu mieszkalnego na podstawie prawomocnego Wyroku Sądu. Spółdzielnia przejęła lokal i zleciła wycenę rynkową. Lokal mieszkalny został zbyty w drodze trzeciego przetargu po uprzednim obniżeniu o 10% wartości rynkowej lokalu mieszkalnego z powodu braku oferentów, zgodnie z "Regulaminem przetargu na zapewnienie pierwszeństwa do zawarcia umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego (...)". Zgodnie z art. 11 ust. 2, ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), z uwzględnieniem nowelizacji tej ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r., Spółdzielnia dokonała zwrotu wkładu mieszkaniowego. Środki postawione do dyspozycji członka to wartość rynkowa ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego - operat szacunkowy z grudnia 2010 r. na kwotę 120.300,00 zł obniżony o 10% i pomniejszony o nominalną kwotę umorzenia kredytu, tj. 120.300,00 zł -10% = 108.270,00 - 8,38 zł = 108.261,62 zł.

Różnica pomiędzy wpłaconym w 1992 r. wkładem mieszkaniowym (1.676,29 zł) a wypłaconym w 2011 r. (108.261,62 zł) wynosi 106.585,33 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zwrócony wkład mieszkaniowy w wysokości 106.585,33 zł jest zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni albo wkładów w spółce osobowej, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni albo wkładów do spółki osobowej. W związku z powyższym kwota zwróconego wkładu mieszkaniowego do wysokości wniesionego jest zwolniona z podatku dochodowego i na Spółdzielni nie ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-8C.

Spółdzielnia stoi na stanowisku, że różnica pomiędzy wartością rynkową pomniejszoną o nominalną kwotę umorzonego kredytu a wniesionym wkładem mieszkaniowym również powinna korzystać ze zwolnienia podatkowego.

Nowelizacja ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wskazuje, że intencją ustawodawcy było ograniczenie żądania spółdzielni dotyczącego uzupełnienia wkładu budowlanego tylko do nominalnej kwoty umorzenia kredytu w części przypadającej na dany lokal. Ustawodawca przyjął zatem, że członek spółdzielni posiadający lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego jest w posiadaniu wkładu mieszkaniowego stanowiącego różnicę pomiędzy wkładem budowlanym, a nominalną kwotą umorzenia kredytu. Minister Finansów w komunikacie z dnia 24 stycznia 2008 r. wskazał, iż nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych przy dokonywaniu przekształceń własnościowych mieszkań spółdzielczych, ponieważ zarówno przy przekształceniu prawa do lokalu z lokatorskiego w odrębną własność jak i przy wypłacie wartości rynkowej lokalu, do którego przysługiwało lokatorskie prawo do lokalu, uprawniony odnosi taką samą korzyść. Zdaniem Spółdzielni, w obu przypadkach ma zastosowanie zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych. Tym samym, także wypłata różnicy pomiędzy wartością rynkową lokalu a wniesionym wkładem mieszkaniowym nie nakłada na Spółdzielnię obowiązku wystawienia informacji PIT - 8C.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 9 pow. ustawy, źródłem przychodów są inne źródła.

Przepis art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" wskazuje, iż zawiera on tylko przykładowe wyliczenie przychodów, co oznacza, że przysporzenia majątkowe, nie zaliczane do pozostałych źródeł przychodów stanowią przychody objęte tym przepisem.

Zgodnie natomiast z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż członek Spółdzielni w 1992 r. otrzymał przydział na mieszkanie na warunkach spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. W związku z tym dokonał wpłaty wymaganego wkładu mieszkaniowego. W czerwcu 2008 r. Rada Nadzorcza Spółdzielni Mieszkaniowej podjęła uchwałę w sprawie wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego należącego do członka, za zaleganie z opłatami czynszowymi na podstawie art. 11 ust. 1¹ pkt 2 i ust. 13 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Dlatego też, w listopadzie 2010 r. została przeprowadzona eksmisja z lokalu mieszkalnego na podstawie prawomocnego Wyroku Sądu. Spółdzielnia przejęła lokal i zleciła wycenę rynkową. Zgodnie z art. 11 ust. 2, ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r., z uwzględnieniem nowelizacji tej ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r., Spółdzielnia dokonała zwrotu wkładu mieszkaniowego. Środki postawione do dyspozycji członka to wartość rynkowa ustalona przez rzeczoznawcę majątkowego - operat szacunkowy z grudnia 2010 r. na kwotę 120.300,00 zł obniżony o 10% i pomniejszony o nominalną kwotę umorzenia kredytu, tj. 120.300,00 zł -10% = 108.270,00 - 8,38 zł = 108.261,62 zł.

Różnica pomiędzy wpłaconym w 1992 r. wkładem mieszkaniowym (1.676,29 zł) a wypłaconym w 2011 r. (108.261,62 zł) wynosi 106.585,33 zł.

Kwestię nabycia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz warunków zwrotu wniesionego wkładu i wypłaty wartości rynkowej reguluje ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - w brzmieniu obowiązującym do 31 lipca 2007 r., spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale. W wypadku gdy przysługuje ono małżonkom, wygaśnięcie prawa następuje z chwilą ustania członkostwa obojga małżonków. Natomiast z ust. 2 tego artykułu wynika, iż w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia zwraca zgodnie z postanowieniami statutu osobie uprawnionej wniesiony wkład mieszkaniowy albo jego wniesioną część, zwaloryzowane według wartości rynkowej lokalu. W rozliczeniu tym nie uwzględnia się długu obciążającego członka z tytułu przypadającej na niego części zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu wraz z odsetkami, o którym mowa w art. 10 ust. 3. Warunkiem wypłaty wartości wkładu mieszkaniowego albo jego części jest opróżnienie lokalu, o którym mowa w art. 7 ust. 1.

Natomiast z treści ww. art. 11 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - jednakże w brzmieniu obowiązującym od 31 lipca 2007 r. - wynika, iż spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wygasa z chwilą ustania członkostwa oraz w innych wypadkach określonych w niniejszym rozdziale.

Zgodnie z przepisem art. 11 ust. 1¹ ww. ustawy spółdzielnia może podjąć uchwałę o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego z następujących przyczyn:

Z przepisu art. 11 ust. 2¹ ww. ustawy (znowelizowanej) wynika, iż w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu.

Z wartości rynkowej lokalu potrąca się przypadającą na dany lokal część zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności niewniesiony wkład mieszkaniowy. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, potrąca się również nominalną kwotę umorzenia kredytu lub dotacji, w części przypadającej na ten lokal oraz kwoty zaległych opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1, a także koszty określenia wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 2² ww. ustawy).

Zwrot wkładu mieszkaniowego stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2011 r. - wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni.

Literalne brzmienie powyższego przepisu wskazuje jednoznacznie, iż zwolnieniu z opodatkowania podlega przychód do wysokości wniesionych wkładów do spółdzielni.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż kwota zwróconego (wypłaconego) wkładu mieszkaniowego, do wysokości wniesionego do Spółdzielni Mieszkaniowej wkładu, jest przychodem zwolnionym z podatku dochodowego na mocy ww. art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast nadwyżka pomiędzy wypłaconą przez Spółdzielnię kwotą a wniesionym wkładem stanowi przysporzenie majątkowe, tj. przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 tej ustawy. W takim przypadku Spółdzielnia obowiązana jest do sporządzenia informacji PIT-8C, o której mowa w art. 42a ww. ustawy. W informacji tej należy wykazać jako przychód podlegający opodatkowaniu różnicę między wypłaconą należnością a wartością wniesionego do Spółdzielni wkładu.

W odniesieniu do stanowiska Wnioskodawcy, iż różnica pomiędzy wartością rynkową pomniejszoną o nominalną kwotę umorzonego kredytu a wniesionym wkładem mieszkaniowym również powinna korzystać ze zwolnienia należy stwierdzić, iż brak jest podstaw prawnych aby stanowisko to podzielić. Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika bowiem jednoznacznie, iż zwolnieniu z opodatkowania podlega tylko i wyłącznie przychód do wysokości wniesionego do spółdzielni wkładu.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać:

* w części dotyczącej zwolnienia z podatku dochodowego zwrotu wkładu mieszkaniowego do wysokości wniesionego wkładu - jako prawidłowe,

* w części dotyczącej zwolnienia z podatku dochodowego różnicy pomiędzy wartością rynkową pomniejszoną o nominalną kwotę umorzonego kredytu a wniesionym wkładem mieszkaniowym-jako nieprawidłowe.

Należy zauważyć, iż powołane przez Wnioskodawcę w stanowisku pismo Ministra Finansów z dnia 24 stycznia 2008 r. Nr DD3/033/5/IMD/08/94, nie znajduje zastosowania w sprawach zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wkładów mieszkaniowych. Pismo to wydane zostało w związku z pojawiającymi się wątpliwościami w sprawie obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych przy dokonywaniu przekształceń - stosownie do postanowień ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych - m.in. spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo własności.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.