IBPBII/1/415-72/12/MCZ

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 28 marca 2012 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBII/1/415-72/12/MCZ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2011 r. (data wpływu do tut. Biura - 29 grudnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania w ramach ulgi meldunkowej przychodu ze sprzedaży udziału w nieruchomości:

* w części przypadającej na udział w budynku mieszkalnym - jest prawidłowe,

* w części przypadającej na udział w gruncie - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2011 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania w ramach ulgi meldunkowej przychodu ze sprzedaży udziału w nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 8 sierpnia 2008 r., na podstawie umowy darowizny Wnioskodawczyni nabyła udział, wynoszący 1/4, w prawie własności nieruchomości (jednorodzinny dom mieszkalny na gruncie o powierzchni 1987 m 2).

Przedmiotowy udział w nieruchomości Wnioskodawczyni otrzymała od matki. W ww. domu Wnioskodawczym zameldowana była na pobyt stały od urodzenia, tj. od 1986 r.

W dniu 31 stycznia 2011 r. Wnioskodawczyni wraz z pozostałymi współwłaścicielami, dokonała sprzedaży przedmiotowego domu jednorodzinnego na rzecz osób fizycznych.

Do dnia złożenia niniejszego wniosku Wnioskodawczyni nie złożyła w urzędzie skarbowym oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia od podatku dochodowego przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych dotyczącego sprzedaży nieruchomości nabytej po dniu 1 stycznia 2007 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni będzie miała na mocy art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uprawnienie do zwolnienia od podatku dochodowego w zakresie całego dochodu uzyskanego ze sprzedaży swojej części udziału w nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym.

Zdaniem Wnioskodawczyni, będzie miała na mocy art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uprawnienie do zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie całego dochodu uzyskanego ze sprzedaży swojej części udziału w nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym (w tym zwolnienie obejmie wartość gruntu).

Uzasadniając swoje stanowisko Wnioskodawczyni powołała przepis art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy, z którego wywiodła, że warunek zameldowania na okres stały nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia został przez nią spełniony. Wnioskodawczyni była zameldowana w budynku mieszkalnym przez całe swoje dotychczasowe życie, do dnia zbycia nieruchomości. Ww. przepis wskazuje przy tym, że okres zameldowania nie powinien przekraczać momentu zbycia nieruchomości, nie wskazuje jednak żadnego momentu początkowego. Tym samym okres zameldowania na pobyt stały nie musi przypadać w okresie obowiązywania wskazanego przepisu lecz mógł nastąpić wcześniej.

W ocenie Wnioskodawczyni, nie ulega również wątpliwości, że zwolnienie powinno objąć całą wartość dochodu, jaki uzyska ze sprzedaży nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Zwolnienie określone w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy z dnia 26 lipca 1996 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje sprzedaż budynku mieszkalnego. Budynek mieszkalny jest zaś, w rozumieniu art. 48 Kodeksu cywilnego, tzw. częścią składową gruntu. Zgodnie z treścią 47 § 1 Kodeksu cywilnego "część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych". Tym samym polskie prawo nie zna pojęcia "sprzedaży budynku mieszkalnego", ponieważ budynek ten nigdy nie jest odrębnym przedmiotem obrotu. Sprzedaż budynku nie może się wobec tego dokonać w oderwaniu od gruntu, z którym jest związany. Cena za sprzedaż jest ustalana w odniesieniu do rzeczy zbywanej, którą jest nieruchomość gruntowa zabudowana budynkiem, nie zaś sam budynek mieszkalny. Cena ta nie podlega tym samym sztucznemu podziałowi na części składowe. Przychodem z odpłatnego zbycia budynku mieszkalnego jest więc cena uzyskana za nieruchomość, której budynek ten jest częścią składową. Nie jest przy tym rzadkością przypadek, w którym wartość gruntu niezabudowanego jest większa niż gruntu zabudowanego budynkiem mieszkalnym.

Podsumowując Wnioskodawczyni stwierdziła, iż ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych korzysta cała kwota którą Wnioskodawczyni uzyskała ze sprzedaży swojego udziału w nieruchomości.

Na poparcie swojego stanowiska Wnioskodawczyni powołała fragment wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2011 r. sygn. akt II FSK 416/2010 (LexPolonica nr 604713), z którego wynika, że "zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje przychód ze sprzedaży nieruchomości - gruntu i stanowiącego jego cześć składową budynku mieszkalnego" a także fragment wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 24 maja 2011 r. sygn. akt I SA/Gl 98/2011 (LexPolonica nr 2587498), według którego "zamiarem ustawodawcy nie było, aby zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 126 u.p.d.o.f. pojęcie "budynku mieszkalnego" rozumieć w oderwaniu od gruntu, z którym budynek ten jest trwale związany. Posłużenie się przez ustawodawcę pojęciem "budynku mieszkalnego" wynikało wyłącznie ze względów związanych z konstrukcją ulgi meldunkowej tj. uzależnienie prawa do ulgi od zameldowania trwającego określony czas."

Dodatkowo Wnioskodawczyni wskazała, że w powołanym orzecznictwie wyraźnie powiązano treść przepisu art. 21 ust. 1 pkt 126 z art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Powiązanie to dało podstawę twierdzeniu, że ustawodawca zamiennie używa pojęć "budynek" i "nieruchomość". Jak wprost wskazał NSA w cytowanym wyżej orzeczeniu "Uwadze Sądu uszło bowiem, że w art. 21 ust. 21 ww. ustawy ustawodawca wskazał, że zwolnienie to ma zastosowanie do przychodów podatnika, który w terminie 14 dni od dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego złoży oświadczenie we właściwym urzędzie skarbowym o spełnieniu warunków do zwolnienia. Ponieważ w art. 21 ust. 1 pkt 126 przewidziano tylko zwolnienie przychodów z odpłatnego zbycia budynku lub jego części czy udziału (lit. a) pkt 126) oraz praw majątkowych (lit. b-d) pkt 126) określenie "nieruchomość" może odnosić się wyłącznie do przychodu ze zbycia budynku. Uznać zatem należy, że ustawodawca używa na określenie budynku z pkt 126 lit. a) także (zamiennie) pojęcia nieruchomość. Wobec braku definicji legalnej pojęcia nieruchomość dla celów podatku dochodowego także i w tym przypadku pojęcie to należałoby uznać za przejęte z prawa cywilnego i zdefiniować je odwołując się do art. 46 § 1 k.c. Jeżeli nieruchomością budynek może być tylko wyjątkowo, to zwolnienie to dotyczyłoby wyłącznie budynków, stanowiących na podstawie przepisów szczególnych odrębny od gruntu przedmiot własności (art. 46 § 1 in fine). Wykładnię tę wzmacniałaby treść art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym ustawy nie stosuje się do przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy. Skoro budynki co do zasady są częścią składową gruntu (art. 48 k.c.) i jako takie nie mogą być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (art. 47 § 1 k.c.), to budynki niebędące odrębnymi nieruchomościami nie mogą być samodzielnym przedmiotem zbycia bez gruntu, którego stanowią część składową (por. postanowienie SN z dnia 16 czerwca 2009 r. V CSK 479/2008). Zbycie dotyczyć może łącznie gruntu i budynku, który stanowi część składową nieruchomości. Tym samym przychód uzyskany ze zbycia wyłącznie budynku stanowiącego część składową gruntu nie byłby w ogóle (jako wynikający z czynności niemogącej być przedmiotem prawnie skutecznej umowy) objęty zakresem obowiązywania ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie byłoby potrzeby stanowienia zwolnienia podatkowego w tym zakresie, natomiast przychód ze zbycia nieruchomości zabudowanej budynkiem, stanowiącym część składową gruntu przed upływem 5 lat od jej nabycia, nawet gdyby zbywca był w budynku zameldowany powyżej 12 miesięcy przed datą zbycia, byłby w całości objęty opodatkowaniem."

Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. m.in. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, Wnioskodawczyni w celu skorzystania z ulgi będzie mogła złożyć oświadczenie o dokonaniu zbycia nieruchomości do końca terminu złożenia zeznania podatkowego za rok 2011.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

a.

nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,

b.

spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

c.

prawa wieczystego użytkowania gruntów,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Podkreślić należy, iż przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie stanowi źródło przychodu, z którym ustawodawca wiąże powstanie obowiązku podatkowego w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni w dniu 8 sierpnia 2008 r. nabyła w darowiźnie od matki udział wynoszący #188; w prawie własności nieruchomości gruntowej zabudowanej budynkiem mieszkalnym. W budynku tym Wnioskodawczyni była zameldowana na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy. Przedmiotowy udział w nieruchomości Wnioskodawczyni sprzedała w styczniu 2011 r.

Stosownie do powyższego zauważyć należy, iż sprzedaż przedmiotowej nieruchomości nastąpiła przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym jej nastąpiło nabycie, a zatem przychód uzyskany z tej sprzedaży generuje powstanie źródła przychodu.

Dokonując oceny skutków podatkowych sprzedaży przedmiotowej nieruchomości należy stosować przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r. Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1316 z późn. zm.) do przychodu (dochodu) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r.

I tak, w myśl art. 30e ust. 1 i 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c), podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ww. ustawy podstawą obliczenia podatku, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw. Przy czym przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej (art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć m.in. związane ze zbyciem koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, opłatę notarialną, podatek od czynności cywilnoprawnych. Pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym odpłatnym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6d ww. ustawy za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów o których mowa w ust. 6d ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych (art. 22 ust. 6e ww. ustawy).

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 rudnia 2008 r., wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

a.

budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,

b.

lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu,

c.

spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie,

d.

prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie

- jeżeli podatnik był zameldowany w budynku lub lokalu wymienionym w lit. a-d) na pobyt stały przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy przed datą zbycia, z zastrzeżeniem ust. 21 i 22.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy nie określa daty, od której należy liczyć okres zameldowania, nie uzależnia zameldowania, a tym samym prawa do zwolnienia, od posiadania w czasie zameldowania tytułu własności do budynku lub lokalu, lecz stanowi, że istotny jest fakt zameldowania podatnika na pobyt stały w zbywanym lokalu czy też budynku przez okres nie krótszy niż 12 miesięcy. Oznacza to zatem, że każdy roczny okres zameldowania na pobyt stały uprawnia do zwolnienia.

Zwolnienie wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy ma zastosowanie do przychodów podatnika, który w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego zbycia nieruchomości lub prawa majątkowego, złoży oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia, w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika - art. 21 ust. 21 ww. ustawy.

Natomiast w myśl art. 8 ust. 3 ww. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, podatnicy, do których mają zastosowanie ust. 1 lub ust. 2, tj. podatnicy, którzy zbywają nieruchomości lub prawa nabyte w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 31 grudnia 2008 r., oświadczenie, o którym mowa w art. 21 ust. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., składają w terminie złożenia zeznania, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, 14-dniowy termin określony w art. 21 ust. 21 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2008 r., nie ma zastosowania.

Wobec powyższego, zwolnienie o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uzależnione jest od spełnienia łącznie dwóch warunków:

* okresu zameldowania na pobyt stały nie krótszego niż dwunastomiesięczny przed datą zbycia,

* terminowego złożenia oświadczenia o spełnieniu warunków do zwolnienia; w przypadku uzyskania tego rodzaju przychodu w 2011 r. najpóźniej do 30 kwietnia 2012 r.

Podkreślić jednak należy, iż zwolnieniem określonym w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. a) ustawy, objęty jest - jak wynika z jego brzmienia - wyłącznie przychód ze sprzedaży budynku o charakterze mieszkalnym. Oznacza to, że przychód uzyskany ze zbycia gruntu związanego z tym budynkiem podlega opodatkowaniu.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiują pojęcia nieruchomości, w związku z tym zasadne jest uwzględnienie w tym zakresie treści przepisu art. 46 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), który stanowi, że nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (dotyczy to wyłącznie budynków wybudowanych na gruncie będącym w użytkowaniu wieczystym).

Z powyższego wynika zatem, że w przypadku nieruchomości gruntowej, budynek trwale związany z gruntem, jest jego integralną częścią i nie może być przedmiotem odrębnej własności. Dlatego sprzedaż nieruchomości obejmuje zarówno zbycie gruntu, jak i znajdującego się na nim budynku, trwale z nim związanego.

Wskazuje się jednak, iż ustawodawca konstruując przesłanki uprawniające do skorzystania z ulgi meldunkowej, nie użył w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sformułowania "nieruchomość", a posłużył się katalogiem rzeczy i praw (posiadającym walor katalogu zamkniętego), których sprzedaż objęta jest przedmiotowym zwolnieniem.

O ile bowiem ustawodawca w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewidział, że przychodem podatkowym będzie przychód ze sprzedaży nieruchomości, jeżeli nastąpi ona przed upływem 5 lat licząc od końca roku, w którym nastąpiło jej nabycie, o tyle w art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. a) ustawy bynajmniej nie przewidział, że zwolnieniem jest objęty przychód ze zbycia nieruchomości.

Posłużenie się przez ustawodawcę w art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy sformułowaniem "budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku" nie stanowi odejścia od cywilistycznego rozumienia pojęcia "nieruchomość" i nie zaprzecza uznaniu budynku za jej część składową. Jest to jedynie wyraz autonomii prawa podatkowego. Zasada ta została sformułowana na gruncie prawa rzeczowego i odnosi się do stosunków w nim regulowanych, a więc przede wszystkim odnoszących się do kwestii dotyczących prawa własności (skutków rzeczowych czynności cywilnoprawnych). Prawo cywilne i podatkowe należą do dwóch różnych gałęzi prawa, co oznacza, iż to samo zdarzenie faktyczne mogą odmiennie oceniać i przypisywać mu odmienne skutki prawne. W rozpatrywanej sprawie powstanie zatem sytuacja, w której w ujęciu prawa cywilnego Wnioskodawczyni sprzedała jako całość udział w gruncie wraz z udziałem w posadowionym na nim budynku mieszkalnym, jednak w prawie podatkowym, czynność ta spowoduje powstanie obowiązku podatkowego w odniesieniu do części dochodu ze sprzedaży przypadającego na udział w gruncie.

Podsumowując, zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. a) ww. ustawy objęty jest wyłącznie przychód ze sprzedaży budynku mieszkalnego. Zwolnieniem tym nie jest objęta sprzedaż gruntu lub udziału w gruncie, na którym wybudowany został budynek mieszkalny. Gdyby zamiarem ustawodawcy było zwolnienie przychodu ze zbycia nieruchomości, a więc gruntu wraz z położonym na nim budynkiem, to dałby temu wyraz w treści przepisu. Skoro jednak ustawodawca nie posługuje się w art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. a) ustawy pojęciem "nieruchomość", lecz wyłącznie "budynek mieszkalny" to nie ma żadnych podstaw aby określone tym przepisem zwolnienie rozciągać również na grunt i uznać, że ustawodawca zamiennie używa pojęć "budynku mieszkalnego" (art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. a) ww. ustawy) i "nieruchomości" (art. 21 ust. 21 ww. ustawy). Należy przy tym podkreślić, że przepis art. 21 ust. 21 cyt. ustawy został sformułowany w celu określenia dodatkowego warunku do zastosowania zwolnienia (złożenie stosownego oświadczenia w terminie w nim zakreślonym). Zatem ustawodawca użył w nim określenia "nieruchomość", bowiem jak słusznie Wnioskodawczyni wskazała, przedmiotem skutecznego prawnie zbycia nie może być - za wyjątkiem przewidzianym w Kodeksie cywilnym - budynek mieszkalny.

Należy również podkreślić, iż powyższa norma prawna statuująca ulgę podatkową, a więc mająca charakter wyjątku, odstępstwa od zasady powszechności opodatkowania, musi być interpretowana ściśle, gdyż niedopuszczalne jest stosowanie przy jej interpretacji wykładni rozszerzającej. Zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Ulga meldunkowa podobnie jak wszystkie ulgi i zwolnienia jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji RP stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Skoro ustawodawca nie objął dyspozycją art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy gruntu, to brak jest jakichkolwiek podstaw prawnych do wywodzenia, że ulga ta może się na grunt rozciągać.

Biorąc zatem powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż prawo do skorzystania ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ulga meldunkowa) będzie przysługiwało Wnioskodawczyni wyłącznie do wysokości przychodu uzyskanego ze sprzedaży przypadającego na udział w budynku mieszkalnym. Natomiast przychód ze sprzedaży przypadający na udział w gruncie, na którym posadowiony jest budynek będzie podlegał opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym na zasadach określonych w art. 30e ustawy.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawczynię wyroków w tym wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2011 r., sygn. akt II FSK 416/10, które zdaniem Wnioskodawczyni przemawiają za słusznością stanowiska przedstawionego we wniosku podkreślić należy, iż orzeczenia te zapadły w indywidualnej sprawie i w świetle art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa i tym samym nie mogą być wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację. W kwestii możliwości objęcia zwolnieniem z tytułu ulgi meldunkowej również gruntu zapadło szereg wyroków przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi, w których sądy prezentują zgoła odmienny pogląd od wyrażonego w powołanym wyżej m.in. orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego odmawiając prawa do zwolnienia z tytułu ulgi meldunkowej przychodowi z odpłatnego zbycia przypadającego na grunt. Orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2011 r. nie jest również wyrazem linii interpretacyjnej prezentowanej przez Naczelny Sąd Administracyjny. Dowodem tego jest postanowienie z dnia 27 października 2011 r. sygn. akt II FSK 824/10, w którym Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrując skargę kasacyjną w sprawie zagadnienia dotyczącego objęcia ulgą meldunkową wyłącznie budynku mieszkalnego czy również gruntu, na jakim budynek ten został posadowiony, postanowił odroczyć rozpoznanie sprawy i przedstawić to zagadnienie do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). W uzasadnieniu Sąd wskazał orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 lipca 2011 r. jednocześnie obszernie prezentując argumenty przeciwne, przemawiające za słusznością stanowiska ograniczającego ulgę meldunkową do budynku mieszkalnego z wyłączeniem gruntu. Sąd powołał przy tym argument nie podnoszony w uzasadnieniu niniejszej interpretacji, a mianowicie istnienie w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) w art. 16 ust. 1 ulgi mieszkaniowej opartej na podobnej do ulgi meldunkowej konstrukcji. Przy tym ulga, o której mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obejmuje zakresem zwolnienia tylko nabyty budynek lub lokal mieszkalny, bez udziału w gruncie. W świetle zatem wykładni systemowej oraz zasady spójności prawa obejmowanie ulgą meldunkową gruntu rodziłoby wątpliwości czy podobnie skonstruowane ulgi podatkowe, posługujące się tym samym pojęciem (budynku mieszkalnego) powinny być w spornym zakresie odmiennie rozumiane. Zdaniem Sądu, wyłoniło się zatem zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości uzasadniające wystąpienie z pytaniem prawnym do poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego w trybie art. 187 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

W świetle powyższego, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że do czasu podjęcia uchwały przez skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego nie istnieją żadne podstawy ani do przyjęcia wykładni ulgi meldunkowej obejmującej grunt, ani do powoływania się na zapadły w indywidualnej sprawie wyrok z dnia 26 lipca 2011 r.

Mając na uwadze powyższe, stanowiska Wnioskodawczyni, zgodnie z którym cały przychód uzyskany ze sprzedaży udziału w przedmiotowej nieruchomości podlega zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 126 ww. ustawy, nie można było w całości uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl