IBPBII/1/415-685/09/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) po ponownym rozpatrzeniu, w związku z prawomocnym wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Gliwicach z dnia 28 kwietnia 2009 r. Sygn. akt I SA/Gl 1167/08, wniosku z dnia 28 maja 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 4 czerwca 2008 r.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione w ww. wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia należności z tytułu pobytu osób w izbie wytrzeźwień - jest prawidłowe.

W dniu 4 czerwca 2008 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia należności z tytułu pobytu osób w izbie wytrzeźwień.

W dniu 4 września 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów wydał interpretację indywidualną przepisów prawa podatkowego Znak: IBPB2/415-1055/08/BD, w której uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Interpretację skutecznie doręczono w dniu 5 września 2008 r.

Pismem z dnia 15 września 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 22 września 2008 r.), wniesiono wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, na które udzielono odpowiedzi pismem z dnia 20 października 2008 r. Znak: IBPB2/415W-104/08/BD odmawiając zmiany ww. indywidualnej interpretacji indywidualnej. Odpowiedź na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa została skutecznie doręczona w dniu 23 października 2008 r.

Pismem z dnia 19 listopada 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 24 listopada 2008 r.) wniesiono skargę na ww. interpretację indywidualną. Pismem z dnia 19 grudnia 2008 r. Znak: IBPB2/4160-63/08/BD Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów udzielił odpowiedzi na skargę przesyłając ją, wraz z aktami sprawy, do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

W wyniku rozpatrzenia skargi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2009 r. sygn. akt I SA/Gl 1167/08 uchylił zaskarżoną interpretację stwierdzając, że kwota umorzonej opłaty za pobyt w izbie wytrzeźwień nie jest przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy podatkowej, bowiem jej umorzenie nie powoduje otrzymania przez podatnika lub postawienia do jego dyspozycji pieniędzy lub świadczeń pieniężnych ani nie jest wartością otrzymanych świadczeń w naturze czy innych nieodpłatnych świadczeń. Prawomocny wyrok wpłynął do tut. Biura w dniu 25 sierpnia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku o interpretację indywidualną został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Zgodnie z art. 42 ust. 5 i 5a ustawy o wychowywaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi za doprowadzenie i pobyt w izbie wytrzeźwień pobierane są opłaty w wysokości 250 zł za pobyt. Należności od osób fizycznych z tytułu pobytu w izbie wytrzeźwień należą do wierzytelności administracyjno-prawnych. Egzekucja ww. należności następuje w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Do ww. należności ma zastosowanie art. 42 ustawy o finansach publicznych zgodnie z którym, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określił szczegółowe zasady i tryb umarzania wierzytelności jej jednostek organizacyjnych z tytułu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa. W wyniku umorzenia postępowania egzekucyjnego przez urząd skarbowy, Dyrektor jednostki organizacyjnej (jednostka budżetowa) wydaje decyzję o umorzeniu opłaty za pobyt w izbie wytrzeźwień.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawcy należności za pobyt w izbie wytrzeźwień są trudne do wyegzekwowania. Osoby przebywające w izbie często są bezrobotne, bezdomne, nie posiadające środków do życia, korzystające z pomocy Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej. Utrudnione jest ustalenie danych osobowych, adresu pobytu. Często nie posiadają dokumentów i podają fałszywe dane. Mimo, że windykowanie należności odbywa się w okresie 10-lat, ściągalność ich jest bardzo niska (20%). Wnioskodawca sądzi, że urzędy skarbowe, które nie są w stanie wyegzekwować należności izby nie będą potrafiły windykować należnego podatku wynikającego z PIT-8C. Biorąc powyższe pod uwagę, mimo kosztów związanych z wystawieniem informacji PIT-8C dochody państwa nie ulegną zwiększeniu. Zdaniem wnioskodawcy w wyniku umorzenia ww. należności wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, nie dochodzi u nich do powstania przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń, a tym samym wnioskodawca nie będzie miał obowiązku sporządzania i przekazywania informacji PIT-8C.

W indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego z 4 września 2008 r. Znak: IBPB2/415-1055/08/BD Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów uznał stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe stwierdzając, że kwota umorzona przez Dyrektora jednostki organizacyjnej z tytułu pobytu w izbie wytrzeźwień, stanowi dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1, w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dodatkowo stwierdził, że Jednostka organizacyjna, dokonująca umorzenia zaległości z tytułu pobytu w izbie wytrzeźwień osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej jest zobowiązana wypełnić obowiązek nałożony przez art. 42a ww. ustawy.

Wnioskodawca zaskarżył, po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, ww. interpretację indywidualną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach prawomocnym wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2009 r. sygn. akt I SA/Gl 1167/08 uchylił ww. interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 4 września 2008 r. Znak: IBPB2/415-1055/08/BD.

Sąd uchylając przedmiotową interpretację stwierdził, iż umorzenie wskazanej opłaty nie stanowi należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy podatkowej, a tym samym powoduje brak obowiązku sporządzenia informacji przewidzianej w art. 42a tej ustawy.

Mając na uwadze powyższe uzasadnienie ww. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz treść art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), który stanowi, iż "ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia", Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów, rozpatrując ponownie wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 28 maja 2008 r. stwierdza, iż w świetle stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przyszłego i zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego we wniosku stanowisko wnioskodawcy - jest prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania.

W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi iż:

* przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2008 r.),

* przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (w brzmieniu od 1 stycznia 2009 r.).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9, w związku z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osoby lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14 ustawy, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 ustawy oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i tym samym ww. ustawa w swoich założeniach daje podstawy prawne, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego bądź zdarzenia przyszłego wynika, iż Dyrektor jednostki organizacyjnej wydaje decyzję o umorzeniu osobom fizycznym opłaty z tytułu pobytu w izbie wytrzeźwień. Motywuje to tym, że wyegzekwowanie należności za pobyt w izbie wytrzeźwień jest niezmiernie trudne ze względu na to, że przebywające tam osoby często są bezrobotne, bezdomne, nie posiadające środków do życia, korzystające z pomocy Miejskich Ośrodków Pomocy Społecznej. Zdarzają się też sytuacje gdzie utrudnione jest ustalenie danych osobowych czy adresu pobytu tych osób gdyż nie posiadają dokumentów tożsamości bądź podają fałszywe dane.

Decyzja o umorzeniu przedmiotowej opłaty stanowi rezygnację przewidzianych w ustawie uprawnień władczych organu (podmiotu) działającego w sferze administracji publicznej. Dla jej skuteczności czy ostateczności nie jest wymagane jakiekolwiek oświadczenie woli ze strony osoby zobowiązanej z tytułu tej opłaty. Ostateczna decyzja o umorzeniu opłaty związanej z pobytem w izbie wytrzeźwień likwiduje to zobowiązanie co nie oznacza, że jednocześnie tworzy po stronie osoby uprzednio zobowiązanej do jej uiszczenia "inne nieodpłatne świadczenie", o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy podatkowej. Aby inne nieodpłatne świadczenia mogły być uznane za przychód konieczne jest ich otrzymanie zgodnie z art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Warto również wskazać na pogląd zgodnie z którym, pojęcie "świadczenie" zakłada działanie aktywne po stronie podatnika, w wyniku którego podatnik uzyskuje określoną korzyść.

Ze świadczeniem nieodpłatnym będziemy mieli do czynienia w przypadkach, w których otrzymujący odnosi konkretną korzyść pod tytułem darmym. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że na skutek umorzenia przedmiotowej opłaty osoba, której to umorzenie dotyczy nie otrzymuje, ani nie są postawione do jej dyspozycji, pieniądze czy wartości pieniężne. Nie otrzymuje również świadczenia w naturze skoro chodzi o należność pieniężną, ani innego nieodpłatnego świadczenia skoro umorzona należność pieniężna nie jest świadczeniem otrzymanym nieodpłatnie, do którego stosuje się przepisy art. 11 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 2a ww. ustawy. Umorzona kwota pieniężna należna z tytułu pobytu w izbie wytrzeźwień od osób fizycznej, nieprowadzącej działalności gospodarczej, z istoty rzeczy jako świadczenie pieniężne - nie jest usługą czy świadczeniem innej natury niż pieniężne.

Umorzona opłata stanowi, kwotę pieniężną (świadczenie pieniężne), a nie inne nieodpłatne świadczenie. W tym przypadku świadczeniem nieodpłatnym mogłaby być usługa w postaci pobytu w izbie wytrzeźwień. Skoro jednak za pobyt w izbie wytrzeźwień należna jest stosowna opłata, to świadczenie takie nie jest nieodpłatne. Innymi słowy pobyt w izbie wytrzeźwień stanowi dla korzystającego świadczenie odpłatne i nie przekształca się w świadczenie nieodpłatne w momencie umorzenia przewidzianej za to opłaty. Umorzenie opłaty nie ma wpływu na uzyskanie, otrzymanie świadczenia z tytułu pobytu w takiej placówce nota bene o charakterze przymusowym. Dlatego też kwota umorzonej opłaty za pobyt w izbie wytrzeźwień nie jest przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy podatkowej, bowiem jej umorzenie nie powoduje otrzymania przez podatnika lub postawienia do jego dyspozycji pieniędzy lub świadczeń pieniężnych ani nie jest wartością otrzymanych świadczeń w naturze czy innych nieodpłatnych świadczeń.

Reasumując kwota umorzonej opłaty za pobyt w izbie wytrzeźwień osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, nie stanowi przychodu podatkowego, a przez to nie jest innym nieodpłatnym świadczeniem w myśl art. 20 ust. 1 ustawy podatkowej. Fakt, iż umorzenie wskazanej opłaty nie stanowi należności bądź świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy podatkowej powoduje brak obowiązku sporządzenia przez wnioskodawcę informacji przewidzianej w art. 42a tej ustawy.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Stefana P. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.