IBPBII/1/415-679/11/BJ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z daty wpływu do tut. Biura - 22 lipca 2011 r., uzupełnionym w dniu 7 września 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania środków pieniężnych otrzymanych od fundacji posiadającej status organizacji pożytku publicznego - jest nieprawidłowe.

W dniu 22 lipca 2011 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania środków pieniężnych otrzymanych od fundacji posiadającej status organizacji pożytku publicznego.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 29 sierpnia 2011 r. Znak: IBPB II/1/415-679/11/BJ wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Przedmiotowy wniosek uzupełniono w dniu 7 września 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni w dniu 24 maja 2007 r. uległa wypadkowi. W następstwie tego zdarzenia doznała kompresyjnego złamania dalszych nasad obu kości piszczelowych. Wnioskodawczyni była zmuszona prowadzić leczenie, w tym leczenie operacyjne na terenie Szwajcarii.

Wnioskodawczyni podpisała w dniu 22 września 2009 r. umowę z Fundacją.

Zgodnie ze statutem Fundacji działa ona na podstawie ustawy o fundacjach, oraz ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Cele Fundacji zostały określone jako:

Zgodnie z § 5 statutu, Fundacja realizuje swoje cele poprzez m.in. organizowanie i finansowanie zbiórek pieniężnych na rzecz innych organizacji i pomoc rzeczową i finansową dla osób potrzebujących w Polsce i innych krajach. Fundacja prowadzi działalność statutową na rzecz ogółu społeczeństwa (§ 5 pkt 3 statutu).

Fundacja udostępniła wnioskodawczyni rachunek bankowy w celu gromadzenia pieniędzy na leczenie i rehabilitację wnioskodawczyni. Zebrane pieniądze pochodzą z dobrowolnych wpłat nieokreślonych ludzi, w tym z przekazanego tzw. "1%" podatku dochodowego. Jednak każda wpłata na rachunek bankowy musi zawierać dopisek "na leczenie i rehabilitację (imię i nazwisko wnioskodawczyni)". Pieniądze nie wykorzystane pozostaną przeznaczone na cele statutowe Fundacji. Fundacja nie pobiera żadnej prowizji ani od darczyńców ani od wnioskodawczyni za prowadzenie konta i obsługę księgową. Wszystkie środki znajdujące się na ww. rachunku bankowym przeznaczone są na leczenie i rehabilitację wnioskodawczyni. Zgodnie z treścią § 4 pkt 1 zawartej umowy, wszystkie przekazane pieniądze przeznaczone zostaną na realizacje celów zgodnych z § 4 pkt 4 statutu Fundacji, tj. pomoc rzeczową i finansową dla osób potrzebujących w Polsce i innych krajach oraz art. 4 pkt 1.2 i 1.4 ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie, tj. działalności charytatywnej i ochrony i promocji zdrowia. Pieniądze zgromadzone na rachunku bankowym tzw. subkoncie są rozdysponowane na leczenie i rehabilitację wnioskodawczyni w dwojaki sposób. Fundacja przelewała pieniądze z rachunku bankowego m.in. za przeprowadzone operacje bezpośrednio na rachunek bankowy szpitala. Faktury VAT były wystawione na Fundację. Natomiast za pozostałe czynności związane z leczeniem i rehabilitacją, np. opłaty za konsultacje medyczne, zakup leków - pieniądze były przelewane na osobisty rachunek bankowy wnioskodawczyni w formie zaliczek i następnie rozliczane na podstawie przedstawionych przez nią rachunków (faktur VAT) i paragonów. W tym przypadku rachunki, w tym faktury VAT były wystawione albo na Fundację albo bezpośrednio na wnioskodawczynię. Fundacja została wpisana do Rejestru Organizacji Pożytku Publicznego. Wnioskodawczyni nie zawarła z Fundacją umowy darowizny.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Wnioskodawczyni uważa, iż jest zwolniona z zapłaty podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawa ta nie zawiera definicji pomocy społecznej stąd należy w tym względzie odnieść się do innych ustaw, tj. ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi. Art. 3 ust. 1 pow. ustawy stanowi, iż pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 2 ust. 1, przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Zgodnie z art. 7 cyt. ustawy pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu: ubóstwa (pkt 1), niepełnosprawności (pkt 5), długotrwałej lub ciężkiej choroby (pkt 6).

Zgodnie z treścią ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie (art. 3 ust. 1). Sfera zadań publicznych obejmuje zadania:

Zgodnie z treścią statutu Fundacji jej celem jest pomoc finansowa, rzeczowa i edukacyjna osobom potrzebującym. Działalność Fundacji jest działalnością społeczną. Ponadto w zawartej umowie pomiędzy Wnioskodawczynią a Fundacją wyraźnie wskazano, że wszystkie przekazane pieniądze przeznaczone zostaną na realizacje celów zgodnych z § 4 pkt 4 statutu Fundacji.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Katalog źródeł przychodów, z których pochodzą dochody (przychody) podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zawiera art. 10 ust. 1 ww. ustawy, gdzie m.in. w pkt 9 wymienia się inne źródła.

Przepis art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, iż za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach. Użycie w tym przepisie słowa "w szczególności" oznacza, że jest to wyliczenie przykładowe.

W rozumieniu powyższych przepisów, przekazanie beneficjentowi przez fundacje świadczące pomoc pieniędzy, udostępnienie nieodpłatnych zajęć rehabilitacyjnych czy finansowanie usług medycznych, środków leczniczych będzie stanowiło dla beneficjenta przychód "z innych źródeł".

Jednakże należy mieć na uwadze, że organizacje pozarządowe mogą prowadzić działalność w zakresie pomocy społecznej. Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji "pomocy społecznej" należy odnieść się w tym zakresie do przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.).

W myśl postanowień art. 2 ust. 1 tej ustawy pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi (art. 2 ust. 2 ww. ustawy).

Organy administracji rządowej i samorządowej, zwane dalej "organami", mogą zlecać realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 tej ustawy, prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej, zwanych dalej "podmiotami uprawnionymi" (art. 25 ust. 1 ww. ustawy). Zlecenie realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej odbywa się po uprzednim przeprowadzeniu konkursu ofert (art. 25 ust. 4 cyt. ustawy).

Z powołanych wyżej norm wynika, iż organizacje pozarządowe mogą prowadzić działalność z zakresu pomocy społecznej.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 79 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku są świadczenia z pomocy społecznej.

Wobec tego pomoc finansowa oraz wartość świadczeń udzielanych w ramach pomocy społecznej przez organizacje pozarządowe, których statuty przewidują tego rodzaju działalność, może korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o ile statut organizacji pozarządowej przewiduje udzielanie pomocy społecznej oraz istnieją jasno określone kryteria komu pomoc ta przysługuje.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawczyni uległa wypadkowi. W następstwie tego zdarzenia była zmuszona prowadzić leczenie. W dniu 22 września 2009 r. wnioskodawczyni podpisała umowę z Fundacją. Fundacja udostępniła jej rachunek bankowy w celu gromadzenia pieniędzy na leczenie i rehabilitację. Zebrane pieniądze pochodzą z dobrowolnych wpłat nieokreślonych ludzi, w tym z przekazanego tzw. "1%" podatku dochodowego. Jednak każda wpłata na rachunek bankowy musi zawierać dopisek "na leczenie i rehabilitację (imię i nazwisko wnioskodawczyni)". Pieniądze zgromadzone na rachunku bankowym, tzw. subkoncie są rozdysponowane na leczenie i rehabilitację wnioskodawczyni w dwojaki sposób. Fundacja przelewała pieniądze z rachunku bankowego, m.in. za przeprowadzone operacje bezpośrednio na rachunek bankowy szpitala. Faktury VAT były wystawione na Fundację. Natomiast za pozostałe czynności związane z leczeniem i rehabilitacją, np. opłaty za konsultacje medyczne, zakup leków - pieniądze były przelewane na osobisty rachunek bankowy wnioskodawczyni w formie zaliczek i następnie rozliczane na podstawie przedstawionych przez nią rachunków (faktur VAT) i paragonów. W tym przypadku rachunki, w tym faktury VAT były wystawione albo na Fundację albo bezpośrednio na wnioskodawczynię. Fundacja została wpisana do Rejestru Organizacji Pożytku Publicznego. Wnioskodawczyni nie zawarła z Fundacją umowy darowizny.

Decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania danej czynności podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w przypadku otrzymania bezpłatnej pomocy od danej fundacji, ma kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a zatem treść konkretnej umowy wiążącej strony oraz treść statutu fundacji. W sytuacji gdy strony nie zawarły umowy darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego a statut (fundacji) nie przewiduje udzielania pomocy społecznej oraz nie istnieją jasno określone kryteria komu pomoc ta przysługuje, wówczas zgodnie z ww. przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych świadczenia na rzecz beneficjentów są przychodami "z innych źródeł", podlegającymi opodatkowaniu tym podatkiem i nie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przychód w takim przypadku powstaje w momencie udostępnienia beneficjentowi zebranych przez fundację środków czy to przez przekazanie tych środków na rachunek bankowy beneficjenta czy też zapłatę za jego zabiegi (operacje), koszty leczenia i rehabilitacji.

Podkreślić wiec należy, iż samo gromadzenie środków finansowych na subkoncie fundacji (oznaczonym konkretną nazwą przypisaną do danej osoby) nie będzie jeszcze skutkować powstaniem przychodu u tej osoby. Przychód powstanie dopiero w momencie kiedy fundacja zgromadzone środki rozdysponuje na rzecz tejże osoby, przekazując jej środki pieniężne czy też finansując jej określone świadczenia.

Należy ponadto stwierdzić, że w ww. ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zawarł wprost zwolnień dotyczących środków (materialnych i rzeczowych) oraz nieodpłatnych świadczeń (zabiegi medyczne, zajęcia rehabilitacyjne) otrzymanych przez beneficjentów z fundacji (organizacji pożytku publicznego). Wobec tego świadczenia te są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie ww. przepisów art. 9, art. 10, art. 11 w związku z art. 20 z uwzględnieniem art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. To czy ww. środki oraz świadczenia nieodpłatne będą zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zależy wyłącznie od decyzji podjętej przez fundację w sprawie formy świadczonej przez nią pomocy oraz statutu tejże fundacji.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny, z którego nie wynika, że wskazana Fundacja prowadzi działalność w zakresie pomocy społecznej (wśród przytoczonych we wniosku celów statutowych Fundacji brak jest zakresu takiego działania) należy stwierdzić, iż w tak przedstawionym zdarzeniu brak jest możliwości zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z tak przedstawionego zdarzenia przyszłego nie wynika bowiem, że otrzymane przez wnioskodawczynię od Fundacji świadczenia, to świadczenia z pomocy społecznej. Należy bowiem podkreślić, iż z faktu, że Fundacja prowadzi działalność społeczną i celem działalności Fundacji jest m.in. pomoc finansowa, rzeczowa i edukacyjna osobom potrzebującym nie można wywodzić wniosku, iż Fundacja prowadzi działalność z zakresu pomocy społecznej. Gdyby tak było - jej cele statutowe na to by wskazywały. Tymczasem wśród przytoczonych przez wnioskodawczynię celów Fundacji - pomoc społeczna nie została wymieniona. Jeszcze raz należy podkreślić, iż z treści powołanych przepisów ustawy o pomocy społecznej jednoznacznie wynika, w jakich okolicznościach zadania z zakresu pomocy społecznej - przypisane ustawowo organom administracji rządowej i samorządowej - realizują organizacje społeczne czy też pozarządowe. Opis stanu faktycznego nie wskazuje, aby Fundacja, od której wnioskodawczyni otrzymała świadczenia takie zadania realizowała. Wręcz odwrotnie, wynika z niego jednoznacznie, iż wśród celów statutowych Fundacji - brak jest pomocy społecznej. Przytaczając te cele - wnioskodawczyni nie wymieniła bowiem pomocy społecznej a jedynie przedstawiając swoje stanowisko, próbowała udowodnić, iż Fundacja de facto realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej. W przedstawionym stanie faktycznym, mając na uwadze przywołane przepisy prawa, jednakże z jej stanowiskiem nie można się zgodzić.

Powyższe oznacza, że w momencie kiedy wnioskodawczyni zostaną udostępnione przez Fundację środki finansowe (czy to poprzez przekazanie ich na rachunek bankowy wnioskodawczyni czy też sfinansowanie kosztów operacji, leczenia) powstanie u niej przychód z tzw. "innych źródeł", o którym mowa w art. 20 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy. Dochód ten - po uprzedniej kumulacji z innymi dochodami, zgodnie z art. 9 ust. 1a ww. ustawy - będzie stanowić podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym według skali podatkowej, określonej w art. 27 ust. 1 tejże ustawy.

W konsekwencji, na wnioskodawczyni będzie ciążył obowiązek rozliczenia tego przychodu w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT-36), składanym do urzędu skarbowego w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym przedmiotowy przychód osiągnęła. Natomiast na mocy dyspozycji zawartej w art. 42a cyt. ustawy Fundacja winna wystawić i przekazać wnioskodawczyni informację PIT-8C. Zgodnie bowiem z treścią przywołanego przepisu osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Wobec powyższego, stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Natomiast odnosząc się do poruszonej w drugim pytaniu kwestii czy wnioskodawczyni może starać się o zwolnienie z podatku od tych wypłat, tut. Organ wyjaśnia, że zgodnie z treścią art. 67a § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa organ podatkowy (tj. naczelnik właściwego urzędu skarbowego), na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.