IBPBII/1/415-672/10/MK - Obowiązki podatkowe kuratora sądowego w związku z wypłatą na rzecz reprezentowanej przez niego osoby nieznanej z miejsca pobytu odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 26 lipca 2010 r. (data wpływu do tut. Biura - 29 lipca 2010 r.), uzupełnionym w dniach 29 września 2010 r. i 5 października 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków podatkowych kuratora sądowego działającego w imieniu osoby nieznanej z miejsca pobytu - w związku z wypłatą na rzecz osoby nieznanej z miejsca pobytu przez Urząd Miasta odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego - jest prawidłowe.

W dniu 29 lipca 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków podatkowych kuratora sądowego działającego w imieniu osoby nieznanej z miejsca pobytu - w związku z wypłatą na rzecz osoby nieznanej z miejsca pobytu przez Urząd Miasta odszkodowania z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego.

Z uwagi na braki formalne wniosku, pismem z dnia 17 września 2010 r. Znak: IBPB II/1/415-672/10/MK wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia.

Wniosek uzupełniono w dniach 29 września 2010 r. (wniesienie opłaty) i 5 października 2010 r. (pozostałe braki formalne).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Pismem z kwietnia 2010 r. Wydział Mieszkalnictwa Urzędu Miasta poinformował wnioskodawczynię, że "w związku z wydaną w dniu 22 marca 2010 r. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach interpretacją podatkową Nr IBPB II/1/415-999/09/MK" podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, w związku z wypłatą odszkodowania z tytułu niedostarczenia przez Gminę Miejską lokalu socjalnego osobom uprawnionym z mocy wyroku sądowego. Powyższe odszkodowanie zostało wypłacone przelewem na konto Zarządu Budynków Komunalnych.

Postanowieniem Sądu Rejonowego ze stycznia 2000 r. wnioskodawczyni została ustanowiona kuratorem sądowym dla nieznanych z miejsca pobytu dwu osób. Ustanowienie kuratora było niezbędne do wykonania remontu w budynku, stanowiącym własność prywatną, którego powyższe dwie osoby nieznane z miejsca pobytu są (były) współwłaścicielami. Warunek ustanowienia kuratora był narzucony przez Zarząd Budynków Komunalnych. Zarząd Budynków Komunalnych sprawował wówczas i nadal sprawuje zwykły zarząd nad przedmiotowym budynkiem w oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego o prowadzeniu cudzych spraw bez zlecenia.

Zadaniem wnioskodawczyni było - i jest - poszukiwanie osób, dla których jest kuratorem (lub ich spadkobierców) oraz dbanie o zachowanie właściwego stanu technicznego nieruchomości stanowiącej ich własność. Zachowanie właściwego stanu technicznego związane jest z kosztami. Kiedy więc okazało się, że jedna z rodzin mieszkająca w budynku nie opłaca czynszów - co miało negatywny wpływ na saldo nieruchomości - w styczniu 2008 r. wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem do Wydziału Mieszkalnictwa Urzędu Miasta - Referat Postępowań Eksmisyjnych - o odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego. Rodzina ta otrzymała wyrok eksmisyjny z prawem do lokalu socjalnego (wyrok z grudnia 2004 r).

W sierpniu 2008 r. wnioskodawczyni jako kurator nieznanych z miejsca pobytu właścicieli nieruchomości zawarła ugodę z Gminą Miejską - z Wydziałem Mieszkalnictwa UM, ustalając wysokość odszkodowania. Powyższe odszkodowanie, zgodnie z zapisem § 3.1 ugody zostało wypłacone przelewem na konto Zarządu Budynków Komunalnych.

Wnioskodawczyni nie zajmuje się najmem, dzierżawą, administracją ani zarządem przedmiotowym budynkiem i ani te czynności, ani wypłacone przez Gminę odszkodowanie nie stanowią dla wnioskodawczyni źródła dochodu.

Nie jest zatem dla wnioskodawczyni zrozumiałe stanowisko działu księgowości w Wydziale Mieszkalnictwa UM, który pomimo wyraźnego zapisu ugody odszkodowawczej w § 3.1 mówiącego o przekazaniu kwoty odszkodowania na konto Zarządu Budynków Komunalnych - uważa, że to wnioskodawczyni jako kurator "podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych", gdyż odszkodowanie to stanowi jej przychód "z innych źródeł".

W Urzędzie Skarbowym wnioskodawczyni uzyskała wyjaśnienie i potwierdzenie, że ww. stanowisko Wydziału Mieszkalnictwa jest raczej błędne.

Z uzupełnienia wniosku z dnia 29 września 2010 r., które wpłynęło do tut. Biura w dniu 5 października 2010 r. wynika, iż od wnioskodawczyni kategorycznie zażądano przekazania do Wydziału Mieszkalnictwa UM jej danych (m.in. NIP, PESEL) w celu wystawienia przez Urząd formularza PIT-8C za 2009 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy słuszne jest stanowisko Wydziału Mieszkalnictwa UM, iż w związku z przekazaniem przez Urząd Miasta odszkodowania (z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego) na konto Zarządu Budynków Komunalnych, wnioskodawczyni podlega osobiście - jako kurator - opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Wnioskodawczyni uważa, iż w związku z tym, że odszkodowanie (z tytułu niedostarczenia lokalu socjalnego osobie uprawnionej z mocy wyroku sądowego) zostało wpłacone przez Gminę na konto Zarządu Budynków Komunalnych, który sprawuje zwykły zarząd nad przedmiotowym budynkiem i wpłacona kwota nie stanowiła dla niej - jako kuratora - źródła przychodu, to nie podlega z tego tytułu opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł, do których kwalifikuje się dochód danego rodzaju został wymieniony w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W pkt 9 tegoż przepisu wymieniono jako źródło przychodu "inne źródła".

Zgodnie z art. 20 ust. 1 tej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Z przepisu art. 42a ww. ustawy wynika, iż osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż postanowieniem Sądu Rejonowego ze stycznia 2000 r. wnioskodawczyni została ustanowiona kuratorem sądowym dla nieznanych z miejsca pobytu dwu osób. Ustanowienie kuratora było niezbędne do wykonania remontu w budynku, stanowiącym własność prywatną, którego powyższe dwie osoby nieznane z miejsca pobytu są (były) współwłaścicielami. Warunek ustanowienia kuratora był narzucony przez Zarząd Budynków Komunalnych. Zadaniem wnioskodawczyni było - i jest - poszukiwanie osób, dla których jest kuratorem (lub ich spadkobierców) oraz dbanie o zachowanie właściwego stanu technicznego nieruchomości stanowiącej ich własność. Zachowanie właściwego stanu technicznego związane jest z kosztami. Kiedy więc okazało się, że jedna z rodzin mieszkająca w budynku nie opłaca czynszów - co miało negatywny wpływ na saldo nieruchomości - w styczniu 2008 r. wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem do Wydziału Mieszkalnictwa Urzędu Miasta - Referat Postępowań Eksmisyjnych - o odszkodowanie za niedostarczenie lokalu socjalnego. Rodzina ta otrzymała wyrok eksmisyjny z prawem do lokalu socjalnego (wyrok z grudnia 2004 r.). W sierpniu 2008 r. wnioskodawczyni jako kurator nieznanych z miejsca pobytu właścicieli nieruchomości zawarła ugodę z Gminą Miejską - z Wydziałem Mieszkalnictwa UM, ustalając wysokość odszkodowania. Powyższe odszkodowanie, zgodnie z zapisem § 3.1 Ugody zostało wypłacone przelewem na konto Zarządu Budynków Komunalnych. W związku z wypłaconym odszkodowaniem Wydział Mieszkalnictwa UM postanowił wystawić dla wnioskodawczyni (na jej imię) formularz PIT-8C za 2009 r.

Zgodnie z art. 143 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) jeżeli stronie, której miejsce pobytu nie jest znane, ma być doręczony pozew lub inne pismo procesowe wywołujące potrzebę podjęcia obrony jej praw, doręczenie może do chwili zgłoszenia się strony albo jej przedstawiciela lub pełnomocnika nastąpić tylko do rąk kuratora ustanowionego na wniosek osoby zainteresowanej przez sąd orzekający. Przewodniczący ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane (...) (art. 144 § 1 kodeksu).

Zgodnie z art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 z późn. zm.) jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Z przepisu art. 417 § 1 ww. Kodeksu cywilnego wynika, iż za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa (art. 417 § 2 Kodeksu cywilnego).

W myśl art. 7 § 1 Ordynacji podatkowej podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Mając zatem na uwadze powyżej powołane przepisy prawa stwierdzić należy, iż na mocy ww. ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego roszczenie odszkodowawcze wobec gminy przysługuje właścicielowi. Zatem właścicielowi, któremu zostanie wypłacone odszkodowanie gmina winna wystawić określoną w art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych informację PIT-8C, w której wykaże kwotę odszkodowania podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W sytuacji, gdy dla osoby nieznanej z miejsca pobytu ustanawiany został kurator sądowy, wówczas - jeśli znane są dane osobowe tejże osoby (brak jest jedynie jej adresu pobytu) - PIT-8C winien być wystawiony na dane osobowe właściciela nieruchomości i skierowany do rąk wyznaczonego kuratora, bo to on działa w jej imieniu. Nie oznacza to jednak, że kurator sądowy ustanowiony dla osób nieznanych z miejsca pobytu przejmuje funkcje podatnika - właściciela nieruchomości. Podatnikiem podatku dochodowego z tytułu wypłaconego odszkodowania w dalszym ciągu jest właściciel nieruchomości. Kurator sądowy ustanowiony dla osób nieznanych z miejsca pobytu nie jest zatem podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu wypłaconego odszkodowania, ponieważ nie osiąga przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych; obowiązek podatkowy spoczywa na właścicielu nieruchomości.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.