IBPBII/1/415-617/13/HK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 6 czerwca 2013 r. (data wpływu do tut. Organu - 7 czerwca 2013 r.), uzupełnionym w dniu 12 sierpnia 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia zobowiązania - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 czerwca 2013 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych umorzenia zobowiązania.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego pismem z dnia 30 lipca 2013 r. znak: IBPB II/1/415-617/13/HK wezwano o jego uzupełnienie. W dniu 12 sierpnia 2013 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 28 marca 2013 r. Wnioskodawczyni otrzymała od Agencji R. (dalej: "Agencja") informację o dochodach PIT-8C, z której wynika, iż w 2012 r. - na skutek umorzenia kapitału w kwocie 12.500,00 zł oraz odsetek ustawowych w kwocie 136.365,34 zł - Wnioskodawczyni osiągnęła przychód do opodatkowania w łącznej wysokości 148.865,34 zł.

Wnioskodawczyni nie zgadza się z takim stanowiskiem Agencji albowiem znaczna część odsetek ustawowych z kwoty 136.365,34 zł stała się przedawniona w chwili ich umorzenia przez wierzyciela.

Jak wynika z treści korespondencji otrzymanej przez Wnioskodawczynię od Agencji ww. wierzytelność wynika z nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego z dnia 28 stycznia 1992 r. opiewającego na kwotę 48.700 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia 9 października 1991 r. do dnia zapłaty oraz kosztami sądowymi. Ostatnia egzekucja ww. kwoty została umorzona przez komornika postanowieniem z dnia 2 stycznia 2004 r. W dniu 8 listopada 2012 r. wierzyciel umorzył ww. należność w całości.

Pismem z dnia 8 sierpnia 2013 r. (wpływ do tut. BKIP - 12 sierpnia 2013 r.) Wnioskodawczyni doprecyzowała zaistniały stan faktyczny oświadczając co następuje.

1. Agencja umorzyła w całości zobowiązanie wynikające z nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego z dnia 28 stycznia 1992 r. opiewającego na kwotę 48.700,00 zł (po denominacji), z ustawowymi odsetkami od dnia 9 października 1991 r. do dnia zapłaty oraz kosztami sądowymi.

2. Zobowiązanie powyższe wygasło w całości na skutek umorzenia przez Agencję, tj. w dniu 8 listopada 2012 r.

3. Zobowiązanie do zapłaty odsetek od kapitału w kwocie 136.365,34 zł wygasło w całości na skutek umorzenia zobowiązania w dniu 8 listopada 2012 r., lecz jeszcze przed jego umorzeniem (tekst jedn.: przed ww. datą) stało się przedawnione w części, tj. co do kwoty 117.372,34 zł. Nieprzedawniona kwota odsetek od kapitału na dzień umorzenia zobowiązania przez Agencję, tj. w dniu 8 listopada 2012 r. wynosiła jedynie kwotę 18.993,00 zł.

4. Agencja podjęła uchwałę - poprzez jej Zarząd - o umorzeniu zobowiązań w całości, już częściowo przedawnionych, "nie wnikając w to", czy na dzień ich umorzenia stały się one częściowo przedawnione. Na gruncie prawa cywilnego zobowiązania przedawnione nie wygasają, lecz przekształcają się w tzw. zobowiązania naturalne, a dłużnik może się uchylić od ich zapłaty w sytuacji, gdy zasłoni się zarzutem przedawnienia. Jeżeli dłużnik w procesie sądowym nie będzie bronił się zarzutem przedawnienia, to wówczas Sąd zasądzi przedawnione roszczenie na rzecz wierzyciela i wyda w tym przedmiocie stosowne orzeczenie podlegające wykonaniu w drodze egzekucji.

Zdaniem Wnioskodawczyni, podstawą opodatkowania powinna być jedynie kwota należności głównej, zasądzona nakazem zapłaty, tj. 48.591,12 zł, koszty sądowe w kwocie 1.461,00 zł oraz odsetki ustawowe od ww. kwoty za okres do trzech lat wstecz od daty umorzenia ww. należności, tj. od dnia 8 listopada 2012 r. albowiem pozostałe odsetki uległy już przedawnieniu, jako świadczenie okresowe zasądzone na przyszłość (zgodnie z treścią art. 125 § 1 Kodeksu cywilnego, zdanie drugie oraz treścią licznych interpretacji i orzeczeń). W ocenie Wnioskodawczyni umorzenie odsetek przedawnionych w żadnym przypadku nie może stanowić przychodu do opodatkowania.

Wnioskodawczyni wskazała, że - zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 listopada 2008 r., Sygn. akt II FSK 1096/2007 - umorzenie odsetek od kredytu zaciągniętego w banku stanowi przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych w dniu podpisania ugody z bankiem o umorzeniu odsetek. W przedstawionym stanie faktycznym tego typu umowa (ugoda) pomiędzy stronami nigdy nie została zawarta.

Agencja odmówiła "dokonania korekty" swojego stanowiska, powołując się - w piśmie z dnia 28 maja 2013 r. - na interpretacje przepisów podatkowych Dyrektorów Izb Skarbowych w Bydgoszczy i w Katowicach. Wnioskodawczyni powołuje się na interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

Postępowanie w sprawie odroczenia złożenia przez Wnioskodawczynię PIT-u rocznego zakończyło się przedłużeniem terminu jego złożenia - do dnia 31 lipca 2013 r., na podstawie decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 15 maja 2013 r.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 tej ustawy źródłem przychodów są "inne źródła".

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania "w szczególności" wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.

Należy zauważyć, iż za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zgodnie z przywołanym przez Wnioskodawczynię art. 125 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.) roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem lat dziesięciu, chociażby termin przedawnienia roszczeń tego rodzaju był krótszy. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenia okresowe należne w przyszłości ulega przedawnieniu trzyletniemu.

W przedstawionym we wniosku stanie faktycznym, w dniu 28 marca 2013 r., Wnioskodawczyni otrzymała od Agencji R. (dalej: "Agencja") informację o dochodach PIT-8C, z której wynika, iż w 2012 r. - na skutek umorzenia kapitału w kwocie 12.500,00 zł oraz odsetek ustawowych w kwocie 136.365,34 zł - Wnioskodawczyni osiągnęła przychód do opodatkowania w łącznej wysokości 148.865,34 zł.

Ww. wierzytelność wynika z nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego z dnia 28 stycznia 1992 r. opiewającego na kwotę 48.700 zł, z ustawowymi odsetkami od dnia 9 października 1991 r. do dnia zapłaty oraz kosztami sądowymi. Ostatnia egzekucja ww. kwoty została umorzona przez komornika postanowieniem z dnia 2 stycznia 2004 r. W dniu 8 listopada 2012 r. wierzyciel umorzył ww. należność w całości.

Agencja umorzyła w całości zobowiązanie wynikające z nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym Sądu Rejonowego z dnia 28 stycznia 1992 r. opiewającego na kwotę 48.700,00 zł (po denominacji), z ustawowymi odsetkami od dnia 9 października 1991 r. do dnia zapłaty oraz kosztami sądowymi. Zobowiązanie to wygasło w całości na skutek umorzenia przez Agencję, tj. w dniu 8 listopada 2012 r. Również zobowiązanie do zapłaty odsetek od kapitału w kwocie 136.365,34 zł wygasło w całości na skutek umorzenia zobowiązania w dniu 8 listopada 2012 r. Przy czym jeszcze przed jego umorzeniem (tekst jedn.: przed ww. datą) zobowiązanie z tytułu odsetek, a więc co do kwoty 117.372,34 zł stało się przedawnione.

Nieprzedawniona kwota odsetek od kapitału na dzień umorzenia zobowiązania przez Agencję, tj. w dniu 8 listopada 2012 r. wynosiła jedynie kwotę 18.993,00 zł.

Agencja podjęła uchwałę - poprzez jej Zarząd - o umorzeniu zobowiązań w całości, już częściowo przedawnionych nie biorąc pod uwagę, czy na dzień ich umorzenia stały się one częściowo przedawnione.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego jednoznacznie wynika, iż Agencja dokonała umorzenia zobowiązania Wnioskodawczyni. Powyższe wskazuje więc, iż zarówno zobowiązanie w kwocie 48.700,00 zł jak i odsetki od kapitału w kwocie 136.365,34 zł w całości utraciły byt prawny na skutek umorzenia ich przez Agencję w dniu 8 listopada 2012 r. Tym samym, Wnioskodawczyni odniosła wymierną korzyść materialną, bowiem została zwolniona z konkretnego zobowiązania finansowego, na które składa się kwota 48.700,00 zł oraz - naliczone do dnia umorzenia - odsetki w kwocie 136.365,34 zł. Podjęcie przez Agencję decyzji o umorzeniu ww. kwot wskazuje, że w dniu umorzenia były one wymagalne.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż umorzenie zobowiązania w kwocie 48.700,00 zł i odsetek od kapitału w kwocie 136.365,34 zł, jest przysporzeniem skutkującym powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu.

Wobec powyższego, suma umorzonych kwot zobowiązania i odsetek stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy podkreślić, iż przedmiotu niniejszej interpretacji nie stanowi ocena prawidłowości stanowiska Wnioskodawczyni w kwestii dotyczącej możliwości umorzenia przez wierzyciela zobowiązania w kwocie 48.700,00 zł wraz z odsetkami w kwocie 136.365,34 zł, w związku z ewentualnym przedawnieniem części odsetek.

Definicja prawa podatkowego zawarta jest w art. 3 pkt 2 Ordynacji podatkowej, w świetle której ilekroć w ustawie jest mowa o przepisach prawa podatkowego - rozumie się przez to przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.

Stosownie do tej definicji przepisy Kodeksu cywilnego nie są przepisami prawa podatkowego.

W trybie wydawania interpretacji określonym w art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych nie ma uprawnień do interpretowania tychże przepisów, a tym samym do stwierdzenia, czy wierzyciel słusznie postąpił dokonując umorzenia ww. zobowiązania wraz z odsetkami i czy odsetki te - w świetle cyt. art. 125 § 1 Kodeksu cywilnego - legły (w całości lub w części) przedawnieniu. Rolą organu interpretacyjnego nie jest bowiem rozstrzyganie sporu czy w istocie zasadnie wierzyciel podjął decyzję o umorzeniu czy też nie. Udzielone przez ustawodawcę organowi interpretacyjnemu kompetencje do wydawania interpretacji takich uprawnień nie dają - wymagałoby to bowiem w opisanej sprawie przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego (np. prowadzonego w drodze postępowania podatkowego), czego organ interpretacyjny czynić nie może, gdyż nie ma takich uprawnień.

Tym samym Organ mógł się oprzeć jedynie na opisie stanu faktycznego, z którego jednoznacznie wynika, iż wierzyciel Wnioskodawczyni zwolnił ją z długu - umorzył jej zobowiązanie. To czy uczynił to zasadnie czy też nie pozostaje poza możliwością ocenną organu interpretacyjnego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dołączono plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.